Eens in de zoveel tijd starten we een nieuw, vers liveblog op. Dit omdat het oude liveblog dan te groot wordt en steeds trager inlaadt. Het nieuwe liveblog kunt u hier lezen. Dit liveblog wordt afgesloten.
Volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken wachten ongeveer 6000 mensen op de luchthaven van de Afghaanse hoofdstad Kaboel op een vlucht die hen in veiligheid moet brengen. Het gaat om Amerikanen, andere buitenlanders en Afghanen die aan alle vereisten voor evacuatie voldoen.
Washington verwacht dat de komende uren ongeveer twintig vluchten kunnen vertrekken. Volgens een woordvoerder hebben tot nu toe slechts een paar Amerikanen gemeld dat zij het vliegveld niet konden bereiken.
Rondom de luchthaven heerst chaos. Mensen melden dat er geen doorkomen aan is omdat er zich veel Afghanen bevinden die vrezen voor hun leven en willen vluchten. Het vliegveld wordt bewaakt door de Amerikanen, waardoor het een soort Westers eiland in Afghanistan is geworden na de machtsovername door de radicaalislamitische taliban. Bij de luchthaven zijn ook wegversperringen van de taliban.
Op het vliegveld van Kaboel geven wanhopige Afghanen hun kinderen aan soldaten. Op deze beelden is te zien hoe ouders hun peuter doorgeven, in de hoop dat ze gered worden:
Er is vanavond opnieuw een C-130 transportvliegtuig van het Nederlandse leger vertrokken van de luchthaven in Kaboel. Het is de tweede keer dat het toestel vandaag mensen uit Afghanistan evacueert. Er zitten ongeveer vijftig mensen aan boord, maar onduidelijk is nog hoeveel van hen uiteindelijk naar Nederland gaan, zo meldt het ministerie van Defensie op Twitter. Ingewijden melden het ANP dat naar verluidt negentien mensen aan boord naar ons land komen.
Het vliegtuig maakte rond 20.15 uur een tussenstop in een niet nader genoemd land.
Momenteel heeft Defensie een luchtbrug voor evacuatievluchten vanuit Kaboel. Volgens de planning gaat er drie keer per dag een vlucht heen en weer naar een veilige luchthaven. Hiervoor heeft Defensie twee C-130 transporttoestellen beschikbaar. Een daarvan is momenteel defect.
Niet alleen Nederlanders worden geëvacueerd, maar ook Afghanen die de Nederlandse missie in het land hielpen en nu gevaar lopen. Dat zijn bijvoorbeeld koks, bewakers, of chauffeurs. Voor tolken gold al een speciale regeling voor makkelijker asiel in Nederland. Nederland evacueert bovendien burgers van andere landen, zoals Duitsland. Vanaf de tussenstop worden zij met andere vluchten naar hun land van bestemming gebracht.
De Navo heeft tevens een luchtbrug vanuit Kaboel. Een woordvoerder van Defensie zegt dat mensen die vanuit Kaboel naar Nederland kunnen, hier ook een beroep op kunnen doen.
Gisteren voltrok zich een drama in Sheffield toen een 5-jarig Afghaans kind een dodelijke valpartij maakte uit een hotelraam op de negende verdieping. Het gaat volgens lokale media om een kind van iemand die de Britten hielp in Afghanistan. ‘Ze waren pas geleden hier aangekomen, op zoek naar een nieuw leven.’
© Getty Images — Een knuffelbeer en bloemen bij het OYO Metropolitan Hotel aan Blonk Street in Sheffield, waar het drama gisteren plaatsvond. De moslimfundamentalistische organisatie die we associeerden met boerka's en stenigingen, schermt nu met vrouwenrechten en belt live in bij de BBC. Zijn de taliban echt veranderd, of strooien ze ons zand in de ogen met een slimme communicatiestrategie? ,,Het laatste wat ze kunnen gebruiken is een isolement, zoals in de jaren 90.’’ (Premium)
Ze hadden het nooit zien aankomen. Dat het leven er in één keer zo anders uit zou zien. Dat de taliban hun geboorteland zou overnemen. Dat Weis Mateen (24) moest vrezen voor het leven van zijn vrouw (25). Terwijl zij ondergedoken in Kaboel zit, doet Weis er alles aan om te zorgen dat zij veilig is (Premium).
© Rianne den Balvert — Wies Mateen maakt zich grote zorgen om zijn vrouw die in Kaboel zit. Het Amerikaanse leger had zijn voormalige militaire bases in Afghanistan moeten bombarderen, vindt oud-president Donald Trump. Eerst hadden alle Amerikaanse burgers en het materieel het land uit moeten worden gebracht en dan 'bombardeer je de bases in stukken'.
Pas daarna zouden de militairen het land hebben moeten verlaten. Daarbij zou geen chaos zijn ontstaan, zouden er geen doden zijn gevallen en zouden de Afghanen 'niet eens weten dat we weg zijn', beweerde Trump vandaag in een verklaring.
Hij levert daarmee kritiek op zijn opvolger Joe Biden en zijn generaals, die hij verantwoordelijk houdt voor de chaotische taferelen tijdens de terugtrekking na de overwinning van de taliban. Trump had daar overigens zelf de aanzet toe gegeven door daar vorig jaar een akkoord met de taliban over te sluiten.
Het Amerikaanse leger heeft zijn bases, ook die bij Kaboel, aan de Afghaanse strijdkrachten overgedragen bij de terugtrekking. Veel uitrusting en wapens zijn het land uitgevlogen. Maar Amerikaanse spullen die het Afghaanse leger had gekregen, zijn nu in handen gevallen van de taliban.
© Getty Images — Donald Trump in New York. De Duitse publieke omroep Deutsche Welle meldt vandaag in een verklaring dat de taliban een familielid van een van zijn correspondenten in Afghanistan hebben doodgeschoten en een tweede familielid ernstig hebben verwond.
De taliban zouden volgens de omroep on het westen van het land op zoek zijn geweest naar de reporter en er verschillende huizen hebben doorzocht. Andere familieleden wisten te ontkomen. De correspondent zelf is volgens Deutsche Welle al in Duitsland.De omroep maakte geen verdere details bekend. ,,Het is ongelofelijk tragisch en een bewijs van het grote gevaar waaraan al onze werknemers in Afghanistan en hun familieleden blootstaan'', zegt directeur van de omroep Peter Limbourg. ,,De tijd raakt op. De taliban zijn duidelijk op zoek naar journalisten in Kaboul en de provincies.''
Volgens de Duitser zijn de woningen van zeker drie andere werknemers in Afghanistan in de afgelopen tijd doorzocht door de Taliban.
Ze lijkt nog de enige vrouw, die rondwandelt in Kaboel. Haar doel: de buitenwereld informeren over het lastige leven onder de taliban. CNN-correspondente Clarissa Ward beseft maar al te goed dat ze verslag uitbrengt in een dampend kruitvat dat elk moment dreigt te ontploffen. Maar bang? Nee, geen moment. Zelfs schoten op de achtergrond en een bedreiging aan het adres van haar producer brengen haar niet van de wijs.
© AP — CNN-correspondente Clarissa Ward (rechts) in Kaboel. Het nationale cricketteam (mannen) van Afghanistan mag als gepland doorgaan met de komende wedstrijden. Volgens officials van de bond heeft de taliban daarmee ingestemd. De radicaalislamitische groepering die de macht in het land heeft overgenomen zegt zich ook niet met de nationale competitie te willen bemoeien. Cricket is één van de populairste sporten in het land.
,,De taliban hebben geen enkel probleem met cricket, en ze hebben verteld dat we ons werk kunnen voortzetten", zei Hikmat Hassan, namens de Afghanistan Cricket Board. Afghanistan speelt volgende maand tegen Pakistan. ,,We hebben er alle vertrouwen in dat we onze voorbereiding kunnen voortzetten en ook in het buitenland onze wedstrijden kunnen spelen", aldus Hassan.
Of de competitie bij de vrouwen kan blijven doorgaan is onduidelijk.
© REUTERS — Foto uit december 2017 ter illustratie. Zelfs in de sneeuw spelen deze Afghaanse mannen hun geliefde cricket. Een paar dagen na hun machtsovername voeren de taliban hun zoektocht op naar Afghanen die met de Amerikanen of NAVO-troepen zouden hebben samengewerkt. Ze checken ook onder de menigte Afghanen bij de luchthaven van de hoofdstad Kabul.
