Provincie treurt
,,We betreuren het enorm", zegt provinciebestuurder Christophe van der Maat (VVD) over het afhaken van CDA. Hij roept alle partijen op om Brabant bestuurbaar te houden. De gedeputeerde wil in het nieuwe jaar goed kijken hoe de coalitie en het provinciebestuur verder moet. En tot die tijd: ,,Gewoon ons werk doen omdat Brabant daarom vraagt."
CDA: 'We konden onvoldoende voor de boeren betekenen'
Op Twitter komt CDA Brabant met een korte verklaring: ,,In deze coalitie kon het CDA onvoldoende voor de Brabantse boeren betekenen. We hebben het debat na debat, voorstel na voorstel, geprobeerd, maar kregen helaas geen ruimte. Daarom trekken we deze conclusie."
Terugblik op hét moment van de avond
Het moment waarop CDA-fractieleider Ankie de Hoon bekendmaakte dat haar partij uit de coalitie stapt kwam alsnog als een verrassing. Ze deed dat tijdens de stemming over een eigen voorstel om de deadline 'flexibel' te maken. De motie kreeg geen steun van de politieke meerderheid, maar eigenlijk wachtte De Hoon de stemming niet eens helemaal af. ,,Wij moeten tot onze spijt concluderen dat er onoverbrugbare verschillen zijn tussen ons en de andere coalitiepartijen. Op basis hiervan trekken wij de conclusie."
Een schorsing
Er volgt een schorsing van tien minuten. Je zou het ook uit kunnen leggen als een adempauze.
CDA stapt uit de coalitie
De crisis is compleet. Na de cruciale stemming laat CDA weten uit de coalitie te gaan stappen.
Motie om beleid te steunen wordt verworpen
Direct na de schorsing beginnen de partijen met de zogeheten cruciale steun-voor-het-beleid motie. En coalitiepartij CDA stemt tegen
Daardoor is de motie verworpen en dat betekent dat de stikstofaanpak van het provinciebestuur geen steun heeft van Provinciale Staten.
Reizigers en boeren treffen elkaar op Eindhoven Airport
Boeren en enkele reizigers stonden vanmiddag lijnrecht tegenover elkaar bij Eindhoven Airport. Alhoewel enkele reizigers begrip hadden voor de acties, waren ze van te voren liever wel op de hoogte gesteld.
Grashoff ontraadt CDA-motie
Gedeputeerde ontraadt de CDA-motie om in gesprek te gaan met de sector en vervolgens een deadline vast te stellen. Dit tot teleurstelling van het CDA. ,,Waar bent u bang voor", klinkt het vanuit het CDA.
En we gaan weer schorsen.
Schorsing
En dan is het nu tijd voor een schorsing. Na de schorsing komen er antwoorden. En daarna is het tijd om te gaan stemmen. Het einde is in zicht.
CDA: 'Eerst praten, dan deadline stellen'
Het CDA komt met een motie: eerst een paar maanden praten met de sector en daarna de deadline definitief vaststellen. De vraag is of de rest van de coalitie daarmee kan leven.
CDA werpt rookgordijn op
Gaat het CDA dan tóch instemmen? De coalitiepartij doet in ieder geval haar best om de aanwezigen in het ongewisse te laten.
'Vervoerscommunisme' en 'smoesjespolitiek'
In het Provinciehuis debatteren de politieke partijen er ondertussen op los. De PVV heeft geen goed woord over voor de maatregelen en noemt het bijvoorbeeld 'vervoerscommunisme'. De PvdD zet daar het woord 'smoesjespolitiek' tegenover. Verder maakt de partij andermaal duidelijk dat het stikstofbeleid haar lang niet ver genoeg gaat.
Grootste 'actieboer' kijkt tevreden terug op protest
Mark van den Oever noemt de actie rond Eindhoven Airport een geslaagde generale repetitie voor het landelijke protest komende woensdag. De voorzitter van Farmers Defence Force noemt de rit naar het vliegveld een statement.
,,We hebben laten zien dat we niet bang zijn om grote doelen aan te pakken die heel veel stikstof uitstoten." In dit interview reageert Van den Oever ook nog op de holocaust-vergelijking die hij eerder op de dag maakte.
Zware avondspits op A2 door ongeluk met vrachtwagen
Vanwege een ongeluk met een vrachtwagen staat er een lange file op de A2 bij Eindhoven. Dit komt niet door de tractoren, maar door hen is het wel extra druk.
Vicepremier De Jonge: 'Wie denk je te overtuigen?'
Vicepremier Hugo de Jonge laat op een persconferentie weten begrip te hebben voor de acties van de boeren, maar zegt dat boeren wel rekening moeten houden met andere mensen. ,,Als je een ondernemer schaadt in het verdienen van zijn brood, zo vlak voor de kerstdagen en als je ervoor zorgt dat er geen leveringen plaats kunnen vinden aan supermarkt. En als je ervoor zorgt dat een vliegveld onbereikbaar is... Wie dien je er eigenlijk mee en wie denk je er dan mee te overtuigen?", vraagt hij zich af.