Ze dreigen familieleden te doden of te arresteren als ze hen niet kunnen vinden, meldt The New York Times op basis van een vertrouwelijk document van de Verenigde Naties. De conclusies staan in tegenspraak met de toezeggingen van de fundamentalisten dat ze geen wraak zouden nemen op leden en aanhangers van de gevallen, door het Westen gesteunde regering. Het verslag voedt de groeiende twijfel over die belofte en suggereert dat de taliban inderdaad vergeldingsmoorden kunnen gaan plegen, zoals ze deden toen ze ruim 20 jaar geleden Afghanistan al eens overnamen, aldus het dagblad.
De ministers van Buitenlandse Zaken van de G7-landen zijn zeer bezorgd over de berichten over represailles, liet de Britse minister Dominic Raab weten na overleg. Bij de G7 horen verder de Verenigde Staten, Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië en Japan. De bewindslieden riepen de internationale gemeenschap op tot een gezamenlijke reactie op de crisis in Afghanistan.
Zo'n vijftig mensen zijn vanavond samengekomen in Amsterdam voor een wake voor Afghanistan. De initiatiefnemers roepen het kabinet op 'alles op alles te zetten om alle Afghanen die voor en met de Nederlandse missies hebben gewerkt, met hun gezinnen in veiligheid te brengen'. Ze willen ook dat er nieuw beleid komt ter bescherming van alle Afghanen die in Nederland asiel vragen.
De aanwezigen maken zich grote zorgen over de situatie in Afghanistan na de machtsgreep van de Taliban en over de vele mensen die het land proberen te ontvluchten. ,,Ondanks deze opmars wilde Nederland tot afgelopen week nog uitgeprocedeerde vluchtelingen blijven terugsturen naar Afghanistan", staat in een verklaring. ,,Deze week heeft de regering onder grote druk besloten om een moratorium van een half jaar in te stellen. Een half jaar waarin geen uitgeprocedeerde asielzoekers worden uitgezet en waarin geen besluiten worden genomen in lopende en nieuwe procedures. Dit geeft even lucht, maar dit uitstel moet zo snel mogelijk omgezet worden in beleid ter bescherming van álle Afghanen die in Nederland asiel vragen."
© ANP — Sympathisanten houden een wake voor Afghanistan. Een voormalige Afghaanse voetballer van een nationale jeugdelftal van het land is overleden in een Amerikaans vliegtuig dat maandag is vertrokken van de luchthaven van Kaboel. Dat meldt het Afghaanse persagentschap Ariana volgens Reuters.
Het lichaam van de 19-jarige Zaki Anwari zou maandag na de landing in Qatar zijn gevonden in een wielkist van de Boeing C-17 van het Amerikaanse leger. Het Afghaans Algemeen Directoraat voor Sport bevestigt zijn overlijden
Maandag was er sprake van een grote chaos op het vliegveld van Kaboel. Radeloze Afghanen liepen in grote getalen over het vliegveld, in de hoop het land uit te komen. Op sociale media doken beelden op waarop te zien is hoe radeloze mensen op Amerikaanse vliegtuigen probeerden te klimmen om zo het land te ontvluchten. Anderen verstopten zich in de wielkisten.
Enkele mensen kwamen in de chaos om het leven. Zeker drie personen overleden nadat ze zich hadden vastgebonden aan een C17-vliegtuig van de Amerikaanse luchtmacht. Kort na het opstijgen is op de beelden te zien hoe sommigen naar beneden storten. Anwari werd dus na de landing in Qatar gevonden. Het vliegtuig is hetzelfde als het toestel dat in één keer 640 Afghanen evacueerde. De foto van die groep mensen in de buik van het toestel ging de wereld over.
Er zijn vandaag negen Nederlanders geëvacueerd uit Afghanistan. Ze zitten in een C-130 transportvliegtuig met 69 Duitsers. Er volgen vandaag nog meer vluchten van en naar Kaboel voor Nederlanders die er vast zitten. Dat meldt het ministerie van Defensie.
Rusland is bereid vliegtuigen te leveren om Afghanen te evacueren uit hun land. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Moskou komt met dat aanbod terwijl westerse landen proberen hun landgenoten uit de hoofdstad te halen nu de taliban er de scepter zwaaien. Rusland heeft zijn ambassade in Kaboel niet ontruimd en heeft zelf geen evacuaties gepland.
De Russen willen ook Afghanen vervoeren naar landen die hen willen ontvangen en huisvesten, aldus een woordvoerster van het department.
De voormalige aanvoerder van het Afghaanse vrouwenvoetbalteam heeft er bij spelers op aangedrongen om sociale media te verwijderen, publieke identiteiten te wissen en hun tenues te verbranden voor de veiligheid nu het land weer onder Taliban-heerschappij staat .
De in Kopenhagen gevestigde Khalida Popal zegt in een video-interview dat de militanten in het verleden vrouwen hebben vermoord, verkracht en gestenigd en dat vrouwelijke voetballers bang zijn voor wat de toekomst brengt.
Popal, mede-oprichter van de Afghaanse vrouwenvoetbalcompetitie, zegt dat ze altijd haar stem zal gebruiken om jonge vrouwen aan te moedigen 'sterk te zijn, moedig te zijn, zichtbaar te zijn', maar nu een andere boodschap heeft.
© AFP — Khalida Popal. Een van de twee Nederlandse Defensievliegtuigen waarmee mensen uit de Afghaanse hoofdstad Kabul moeten worden gehaald, heeft een technisch defect. Dat meldt het Ministerie van Defensie op Twitter. Het gaat om een C-130 Hercules-transportvliegtuig. Het defect trad op tijdens het remmen, lichtte een woordvoerder van Defensie toe.
Er wordt volgens het ministerie hard gewerkt aan een oplossing. ,,Dit is één van de omstandigheden waar we rekening mee moeten houden", zegt een woordvoerder van het ministerie van Defensie. ,,De C-130 wordt gerepareerd, daarvoor moeten onderdelen worden ingevlogen. We hopen dat het toestel zo snel mogelijk de lucht weer in kan."
Andere opties
Verder wordt er zoveel als mogelijk gebruik gemaakt van andere opties zoals vluchten van partnerlanden om mensen op te halen uit Kaboel. ,,Wij proberen er alles aan te doen om zoveel mogelijk mensen daar veilig weg te krijgen, net zoals alle landen", benadrukt demissionair premier Mark Rutte. ,,We helpen elkaar, dat is heel belangrijk."Volgens de woordvoerder heeft het uitvallen van het toestel geen gevolgen voor de luchtbrug die vanuit de regio wordt opgezet met de luchthaven van Kaboel. ,,Dat wordt door onze partnerlanden opgevangen." Defensie hoopt dat er vandaag nog twee vluchten uit Kaboel kunnen vertrekken.
Drie keer per dag
Nederland wil ongeveer drie keer per dag mensen per vliegtuig weghalen uit Kaboel, zei kolonel Peter Tankink, die de evacuatie coördineert vanuit Den Haag. De twee C-130-toestellen moeten een luchtbrug vormen tussen Afghanistan en een veilig land in de regio. Van daaruit worden de evacués met een groter toestel naar Nederland gebracht.Een groep van 35 uit Afghanistan geëvacueerde Nederlanders landde woensdagavond op Schiphol. Ze konden eerder op de dag instappen bij een C-17-toestel in Kaboel dat door verschillende NAVO-landen wordt gebruikt. Onderweg werd een tussenstop gemaakt in de Georgische hoofdstad Tbilisi.
De internationale gemeenschap moet steun bieden aan vrouwelijke rechters in Afghanistan. Dat vindt het Europese Netwerk voor Raden van de rechtspraak (ENCJ), waar ook de Nederlandse Raad voor de rechtspraak onderdeel van uitmaakt, waarmee het de oproep van de International Association of Judges (IAJ) steunt.
Vrouwelijke rechters in Afghanistan hebben hun angst geuit over de onzekere situatie in het land nu de taliban er aan de macht zijn gekomen. Vrouwelijke rechters zijn volgens IAJ een van de vele groepen mensen die de afgelopen jaren een systeem probeerden te creëren gebaseerd op vrijheden en waarden ,,die wij voor lief nemen en die het Westen actief heeft aangemoedigd".
Daarmee zijn verwachtingen geschapen, waarvoor de internationale gemeenschap nu de verantwoordelijkheid moet nemen, aldus IAJ. ,,Ze kunnen niet zonder steun worden achtergelaten." Met de taliban aan de macht is de angst dat verworven vrijheden worden teruggedraaid.
,,IAJ ondersteunt de rechtsstaat en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. We geloven dat deze fundamenteel zijn voor een vrije en geordende samenleving waarin mensen in vrede en veiligheid kunnen leven", schrijft de president van de internationale vereniging van rechters. ,,Het is onze plicht om diegenen te ondersteunen die dezelfde principes nastreven en wier leven en vrijheid in gevaar kunnen komen wanneer ze die principes willen toepassen."
De situatie in Afghanistan brengt veel mensen in gevaar en de internationale gemeenschap mag hen niet aan hun lot overlaten, gaat de president verder. ,,De wereldgemeenschap heeft een duidelijke plicht om diegenen te ondersteunen die volgens het nieuwe regime nu aan de verkeerde kant staan."
Duitsland bedankt Nederland voor het evacueren van 69 Duitse staatsburgers uit Kaboel gisteravond. ,,Hartelijk dank", aldus het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken donderdag in een bericht op Twitter.
De Duitsers spreken van 'Europese solidariteit' en zeggen dat Duitsland zich ook blijft inzetten om burgers van partnerlanden uit Afghanistan weg te halen.
Eerder vandaag meldde het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken al dat woensdagavond tientallen mensen konden worden meegenomen door het toestel dat de ambassadeur, een consulair noodteam en 62 militairen in Kaboel had afgezet. Enkelen van hen hadden een Nederlands paspoort.
Uit de tweet blijkt dat het Duitse ministerie van Defensie woensdag zelf meer dan tweehonderd mensen wist te evacueren uit het gebied.
Zaki Anwari, een voormalig voetballer van het Afghaanse nationale jeugdteam is overleden in het landingsgestel van een Amerikaans vliegtuig terwijl hij probeerde Kaboel te ontvluchten. De overblijfselen van de jongen werden gevonden nadat het vliegtuig landde.
Anwari, 19 jaar oud, schreef in zijn laatste facebookbericht: ,,Je bent de schilder van je eigen leven. Geef de kwast aan niemand anders." Volgens sociale media woonde hij in Kaboel en was hij leerling van de Esteghlal High School (een Frans-Afghaanse school in Kaboel).
© AP — Honderden mensen probeerden Afghanistan te verlaten door mee te liften met vertrekkende vliegtuigen Een groep van tien Afghaanse bewakers die in het verleden de Nederlandse troepen bijstonden, is op de lijst gezet voor evacuatie naar Nederland. Dat bevestigt hun advocaat Michael Ruperti tegenover deze krant. Ook hun gezinsleden komen in aanmerking. Onder hen is Abdul, die eerder deze week op deze site zijn verhaal deed.
Voor de grootscheepse evacuaties vanaf de luchthaven van Kaboel is het volgens demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag belangrijk dat het Amerikaanse leger 'zo lang mogelijk' daar aanwezig blijft. Kaag gaat de Verenigde Staten daar samen met een aantal andere landen toe oproepen, zegt ze. ,,We zijn met alles afhankelijk van wat de Amerikanen doen. Zij hebben de coördinatie met de taliban." Duitsland denkt er precies zo over, zegt de minister.
De grootste zorg van het kabinet is nu om 'de mensen die we hier naartoe willen halen' zo snel mogelijk in een vliegtuig te krijgen, zo maakte Kaag duidelijk. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, gezien de chaos rond de luchthaven van Kaboel.
Nederland heeft 62 militairen naar Kaboel gestuurd om de evacuaties te bespoedigen. Deze commando's en mariniers gaan de luchthaven niet af, want de wegen daar naartoe staan onder controle van de Taliban, zei demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld. Mensen die het land uit mogen met een Nederlands Defensietoestel, moeten dus op eigen gelegenheid naar het vliegveld zien te komen. Dat is afgelopen nacht gelukt, zegt Bijleveld. ,,We doen er alles aan om mensen in het vliegtuig te krijgen."
Het ministerie van Buitenlandse Zaken voegt eraan toe dat intussen tientallen mensen zijn meegenomen door het toestel dat woensdag de ambassadeur, een consulair noodteam en de 62 militairen in Kaboel afzette. Ze worden naar een niet nader benoemd land in de regio gebracht. Enkele van hen hebben een Nederlands paspoort. Meer vluchten zullen volgen. ,,Er kan vandaag gependeld worden", aldus Bijleveld.
Naast eigen burgers wil Nederland Afghanen evacueren die langdurig voor ons land hebben gewerkt, inclusief hun gezinnen. Om hoeveel mensen het gaat, is nog niet duidelijk. Dat was voor de besluitvorming ook 'niet van belang', zegt demissionair staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Justitie en Veiligheid). ,,Het gaat erom dat mensen die nu in nood zijn en voor Nederland gewerkt hebben op deze manier gered kunnen worden en hier een veilige haven kunnen vinden."
In Amsterdam is vanavond om 18 uur een protestwake voor Afghanistan. Initiatiefnemer Caroline Kruijne vertelde erover in onze Live Nieuws Update:
Het hoofd van het buitenlands beleid van de Europese Unie Josep Borrell noemde de val van de Afghaanse hoofdstad en de heropleving van de Taliban 'een ramp' en 'nachtmerrie' die het falen van de inlichtingendiensten en de trans-Atlantische samenwerking laten zien.
Borrell bekritiseerde verder de Amerikaanse president Joe Biden omdat het belang van wederopbouw in Afghanistan bagatelliseerde. Borrell drong erop aan dat het instellen van een rechtsstaat en basisrechten voor vrouwen en minderheden doelen waren van de westerse militaire interventie in het land, naast het oorspronkelijke doel om het terrorisme uit te roeien.
,,Twintig jaar later kun je zeggen dat we in het eerste doel van onze missie zijn geslaagd, maar in het tweede zijn mislukt", aldus de Spaanse politicus.
© EPA — Josep Borrell Anoush Dastgir (31) is de in Nederland woonachtige bondscoach van het nationale voetbalteam van Afghanistan. Thuis in Arnhem maakt hij zich dagelijks grote zorgen over hoe zijn familieleden, internationals en vrienden lijden onder de taliban. Toch probeert hij moed te houden. ,,Achteroverleunen is geen optie nu.’’
© Koen Verheijden — Anoush Dastgir, bondscoach van Afghanistan foto / Koen Verheijden. Verschillende Afghaanse tolken en hun families konden dagenlang niet bij hun paspoorten, omdat die in de gesloten Nederlandse ambassade in Kaboel lagen. Met hulp van lokaal Afghaans ambassadepersoneel kregen ze de paspoorten gisterochtend terug, blijkt uit gesprekken die de NOS had met één van de tolken en verschillende andere betrokkenen. Tolken vrezen de wraak van de taliban omdat ze hebben gewerkt voor buitenlandse mogendheden, die door de taliban worden gezien als een vijandige bezettingsmacht.
Het Nederlandse personeel was toen al twee dagen weg. In de nacht van zaterdag op zondag werden de Nederlandse ambassademedewerkers van hun bed gelicht en maandagavond werden zij geëvacueerd. Ze lieten paspoorten en andere persoonlijke documenten van de tolken waarschijnlijk achter.
Om hoeveel paspoorten het gaat is onduidelijk, maar in principe moest elke tolk die de afgelopen weken een visum aanvroeg om naar Nederland te reizen zijn paspoort inleveren op de ambassade. De NOS zegt van drie tolken te weten dat hun paspoort daar zondag nog lag toen het Nederlandse personeel de ambassade had verlaten. De drie hebben hun paspoort gisterochtend heimelijk teruggekregen en weggesmokkeld onder de ogen van de taliban.
Nu de taliban bijna volledig de macht heeft gegrepen in Afghanistan, beschikken ze volgens een schatting ook over een minerale rijkdom van 1.000 miljard dollar (856 miljard euro). Het gaat onder meer over lithium, een schaarse grondstof die essentieel is voor het maken van oplaadbare batterijen. Het is onwaarschijnlijk dat de taliban die onmiddellijk kan ontginnen, maar grootmachten zoals China zouden wel een grote hulp kunnen zijn.
Bij een protest op de onafhankelijkheidsdag van Afghanistan in de noordoostelijke provinciehoofdstad Asadabad zijn donderdag doden gevallen nadat talibanstrijders het vuur hadden geopend. Het is niet duidelijk of er mensen zijn geraakt of dat er doden vielen als gevolg van de paniek en het gedrang. De betogers voerden de nationale vlag mee in de stad die ongeveer 100 kilometer ten oosten van de hoofdstad Kaboel ligt.
Iets zuidelijker in dezelfde streek zijn bij een brug over de rivier de Kunar ook doden gemeld als gevolg van talibanstrijders die op demonstranten schieten. Het zou daar om zeker drie doden gaan.
Op Twitter wordt er ook uit onder meer de hoofdstad melding gemaakt van groepen Afghanen die met de nationale zwart-rood-groene vlag lopen te zwaaien. Het zou een protest zijn tegen de taliban die een witte vlag hebben met in het zwart geschreven de islamitische geloofsbelijdenis. Een website van de taliban heeft vandaag verkondigd dat de officiële naam van het land Islamitisch Emiraat Afghanistan is. Dat is dezelfde naam als onder de terreur van de taliban in de jaren 1996-2001. In die jaren was ook de witte talibanvlag de nationale vlag.