De Jonge vraagt zich ook af of deze acties voor meer sympathie zorgen. ,,Het is niet zo dat mensen die het eerst niet met je eens waren en nu op televisie zien dat je een supermarkt staat te blokkeren, nu denken: 'Nou, misschien heeft hij tóch een punt.' Zo werkt het volgens mij niet."
In het Provinciehuis is het opnieuw crisis
Het lijkt er steeds meer op dat de breuk tussen het CDA en de andere Brabantse coalitiepartijen VVD, D66, GroenLinks en PvdA definitief wordt. Het CDA gaf tijdens de vergadering van vrijdagmiddag aan nog steeds niet tevreden te zijn over het Brabantse stikstofbeleid.
Vliegveld slecht bereikbaar
Door het boerenprotest is Eindhoven Airport slecht bereikbaar per auto. De luchthaven roept reizigers die vanavond vliegen op om op tijd te komen, en er rekening mee te houden dat er veel files staan op de wegen in de omgeving. De terminal is wel gewoon open en vluchten vertrekken volgens planning.
100 boeren mogen rondje rijden bij Eindhoven Airport
Dat heeft de politie besloten in overleg met Farmers Defence Force. Na het rondje keren ze allemaal terug naar huis. De politie stelt in een reactie dat ze de boeren niet begeleiden, maar alleen aanwezig zijn om toe te zien op de verkeersveiligheid.
Steeds meer boeren vertrekken
De actie lijkt daarmee ten einde te komen.
Politie waarschuwt voor zware avondspits
Eerste boeren gaan huiswaarts
De eerste boeren gaan naar huis. Op de Spottersweg draaien veel tractoren om. ,,Het is mooi geweest, ik denk dat het signaal wel duidelijk is."
Op de Luchthavenweg is het echter nog bomvol. Tussen Eindhoven Airport en Flight Forum staat een lange rij tractoren.
In het Provinciehuis vraagt de VVD een schorsing aan
Boeren bereiken Eindhoven Airport
Op de Luchthavenweg staan tientallen tractoren. Het verkeer rond het vliegveld staat grotendeels vast, ook kan niemand de parkeergarage uit.
Ondertussen gaat in Den Bosch het stikstofdebat gewoon verder
In en rond het provinciehuis nemen steeds meer boeren afscheid. De ontwikkelingen in Eindhoven worden op telefoontjes gevolgd en met enige trots van commentaar voorzien. “Kik dan da gras, doar hebbe ze al een mooie petozzi van gemakt. Mestverspreider mee. Prachtig!”
Honderden boeren staan in middenberm op de Erica, waar de ME inmiddels de weg blokkeert
Oirschotsedijk richting Airport korte tijd geblokkeerd
De ME heeft de Oirschotsedijk in Eindhoven korte tijd geblokkeerd. Tractoren gingen daarna naar bedrijventerrein Westfields. Na enige tijd werd de blokkade weer opgeheven.
De eerste tractor is gearriveerd op Eindhoven Airport
De trekkers verlaten de snelweg allemaal via afrit Best-West en rijden daarna over de Spottersweg langs het kanaal naar het vliegveld.
De politie is aanwezig om de stoet te begeleiden. ,,We grijpen in waar nodig is'', aldus een woordvoerder. De Mobiele Eenheid gaat ook richting het vliegveld.
'Bezet Eindhoven Airport niet!'
Minister Cora van Nieuwenhuizen roept de boeren op Eindhoven Airport niet te bezetten: ,,Ik doe een oproep om de verkeersveiligheid en überhaupt de veiligheid niet in gevaar te brengen. Ik begrijp de wens om te protesteren, maar doe dat binnen wet- en regelgeving."
Aansluiten geblazen op A2 richting Eindhoven
Rond 14.35 uur staat zo'n 16 kilometer file tussen knooppunt Empel en Best-West.
Rust op Eindhoven Airport
Op Eindhoven Airport is vooralsnog niks te merken van de op handen zijnde acties.
A2 loopt vast tussen Vught en Eindhoven
Doordat de boeren massaal Den Bosch verlaten, loopt het verkeer op de A2 vast. In hun appgroep roepen de boeren op om de vluchtstrook in ieder geval vrij te houden. Volgens Rijkswaterstaat bedraagt de file zo'n 7 kilometer.
Eindhoven Airport
Inmiddels is duidelijk dat de boeren verder gaan actievoeren bij Eindhoven Airport. De politie laat desgevraagd weten de boel te begeleiden. ,,Net zoals we de hele dag al hebben gedaan.''
De boeren gaan Den Bosch verlaten
Mogelijk gaat ze actievoeren bij de Jumbo in Veghel of bij Eindhoven Airport.
In de Statenzaal wordt er gepauzeerd tot 13.45 uur
Ondertussen wordt er nog steeds flink getoeterd door de boeren
Boeren klappen voor Hermen Vreugdenhil (CU/SGP)
Het is gestopt met regenen waardoor steeds meer boeren buiten de tent naar het scherm kijken. Ze klappen voor de inbreng van Hermen Vreugdenhil (CU/SGP), die afstand neemt van onsmakelijke verwijzingen naar het verleden, dreigementen en geweld.