Volgens recente meldingen is er in het noordoosten verzet tegen de taliban. De bergachtige regio Panjshir ten noordoosten van Kaboel is niet in handen van de taliban gevallen. Ahmad Massoud, zoon van een beroemde strijder tegen de taliban tijdens het schrikbewind, heeft via de Washington Post de VS om wapens gevraagd om de strijd aan te gaan tegen de taliban. Die vermoordden zijn vader Ahmed Shah Massoud in 2001. Hij werd de Leeuw van Panjshir genoemd en voorkwam dat de taliban delen van het noorden innamen. Ahmed Massoud zegt dat Amerika nog steeds het arsenaal van de democratie kan zijn en dat hij ,,in de Panjshir in zijn vaders voetstappen wil treden, maar we hebben wapens, munitie en bevoorrading nodig".
De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov zei vandaag dat het verzet tegen de taliban zich in de Vallei van Panjshir organiseert rond vicepresident Amrullah Saleh en Massoud. De roemruchte vallei is door steile bergketens omringd en vormt zo een natuurlijke verschansing tegen aanvallers. De taliban en eerder de Sovjetsoldaten slaagden er niet in 'het fort' in te nemen. Er zouden zich nu ook restanten van de Afghaanse strijdkrachten hebben verschanst.
Het is vandaag 102 jaar geleden dat Afghanistan formeel onafhankelijk werd van het Britse Rijk. De zwart-rood-groene nationale vlag stamt uit de jaren twintig en de kleurencombinatie zou zijn ingevoerd door de toenmalige koning Amanullah I (1892-1960), die de Duitse driekleur zo mooi vond. Het land is sinds 1973 geen monarchie meer en heet momenteel officieel de Islamitische Republiek Afghanistan.
Afghanen die vluchten voor de taliban maken een lange reis door Iran op hun vlucht naar Europa.
De Poolse president heeft ingestemd met de inzet van 100 militairen in Afghanistan om te helpen met de evacuatie van Poolse burgers en burgers uit andere landen. President Andrzej Duda tekende gisteren het bevel voor de missie, die tot 16 september zal duren.
Ondertussen landde gisteren een eerste vliegtuig met een groep mensen die geëvacueerd waren uit Afghanistan op de militaire luchthaven van Warschau, aldus minister van Defensie Mariusz Blaszczak. De groep werd eerst vanuit Kaboel per militair vliegtuig naar Oezbekistan gebracht en van daaruit naar Warschau getransporteerd.
Sinds dinsdag voeren Poolse troepen een operatie uit om Polen en Afghanen te evacueren die eerder hebben samengewerkt met de Poolse militaire of diplomatieke missie of anderszins hebben geholpen.
De eerste barsten verschijnen in de PR campagne van de taliban in Afghanistan. Waar ze in hun persconferentie van dinsdag garandeerden niet uit te zijn op wraak en vrouwenrechten te zullen respecteren, zijn er inmiddels andere verhalen.
Groot-Brittannië is niet in staat om alleenstaande kinderen uit Afghanistan te evacueren, zei de Britse minister van Defensie Ben Wallace vandaag toen hem werd gevraagd naar beelden van een kind dat op de luchthaven van Kaboel over een muur wordt overhandigd aan westerse soldaten.
,,We kunnen geen alleenstaande minderjarige opvangen", vertelde Wallace aan Sky News toen hem naar de beelden werd gevraagd.
Er zijn al twaalf mensen om het leven gekomen in de chaos op en rond de internationale luchthaven van Kabul. Sommigen zijn doodgeschoten en er zijn mensen die in het gedrang bekneld raakten. De nieuwe machthebbers in Afghanistan, de Taliban, hebben dit bekendgemaakt. Ze dringen erop aan dat iedereen die geen reisdocumenten heeft om te vertrekken, niet naar de luchthaven gaat.
De Amerikaanse regering heeft woensdag geklaagd dat de taliban mensen die naar het vliegveld gaan tegenhouden. De taliban zouden hun beloftes om mensen te laten gaan die met de VS of bondgenoten hebben gewerkt, niet nakomen.
Talrijke Afghanen proberen het vliegveld binnen te komen in de hoop op een vlucht uit het land. Amerikaanse troepen en talibanstrijders proberen ze weg te houden. Maandag brak een menigte door de afzettingen heen. De toestand lijkt te stabiliseren en de Amerikaanse autoriteiten hebben donderdag laten weten dat de burgerluchtvaart weer gebruik kan maken van de luchthaven.
De evacuaties van vooral buitenlanders die in Afghanistan waren, worden vooralsnog uitgevoerd met militaire vliegtuigen. Op het vliegveld zijn 4500 Amerikaanse militairen om de evacuaties mogelijk te maken. De VS controleren het luchtruim boven Afghanistan.
De Afghaanse president Ashraf Ghani verdedigde woensdag zijn besluit om Kaboel te verlaten terwijl de taliban oprukten en uiteindelijk zijn regering omver wierpen. In een video op zijn facebookpagina bevestigde Ghani ook dat hij in de Verenigde Arabische Emiraten is.
De kazerne in Zoutkamp is ingericht en klaar om de eerste noodopvang te verlenen aan mensen die door de overheid uit Afghanistan zijn gehaald, zegt een woordvoerster van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) woensdag.
Onbekend is nog wanneer de eerste mensen naar de opvang in Groningen komen. ,,Wij krijgen een sein als een vliegtuig is geland en mensen hiernaartoe komen", aldus de COA-woordvoerster. De Willem Lodewijk van Nassaukazerne werd dinsdag door het ministerie van Defensie aangewezen als noodopvanglocatie, het COA richt de locatie in.
In de kazerne is ruimte voor 540 personen en er zijn kamers voor 14, 9, 4 of 2 personen. Op een buitenplaats, die wordt afgeschermd met een nog te plaatsen hek, wordt woensdagmiddag een paviljoen opgezet. ,,Die zal als eetzaal en recreatieruimte dienen, dus mensen kunnen daar of in hun slaapruimte zijn." Daarnaast zal het COA de Afghanen begeleiden en mensen met vragen en zorgen te woord staan.
© ANP — De Willem Lodewijk van Nassaukazerne wordt ingericht voor de noodopvang van Afghanen. © ANP — De Willem Lodewijk van Nassaukazerne wordt ingericht voor de noodopvang van Afghanen. © ANP — De Willem Lodewijk van Nassaukazerne wordt ingericht voor de noodopvang van Afghanen. © ANP — De Willem Lodewijk van Nassaukazerne wordt ingericht voor de noodopvang van Afghanen. Commerciële luchtvaartmaatschappijen kunnen weer naar de internationale luchthaven van Kaboel vliegen, maar moeten daarvoor wel eerst toestemming van het Amerikaanse ministerie van Defensie krijgen. Het luchtruim was de afgelopen dagen alleen toegankelijk voor militaire toestellen, maar de Amerikaanse luchtvaartautoriteit FAA geeft lijnvluchten weer een kans om in Afghanistan te landen.
De FAA roept Amerikaanse luchtvaartmaatschappijen die geen toestemming van het ministerie van Defensie hebben echter op het luchtruim boven Afghanistan volledig te mijden. Er zijn namelijk nauwelijks luchtverkeersleiders actief en het Afghaanse luchtruim wordt dus niet meer gecontroleerd. Daarnaast leiden 'de activiteiten van militanten en extremisten' tot gevaarlijke situaties, meldt de FAA.
United Airlines, een van de weinige Amerikaanse vervoerders die normaliter over het gebied vliegt, had maandag al aangekondigd niet meer over Afghanistan te vliegen. Ook KLM mijdt het luchtruim boven Afghanistan voorlopig omdat het te gevaarlijk is.
Een woordvoerder van het Witte Huis vertelde dat er woensdag door Amerikaanse militairen zo'n 1800 mensen uit Afghanistan geëvacueerd zijn. In totaal hebben de Verenigde Staten bijna 6000 mensen in Kaboel opgehaald.
Een Afghaanse tolk die voor het Australische ministerie van Defensie heeft gewerkt en wachtte op een evacuatievlucht om Kabul te verlaten, is op weg naar het vliegveld neergeschoten. Volgens Australische media werd de man dinsdagnacht (lokale tijd) in zijn been geraakt door een Taliban-strijder.
Er zijn meerdere berichten over geweld en chaos buiten de luchthaven, waar mensen moeite lijken te hebben om controleposten van de Taliban te passeren. Buitenlandse media melden dat de Taliban alleen buitenlanders en geen Afghanen doorlaten. Op beelden op sociale media is te zien hoe er buiten het vliegveld geschoten wordt. Een correspondent van ABC News meldt dat er 'meer chaos dan ooit' is op de wegen richting het vliegveld, dat momenteel door Amerikaanse militairen beveiligd wordt.
De Amerikaanse president Joe Biden stelt dat het niet mogelijk was om uit Afghanistan te vertrekken zonder de chaos die de afgelopen dagen ontstond in het land. De terugtrekking van Amerikaanse militairen had niet beter georganiseerd kunnen worden, zei de president woensdag (lokale tijd) in een interview met ABC News.
,,Ik denk niet dat er een manier is om dat land te verlaten zonder dat er chaos ontstaat", vertelde Biden, die eerder deze week al liet weten 'vierkant achter zijn beslissing te staan' om de Amerikaanse troepen terug te trekken. Nadat de radicaalislamitische Taliban afgelopen weekend onverwacht snel Afghanistan heroverden, ontstonden er onder andere op het internationale vliegveld van Kaboel chaotische taferelen.
Veel wanhopige Afghanen blokkeerden maandag de startbaan en probeerden aan boord te klimmen van vliegtuigen. Sommigen klampten zich vast aan de buitenkant van opstijgende toestellen. Op beelden was te zien hoe deze mensen op grote hoogte van het vliegtuig afvielen. ,,Toen ik die beelden zag dacht ik: we moeten de controle terugkrijgen", vertelde Biden. ,,We hebben de situatie op het vliegveld inmiddels onder controle."
Biden kondigde aan dat Amerikaanse militairen in Afghanistan zullen blijven totdat alle Amerikanen die het land willen verlaten zijn geëvacueerd, zelfs als dat betekent dat de troepen ook na 31 augustus aanwezig moeten blijven. Op die datum zou de militaire missie afgerond worden omdat de 'doelen bereikt zijn', had Biden begin juli nog aangekondigd.
Het kabinet wil asielaanvragen van Afghanen die voor de Nederlandse missie hebben gewerkt toch op vergelijkbare wijze behandelen als aanvragen van Afghaanse tolken. Zij kunnen dan makkelijker asiel in Nederland krijgen. Dat laat het kabinet woensdagavond aan de Tweede Kamer weten.
Het gaat dan om "die personen die langdurig ingehuurd waren door Nederland of een contract hadden met Nederland". Die worden "op voet van gelijkheid met de tolken behandeld, indien ze na evacuatie in Nederland asiel aanvragen".
In de Tweede Kamer werd dinsdag en woensdag fel gedebatteerd over de kwestie. Afghanen die voor de Nederlandse missie hebben gewerkt lopen gevaar nu de Taliban het land hebben veroverd. Zij zouden daarom, net als de tolken, als "systematisch vervolgde groep" moeten worden gezien als ze in Nederland asiel aanvragen, zo luidde de oproep van de Kamer.
Demissionair staatssecretaris Ankie Broekers-Knol wilde daar woensdag in eerste instantie niet in meegaan. ,,Dat willen we op die manier niet doen", zo verwoordde ze het kabinetsstandpunt nadat de motie was aangenomen. De motie is "dusdanig ruim geformuleerd, dat kan ik vanuit mijn verantwoordelijkheid niet op die manier doen". Het kabinet stond erop asielaanvragen van mensen uit deze groep individueel te beoordelen.
Het kabinet lijkt nu dus toch overstag te gaan, en zegt dat het de motie "naar letter en geest zal uitvoeren". Daarbij wordt dus wel de kanttekening geplaatst dat het moet gaan om "die personen die langdurig ingehuurd waren door Nederland of een contract hadden met Nederland".
De betrokken bewindslieden zeggen verder "uiteraard een maximale inspanning" te zullen verrichten "om de groepen zoals genoemd in de motie Belhaj c.s. mee te nemen op de evacuatievluchten van Nederland en partners".
Een transportvliegtuig met 35 Nederlandse evacués uit Afghanistan is woensdagavond omstreeks 23.00 uur geland op Schiphol. Het toestel vertrok eerder op de dag uit de Afghaanse hoofdstad Kabul en maakte onderweg een tussenstop in Tbilisi, de hoofdstad van Georgië.
Het toestel, een C-17, wordt gebruikt door verschillende NAVO-landen. Het vliegtuig werd in eerste instantie rond 21.15 uur verwacht, maar de vlucht liep vertraging op. Behalve de Nederlanders waren ook zestien mensen met een Belgisch paspoort, twee met een Duits paspoort en twee met een Brits paspoort aan boord. Deze mensen zijn uit Afghanistan gehaald nu de radicaalislamitische Taliban de macht hebben gegrepen.
Eerder op woensdag arriveerde een vervangend Nederlands ambassadeteam op de luchthaven van Kabul. Het gaat om de ambassadeur, een consulair noodteam en 62 militairen voor bescherming. De groep moet op het vliegveld evacuaties naar Nederland mogelijk gaan maken. Het Nederlandse ambassadepersoneel vertrok maandag halsoverkop uit de Afghaanse hoofdstad wegens dreigend gevaar. Of het toestel dat de nieuwe ambassadeploeg afzette evacués meeneemt bij vertrek vanuit Kabul, is nog niet duidelijk.
Volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken zijn inmiddels zo'n vijftig Nederlanders weggehaald uit Afghanistan. Woensdagochtend werd bekend dat de eerste Nederlanders waren geëvacueerd. Ongeveer tien van hen konden met onder meer een Duitse vlucht vertrekken. Frankrijk meldde dat vier Nederlanders met een Franse vlucht Kabul hadden verlaten.
Dinsdagavond kwam een door Nederland gestuurd vliegtuig aan in de Afghaanse hoofdstad, maar het lukte niet om Nederlanders aan boord te krijgen. Er zou te weinig tijd zijn geweest en de Amerikanen lieten geen Afghanen toe op de luchthaven, waardoor bijvoorbeeld tolken en hun gezinnen niet bij het vliegtuig konden komen. Het toestel moest na een half uur weer vertrekken. Een vliegtuig dat maandagavond was gestuurd kreeg geen toestemming om te landen.
Afghanistan heeft geen toegang tot de middelen van het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Volgens de VN-organisatie, die de stabiliteit van het internationale monetaire systeem in de gaten houdt, wordt het land geld onthouden vanwege de onzekerheid over de status van het leiderschap in hoofdstad Kaboel, sinds de Taliban de controle in het land overnamen.
"Er is momenteel onduidelijkheid binnen de internationale gemeenschap over de erkenning van een regering in Afghanistan. Als gevolg daarvan heeft het land geen toegang tot IMF-middelen," zo luidde de verklaring.
Een van de transportvliegtuigen die Duitsland inzet voor de evacuaties uit Afghanistan staat met een defect op de luchthaven van de Oezbeekse hoofdstad Tasjkent. Dat meldt het Duitse ministerie van Defensie woensdagavond op Twitter. "Er is zojuist een vervangende machine geland in Kaboel'', luidde het. Een andere Airbus A400M met reserveonderdelen was volgens het ministerie al gearriveerd in Tasjkent. "We zeggen heel duidelijk: het defect heeft geen invloed op de evacuaties.''
Een andere A400M van de Duitse krijgsmacht heeft woensdagavond tijdens een tussenstop in Kaboel nog 15 evacués meegenomen. Het toestel leverde pallets met verzorgingsmateriaal af op de luchthaven van de Afghaanse hoofdstad en vloog daarna naar de Oezbeekse hoofdstad Tasjkent. Die fungeert als basis van de luchtbrug tussen Afghanistan en Duitsland. De nieuwe evacués brengen het totale aantal dat de Duitsers al uit Afghanistan haalden op 685.
Er zijn nog geen gewelddadige confrontaties geweest tussen Amerikaanse soldaten en de Taliban tijdens de massale evacuatie-operatie vanaf de luchthaven van de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Dat heeft de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin gezegd. Hij gaf in Washington zijn eerste persconferentie over Afghanistan na de razendsnelle machtsovername door de islamitische fundamentalisten.
Volgens Austin blijven de communicatielijnen met de Taliban-commandanten open. ,,De luchthaven kan veilig opereren", voegde hij eraan toe. In contacten met Taliban-functionarissen is benadrukt dat mensen die proberen naar de luchthaven te komen en over de juiste papieren beschikken, meteen moeten worden doorgelaten, aldus Austin. Uit Kabul komen geluiden dat het veel personen niet lukt het vliegveld te bereiken door de menigte die zich er ophoudt of omdat ze worden tegengehouden.