Ook binnen kijken bezoekers via een scherm naar het debat
Niet alleen buiten kijken boeren op een groot scherm naar de politieke beraadslagingen, ook binnen is de discussie zo te volgen. Daar maken aardig wat bezoekers gebruik van.
'CDA en VVD verliezen massaal boerenstem'
Boeren lopen massaal weg bij het CDA en VVD, zo stelt uitgeverij Agrio in een persbericht. Wanneer er nu Tweede Kamerverkiezingen zouden worden gehouden, stemt tweederde van de boeren die in 2017 CDA stemde op een andere partij. Bij de VVD is die daling nog groter en stemt 80 procent op een andere partij. Dat blijkt uit onderzoek van Agrio uitgeverij onder ruim 1200 boeren.
PvdA richt zich ook tot de boeren
Boeren kijken onder tent naar scherm waar debat op te zien is
De tent puilt uit van de boeren, zo ziet onze verslaggever.
Zo'n 600 boeren aanwezig, ME staat klaar voor geval dat
Bereden politie en Mobiele Eenheid staan klaar voor het geval dat. Er is meer politie op de been dan een uur geleden. ZLTO schat het aantal boeren op 600 en het aantal tractors op 400. Cijfers die volgens onze verslaggevers best kunnen kloppen.
Naast het CDA is de SP ook een belangrijkste partij vandaag
Wat gaat er om 14.00 uur gebeuren?
Mark van den Oever maakt wat los met zijn aankondiging voor harde actie, vanmiddag om 14.00 uur. In de hal van het provinciehuis proberen politie en pers hem meer informatie te ontlokken. De voorman van boerenactiegroep Farmers Defence Force houdt zijn kaarten tegen de borst. De vraag of hij meer wil zeggen over de actie beantwoordt hij eerst met een ondeugende grijns.
Dan: ,,Nee. Dat wil iedereen weten. Jullie zijn altijd zo benieuwd als we iets zeggen. We gaan gewoon een beetje toeteren en trekkers starten.” Of de actie is gericht tegen de industrie, die hij in zijn toespraak waarschuwde? ,,Even met de mannen overleggen waar ze zin in hebben. Spontane actie.” Niet te druk over maken, roept een van zijn kompanen voordat Van den Oever het provinciehuis uitloopt.
Statenvergadering is begonnen
Er wordt geëxperimenteerd met monologen zonder interrupties.
,,75 jaar geleden werd ook een bevolkingsgroep gedecimeerd''
Mark van den Oever vergelijkt het Brabantse beleid met de holocaust
Voorman Farmers Defence Force kondigt actie
Mark van den Oever, voorman van Farmers Defence Force, besluit zijn betoog met een waarschuwing/dreigement. Zijn club gaat ‘optoeren’ en kondigt een harde actie aan om 14 uur vanmiddag. De politie luistert mee.
In de Statenzaal blijken de insprekers moeite te hebben met de twee minuten spreektijd
De toestroom van de boeren staakt
De boeren volgen het debat in de speciale tent of in de zaal binnen.
Boeren laten zich ook horen op de weg
'Als jonge boerenknul, ben ik straks de lul'
Inmiddels al zo'n 75 trekkers bij het Provinciehuis
Toeterende boeren zijn luid en duidelijk te horen in de statenzaal
Meer boeren in aantocht
Rond tien uur zou het plein voor het provinciehuis vol staan met 500 boeren, verwachtte de ZLTO. Het is tien uur geweest en er staan tien tractoren en net zoveel boeren op het plein. Er zijn er meer in aantocht.
Zestien insprekers
De vergadering over het Brabantse boeren- en stikstofbeleid begint zo met zestien insprekers. Zij krijgen elk twee minuten om hun verhaal te doen. Onder de sprekers zijn diverse boeren. Maar meer dan in oktober laten ook partijen als Natuurmonumenten en het Brabants Burgerplatform van zich horen. Na de insprekers is het waarschijnlijk rond elf uur de beurt aan de politici.
Groot scherm
ZLTO heeft een verwarmde tent neergezet voor boeren die droog en behaaglijk het debat willen volgen. Dat kan op een groot scherm op het plein voor de ingang van het provinciehuis. Slechts 250 boeren mogen het provinciehuis in om het debat te volgen op een groot scherm in een zaal.
Net als bij eerdere protesten maken de boeren flink wat lawaai
Ook in Schaijk verzamelden boeren om samen naar Den Bosch te rijden
Wat gaat er vandaag gebeuren?
Om 10.00 uur begint het cruciale stikstofdebat in Den Bosch. Veel zal draaien om het CDA. De partij heeft vandaag niet alleen een cruciale stem over het Brabantse stikstofbeleid, maar bezegelt daarmee waarschijnlijk ook het lot van de coalitie. Veel hangt af van hoe hoog boerenorganisatie ZLTO de druk nog op gaat voeren. Lees hier meer.
Farmers Defence Force is van de partij
Eén van de grootste aanjagers van het boerenprotest, de groep Formers Defence Force, is ook aanwezig bij het Provinciehuis.