Ondertussen werken de Amerikanen aan het verhogen van het aantal evacuatievluchten om mensen weg te krijgen, aangezien duizenden willen vertrekken na de val van de door het Westen gesteunde regering. Austin zei zo veel mensen als mogelijk te willen evacueren, "en we zullen dit proces zo lang mogelijk voortzetten". Hij maakte echter ook duidelijk dat de Amerikaanse troepen niet in staat zijn om mensen naar de luchthaven te halen. De militairen hebben hun handen vol aan het bewaken van het vliegveld, aldus Austin.
Amerika's hoogste militair, chef-staf Mark Milley, zei op de persconferentie in het Pentagon dat het plan is om alle Amerikanen die Afghanistan willen verlaten in veiligheid te brengen. Hij vertelde verder dat de inlichtingendiensten geen enkele aanwijzing hadden dat de Afghaanse strijdkrachten en regering in slechts elf dagen zouden bezwijken. Juist die onverwacht snelle ineenstorting veroorzaakte de evacuatie-chaos.
De tweede evacuatievlucht van Frankrijk is woensdagavond geland op de luchthaven Roissy-Charles-de-Gaulle bij Parijs. Aan boord bevonden zich ruim 200 evacués uit Kaboel waaronder "een aanzienlijk aantal Afghaanse vrouwen en kinderen", meldt de Franse regering.
Het eerste toestel met 41 Fransen en onderdanen uit "partnerlanden" arriveerde dinsdag omstreeks 17.30 uur op dezelfde luchthaven. Aan boord bevonden zich ook een zestigtal militairen die terugkeerden van buitenlandse operaties vanuit de basis in Abu Dhabi, de hoofdstad van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE).
Frankrijk zette net als veel andere landen een luchtbrug op voor evacuaties van onderdanen en lokale medewerkers en hun gezinnen na de overname door de Taliban van de Afghaanse hoofdstad.
© AFP — Een Franse politieman houdt de wacht bij de Airbus A330 van de Franse luchtmacht met de ruim 200 evacués. Het nieuwe team van de Nederlandse ambassade is woensdagavond geland in Kaboel. Dat meldt minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag op Twitter. De ploeg bestaat uit ambassadeur Caecilia Wijgers, een consulair noodteam en 62 militairen voor bescherming. Samen gaan ze de evacuaties naar Nederland vanuit de luchthaven begeleiden.
Het ambassadeteam dat wordt afgewisseld, is volgens Kaag inmiddels terug op Nederlandse bodem. Het Nederlandse ambassadepersoneel verliet Afghanistan maandagavond onder grote druk. Het nieuwe team moet meer mensen in veiligheid gaan brengen, waaronder het lokale Afghaanse ambassadepersoneel.
Het ambassadepersoneel werd in de nacht van zaterdag op zondag naar het vliegveld gestuurd wegens dreigend gevaar. Ze moesten volgens demissionair minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken zo snel vertrekken, dat het lokale Afghaanse personeel niet kon worden ingelicht. Die medewerkers troffen zondag een verlaten ambassade aan.
Het eerste evacuatievliegtuig uit Afghanistan met aan boord onder anderen 35 Nederlanders, landt woensdagavond op luchthaven Schiphol. Het C-17 transportvliegtuig komt uit Tblisi in Georgië en wordt omstreeks 23.05 uur verwacht.
Een luchthavenwoordvoerster sprak eerder van een verwachte aankomsttijd van ongeveer 21.15 uur maar hield een slag om de arm. Het toestel landt naar alle waarschijnlijkheid op de Polderbaan. De oorzaak van de vertraging is niet duidelijk, zegt een Defensiewoordvoerder. ,,Ik vermoed dat ze later zijn vertrokken."
De passagiers, volgens eerdere berichten ook 16 Belgen, twee Duitsers en een of twee Britten, gaan op een aparte plek op het luchthaventerrein van boord. ,,Het toestel past namelijk niet aan een gate'', zegt Defensie-woordvoerder Alex Kranenburg. Na controle van hun paspoorten verlaten de evacués Schiphol via een andere uitgang dan de aankomsthal.
Voor de mensen uit Afghanistan die een Nederlands paspoort hebben maar geen onderdak hier, is opvang geregeld bij Schiphol.
© Hollandse Hoogte / EPA — De evacués verlaten de C-17 van de NAVO op de luchthaven van Tblisi in Georgië. De Afghaanse ex-president Ashraf Ghani is naar de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) gevlucht. De VAE hebben Ghani en diens familie, die zich in Abu Dhabi bevinden, uit humanitaire overwegingen verwelkomd, meldt het ministerie van Buitenlandse Zaken van de Golfstaat.
Ghani verliet Afghanistan afgelopen weekeinde halsoverkop toen de radicaalislamitische Taliban-beweging de hoofdstad Kabul innam en daarmee de herovering van het land afsloot. Aanvankelijk was er sprake van dat de ex-president naar Tadzjikistan was gevlucht, maar het Tadzjiekse ministerie van Buitenlandse Zaken ontkende dat.
In een videoboodschap op Facebook richtte hij zich woensdagavond tot het Afghaanse volk en kondigde aan in overleg te zijn om in de "nabije toekomst" naar Afghanistan terug te keren. Zoals in een eerder Facebook-bericht verdedigde hij zijn vertrek. Hij zou "bloedvergieten" hebben willen voorkomen. Hij had het eerder al een moeilijke keuze genoemd, maar hij wees op de overwinning van de Taliban.
Volgens onbevestigde berichten zou Ghani zijn gevlucht met een helikopter en vier voertuigen vol met cash, naar verluidt 169 miljoen dollar (ongeveer 145 miljoen euro). In de videoboodschap noemde de voormalige president die aantijgingen volstrekt ongegrond en "leugens".
In Afghanistan is er verbolgen gereageerd op het vertrek van Ghani. Zelfs zijn trouwste aanhangers veroordeelden zijn besluit het land te verlaten, meldt The Washington Post. Leden van de regering en andere kopstukken vielen hem openlijk aan.
De eerste stafleden van de Verenigde Naties in Afghanistan zijn uit het land gehaald en naar Kazachstan gebracht. Ongeveer honderd VN-medewerkers worden de komende dagen geëvacueerd uit Afghanistan.
Volgens de VN hebben de evacuaties geen invloed op de hulp die de organisatie wil bieden. ,,We willen de Afghanen blijven steunen in deze moeilijke tijd. Dit is een tijdelijke maatregel die ervoor moet zorgen dat we de mensen zo goed mogelijk kunnen blijven helpen en dat onze medewerkers zo min mogelijk risico lopen", aldus een woordvoerder.
Ongeveer 300 buitenlanders en 3000 Afghanen werken namens de VN in Afghanistan.
Een groep islamitische geleerden gaat bepalen welke rechten vrouwen krijgen in Afghanistan. Een hooggeplaatste Taliban-medewerker zegt tegen persbureau Reuters dat de geleerden moeten beslissen of vrouwen een hoofddoek of boerka moeten dragen en of ze naar school en werk mogen.
Dat is heel anders dan de woordvoerder die dinsdag zei dat vrouwen niet per se een boerka aan moeten en dat ze naar school en werk mogen blijven gaan. In veel gebieden buiten hoofdstad Kabul komen verhalen naar buiten dat vrouwen niet meer mogen werken en niet meer alleen over straat mogen. Ook zouden vrouwen in elkaar worden geslagen als ze dit toch doen.
De Taliban willen de sharia invoeren in Afghanistan en het land volgens dat islamitische recht besturen. De moslimextremisten deden dit ook in hun eerste periode aan de macht, van 1996 tot 2001. In die periode hadden vrouwen amper rechten.
Buiten de hoofdstad Kabul lijken de Taliban veel harder op te treden dan in de hoofdstad, mogelijk vanwege de internationale aandacht voor de stad. Woensdag werden zeker drie mensen doodgeschoten bij protesten in Jalalabad, tientallen mensen raakten gewond. Demonstranten vervingen de witte vlaggen van de Taliban voor de groen-rood-zwarte vlag van Afghanistan.
Een leidinggevende binnen de jihadistische organisatie zei dat het land op dezelfde manier bestuurd gaat worden als de eerste keer. Er komt een raad die het dagelijkse bestuur op zich neemt met een leider daarboven. Dat wordt waarschijnlijk Haibatullah Akhundzada, een belangrijke leider van de Taliban.
© AFP — Mullah Haibatullah Akhundzada. Met diverse evacuatievluchten zijn dinsdagavond en woensdag circa vijftig Nederlanders uit de Afghaanse hoofdstad Kabul gehaald. Dat hebben diverse bronnen laten weten.
Woensdagochtend werd bekend dat de eerste Nederlanders waren weggehaald. Ongeveer tien Nederlanders konden met onder meer een Duitse vlucht vertrekken.
Later kon een groep van 35 Nederlanders mee op een vlucht naar Tblisi in Georgië. Het toestel wordt gebruikt door verschillende NAVO-landen. Vanuit Tblisi zullen de passagiers naar Nederland vliegen. Daar komen ze woensdag later op de avond aan.
Frankrijk meldde eerder op de dag dat vier Nederlanders met een Franse vlucht uit Kabul waren vertrokken.
Lees hier het volledige artikel
Volgens ooggetuigen zijn zeker drie mensen gedood bij een protest in de Afghaanse stad Jalalabad. Zes anderen raakten gewond toen de Taliban met geweld het protest neersloeg.
De kazerne in Zoutkamp is ingericht en klaar om de eerste noodopvang te verlenen aan mensen die door de overheid uit Afghanistan zijn gehaald, zegt een woordvoerster van het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) woensdag. ,,In theorie kunnen er vannacht al mensen slapen, de bedden staan klaar."
Onbekend is nog wanneer de eerste mensen naar de opvang in Groningen komen. ,,Wij krijgen een sein als een vliegtuig is geland en mensen hiernaartoe komen", aldus de COA-woordvoerster. De Willem Lodewijk van Nassaukazerne werd dinsdag door het ministerie van Defensie aangewezen als noodopvanglocatie, het COA richt de locatie in.
In de kazerne is plek voor 540 personen en er zijn kamers voor 14, 9, 4 of 2 personen. Op een buitenplaats, die wordt afgeschermd met een nog te plaatsen hek, wordt woensdagmiddag een paviljoen opgezet. ,,Die zal als eetzaal en recreatieruimte dienen, dus mensen kunnen daar of in hun slaapruimte zijn." Daarnaast zal het COA de Afghanen begeleiden en mensen met vragen en zorgen te woord staan.
Nog onduidelijk is hoe lang mensen in Zoutkamp blijven. ,,Bij aankomst moeten ze eerst tien dagen in quarantaine vanwege Covid, dus zeker is dat ze die tijd hier doormaken. In die periode loopt er een versnelde procedure bij het IND." De kazerne dient als eerste noodopvang, daarna wordt gekeken of mensen op een andere plek opgevangen kunnen worden.
Het COA heeft volgens de woordvoerster in eerste instantie een contract van een maand met de overheid om de opvang in Zoutkamp te verlenen. Voor de mensen uit Afghanistan die wel een Nederlands paspoort hebben maar geen onderdak hier, is opvang geregeld bij Schiphol. Daar worden deze Afghanen na aankomst en registratie naartoe gebracht. Als ze familieleden meenemen die geen Nederlands paspoort hebben, krijgen die een visum voor kort verblijf. "Ook wordt indien nodig medische en psychische hulp geboden", staat op de website van de Rijksoverheid.
De Afghaanse evacués met Nederlands paspoort kunnen ook zelf voor onderdak zorgen, zoals bij bekenden of familie. Ze hebben ook de optie dat later te regelen en eerst gebruik te maken van de opvang bij Schiphol. In alle gevallen moeten de Afghanen verplicht in quarantaine vanwege het coronavirus. Wie onvoldoende eigen middelen heeft, kan onder meer aanspraak maken op een tegemoetkoming van de overheid en een wekelijkse toelage.
© ANP © ANP Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag is bezig met een inventarisatie van Nederlanders die geëvacueerd moeten worden uit Kaboel. Dat laat het ministeriële crisisteam weten in een mail aan een van de Afghaanse Nederlanders die weg proberen te komen.
Het is voor een deel van de Nederlanders in Afghanistan zo goed als onmogelijk het vliegveld van Kaboel te bereiken. Verschillende mensen die het land proberen uit te komen, zijn vanochtend onverrichter zake vertrokken. Ze vroegen meer hulp van de Nederlandse overheid. ,,Het is zo enorm druk, iedereen duwt je weg. Amerikaanse soldaten hebben ons beschoten en er worden granaten gegooid.” Lees hier het volledige artikel.
© Screenshot Duitsland heeft tot nu toe 670 mensen uit Kaboel geëvacueerd. Dat meldt het Duitse ministerie van Defensie op Twitter. De vijfde evacuatievlucht vertrok om 17.15 uur vanaf de luchthaven van Kaboel met aan boord 229 passagiers. De Airbus A400M landde om 18.41 uur op de luchthaven van de Oezbeekse hoofdstad Tasjkent.
Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken meldde eerder vandaag dat al 501 mensen waren geëvacueerd. Het ging om 189 Duitsers, 202 Afghaanse burgers, 59 EU-onderdanen en 51 mensen uit andere landen. Dat meldt een woordvoerder van het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken. Een eerste Lufthansa-toestel met 131 passagiers arriveerde in de nacht van dinsdag op woensdag vanuit Tasjkent op de luchthaven van Frankfurt.
De Duitse regering probeert volgens bondskanselier Angela Merkel (CDU) ruim 1000 lokale medewerkers te bereiken die werkten voor niet-gouvernementele organisaties en Duitsland hielpen bij ontwikkelingshulp. De bondskanselier gaat ervan uit dat tot 10.000 mensen (inclusief familieleden) uit Afghanistan in veiligheid gebracht moeten worden in Duitsland, zo zei ze dinsdag in een vergadering van haar partijtop.
De dichtstbevolkte en aan Nederland grenzende deelstaat Noordrijn-Westfalen wil alleen al 1800 vluchtelingen opnemen. ,,We hebben 800 opvangplaatsen direct beschikbaar'', verklaarde deelstaatminister van Integratie Joachim Stamp (FDP) tegenover Die Welt. De overige 1.000 plaatsen zijn vooral bedoeld voor vrouwen die actief zijn op het gebied van mensen- en vrouwenrechten.
Baden-Württemberg verwacht tot 1100 lokale medewerkers en familieleden op te nemen. Nedersaksen stelt in eerste instantie minstens 400 opvangplaatsen beschikbaar, Bremen tot 150. Sleeswijk-Holstein wil 300 vrouwen en kinderen opnemen en Hamburg biedt opvang aan voor minstens 200 vluchtelingen van wie de eerste woensdag al worden verwacht. Verschillende steden in Beieren hebben ook opvang toegezegd: München (260), Neurenberg en Regensburg.
Ook de deelstaten Hessen, Rijnland-Palts, Thüringen, Saksen, Saksen-Anhalt, Mecklenburg-Voor-Pommeren en Saarland staan open voor opvang maar hebben nog geen aantallen genoemd.
Het ministerie van Defensie wil de komende tijd ongeveer drie keer per dag mensen met een vliegtuig weghalen uit de hoofdstad Kabul. Ze gaan naar een vliegveld in een ander land in de regio, en van daaruit worden ze met een groter vliegtuig naar Nederland gebracht. Dat zegt kolonel Peter Tankink, die de evacuatie coördineert vanuit het ministerie van Defensie in Den Haag.
Het vliegtuig is een C-130 Hercules, waarin plek is voor zestig tot zeventig mensen. Dat kunnen Nederlanders zijn, maar het kan ook zijn dat Nederland mensen van andere nationaliteiten meeneemt. "We proberen geen stoelen leeg te laten. Als we ruimte hebben voor Duitsers, Britten of anderen nemen we ze mee", zegt Tankink. De kolonel kan "uit diplomatieke overwegingen" niet zeggen waar de mensen naartoe gaan voordat ze naar Nederland komen.
Tankink weet niet hoeveel mensen moeten worden geëvacueerd en hoelang het duurt om iedereen weg te halen uit Afghanistan.
In 24 uur tijd zijn er ongeveer 5000 mensen geëvacueerd van de luchthaven van Kaboel. Dat meldt een betrokken westerse functionaris. Het gaat om veiligheidsmensen en medewerkers van ambassades, hulpverleners en ook om Afghanen. De evacutie draait rond de klok door.
Het is nog steeds een hele klus, volgens de zegsman, om de evacuaties draaiende te houden door de chaos rond het vliegveld. Talrijke Afghanen zoeken via de luchthaven een uitweg uit hun land dat opnieuw in handen is gevallen van de extremistische Taliban. De vorige keer, in de jaren 1996-2001, was het een schrikbewind.
In sociale media zijn er dagelijks berichten van gedrang, schoten in de lucht en van incidenten met talibanstrijders die mensen beletten naar het vliegveld te gaan. Woensdag zouden er meerdere gewonden rond het vliegveld zijn gevallen en er zou iemand zijn neergeschoten die een afzetting over wilde klimmen.
Inwoners van de de Afghaanse hoofdstad Kaboel vrezen voor hun leven sinds de overwinning van de taliban. ,,Je bent constant bang om doodgeschoten te worden", vertelt een Afghaanse arts die met zijn familie probeert het land te ontvluchten. Hij is bestuurslid van de Nederlands-Afghaanse stichting Keihan en door zijn werk is hij bang voor wat de taliban hem en zijn familie aan zullen doen.
Keihan probeert de arts en nog een bestuurslid te laten evacueren naar Nederland en heeft een verzoek bij het ministerie van Buitenlandse Zaken ingediend. De arts en zijn collega willen anoniem blijven.
In de straten van Kabul is het stil. Veel wegen zijn afgesloten en mensen durven niet naar buiten. De taliban zeggen tegen ons dat we veilig zijn en weer aan het werk kunnen, maar we geloven hen niet", vertelt de arts. Dit komt omdat hen dat in 1996, toen het eerste taliban-regime werd uitgeroepen, ook is verteld. ,,Ze weten van iedereen wat ze hebben gedaan en vergeten en vergeven niets." Mensen die wel de straat op gaan, lopen er volgens de arts "zielloos" bij. Ze zijn gefocust en kijken recht voor zich uit.
De arts werkte met Keihan aan het verbeteren van medisch onderwijs in Afghanistan. Zo was anatomisch onderwijs verboden onder het Taliban-regime. Waar Nederlandse universitair medisch centra beschikken over gedoneerde menselijke lichamen om bijvoorbeeld operaties op te oefenen, kon dat absoluut niet in Afghanistan. De afgelopen jaren zette Keihan anatomisch onderwijs op in Afghanistan en zorgde de stichting bijvoorbeeld voor een lichaam om mee les te geven.
De arts was betrokken bij alle stappen van dit project en overal staat zijn naam en handtekening. Niet alleen hij was betrokken bij activiteiten die niet mogen van de Taliban. Zijn vrouw was universitair docente en vrouwenrechtenactivist en zijn moeder was kapper en styliste. De familie ziet Nederland als mogelijke uitweg. Momenteel hopen zij op een e-mail van het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat zij misschien in aanmerking komen voor evacuatie.
Het is voor een deel van de Nederlanders in Afghanistan zo goed als onmogelijk om het vliegveld van Kaboel te bereiken. Verschillende mensen die het land proberen uit te komen, zijn vanochtend onverrichter zake vertrokken. Ze vragen om meer hulp van de Nederlandse overheid. ,,Het is zo enorm druk, iedereen duwt je weg. Amerikaanse soldaten hebben ons beschoten en er worden granaten gegooid.” Lees hier het hele verhaal.
Het Nederlandse ambassadeteam is nog niet aangekomen in Afghanistan. De ambassadeur, een "consulInwoners van de de Afghaanse hoofdstad Kabul vrezen voor hun leven sinds de overwinning van de Taliban. "Je bent constant bang om doodgeschoten te worden", vertelt een Afghaanse arts die met zijn familie probeert het land te ontvluchten. Hij is bestuurslid van de Nederlands-Afghaanse stichting Keihan en door zijn werk is hij bang voor wat de Taliban hem en zijn familie aan zullen doen.
Keihan probeert de arts en nog een bestuurslid te laten evacueren naar Nederland en heeft een verzoek bij het ministerie van Buitenlandse Zaken ingediend. De arts en zijn collega willen anoniem blijven.
In de straten van Kabul is het stil. Veel wegen zijn afgesloten en mensen durven niet naar buiten. "De Taliban zeggen tegen ons dat we veilig zijn en weer aan het werk kunnen, maar we geloven hen niet", vertelt de arts. Dit komt omdat hen dat in 1996, toen het eerste Taliban-regime werd uitgeroepen, ook is verteld. "Ze weten van iedereen wat ze hebben gedaan en vergeten en vergeven niets." Mensen die wel de straat op gaan, lopen er volgens de arts "zielloos" bij. Ze zijn gefocust en kijken recht voor zich uit.
De arts werkte met Keihan aan het verbeteren van medisch onderwijs in Afghanistan. Zo was anatomisch onderwijs verboden onder het Taliban-regime. Waar Nederlandse universitair medisch centra beschikken over gedoneerde menselijke lichamen om bijvoorbeeld operaties op te oefenen, kon dat absoluut niet in Afghanistan. De afgelopen jaren zette Keihan anatomisch onderwijs op in Afghanistan en zorgde de stichting bijvoorbeeld voor een lichaam om mee les te geven.
De arts was betrokken bij alle stappen van dit project en overal staat zijn naam en handtekening. Niet alleen hij was betrokken bij activiteiten die niet mogen van de Taliban. Zijn vrouw was universitair docente en vrouwenrechtenactivist en zijn moeder was kapper en styliste. De familie ziet Nederland als mogelijke uitweg. Momenteel hopen zij op een e-mail van het ministerie van Buitenlandse Zaken, dat zij misschien in aanmerking komen voor evacuatie.air noodteam" en 62 militaire beveiligers vertrokken dinsdag uit Eindhoven. Momenteel zijn ze "in de buurt van Afghanistan" en wachten ze op een vlucht naar de Afghaanse hoofdstad Kaboel, laat het ministerie van Defensie woensdagmiddag weten.
Het ingevlogen team moet helpen met het evacueren van mensen uit Afghanistan, waar de radicaalislamitische taliban de macht hebben gegrepen.
De talibanleiders hebben naar eigen zeggen de voormalige Afghaanse president Hamid Karzai ontmoet. De taliban zeggen een regering te willen vormen samen met andere partijen. Hun delegatie bestond onder meer uit Annas Haqqani van het beruchte Haqqani Netwerk. Karzai werd vergezeld door de voormalige vredesonderhandelaar Abdullah Abdullah.
Karzai werd na de val van het schrikbewind van de Taliban eind 2001 president en was het staatshoofd tot 2014. Hij is een prominente figuur in de Pathaanse bevolkingsgroep waar ook de meeste taliban uit voortkomen. Karzai is tevens een stamhoofd in Kandahar, een talibanbolwerk. Er is wel een foto van de ontmoeting, maar er is verder niets over het gesprek meegedeeld.
Het Haqqani Netwerk is feitelijk een Afghaans-Pakistaanse criminele bende die binnen de beweging van de taliban de best getrainde strijders heeft. Het netwerk wordt verantwoordelijk gehouden voor drugscriminaliteit, ontvoeringen, banden met terroristen en de bloedigste aanslagen in de Afghaanse oorlog. '
De basis van het netwerk ligt in de oorlogen van de jaren zeventig en tachtig, in een bergachtig grensgebied ten zuiden van Kaboel. De stichter van het netwerk, Jalaluddin Haqqani, was hier een guerrillaleider.
Een standbeeld van een door de taliban in de jaren negentig vermoorde leider van een minderheid is zwaar beschadigd in de stad Bamiyan. Volgens ooggetuigen hebben ttalibanstrijders de vernielingen aangericht met behulp van explosieven. Het standbeeld is van Abdul Ali Mazari die een vooraanstaande figuur was in de sjiïtische Hazara-minderheid in het land.
De Hazara in centraal Afghanistan vormen een grote minderheid die vaak is vervolgd. Bij Bamiyan verwoestten de taliban in 2001 ook enorme in een bergwand uitgehouwen boeddhabeelden uit de zesde eeuw. Het geldt als een barbaarse verwoesting van cultureel erfgoed.
De taliban heroverden afgelopen zondag de macht in Afghanistan en stellen zich als veel gematigder voor dan hun voorgangers.
Vanmiddag is een transportvliegtuig vertrokken uit Kaboel met 35 Nederlanders aan boord. Er zijn ook zestien mensen met een Belgisch paspoort, twee met een Duits en twee met een Brits paspoort ingestapt. Dat heeft minister Ank Bijleveld van Defensie bekendgemaakt.
Het toestel, een C-17, wordt gebruikt door verschillende NAVO-landen. Het gaat om een andere vlucht dan het vliegtuig waarmee vanuit Eindhoven de Nederlandse ambassadeur met een team onderweg is.
De taliban laten naar verluidt niemand meer in de buurt van het vliegveld komen die niet (ook) beschikt over een buitenlands paspoort. De Duitse krant Bild berichtte dat de regering wil onderhandelen met de taliban over het vertrek van 'lokale krachten' die voor Duitse instellingen hebben gewerkt maar geen Duits paspoort hebben. De taliban zouden onder meer willen voorkomen dat geschoolde vakmensen het land verlaten en niet van plan zijn nog langer Afghanen zonder buitenlands paspoort uit te laten reizen.
Ondertussen berichtten internetmedia over de eerste betogingen tegen de nieuwe machthebbers. talibanstrijders zouden in Jalalabad het vuur hebben geopend op mensen die met de Afghaanse vlag tegen de soennitische extremisten demonstreerden. Daarbij zouden twee betogers zijn gedood.
De taliban hebben een witte vlag met de islamitische geloofsbelijdenis en aangenomen wordt dat ze die als nationale vlag zien. De Afghaanse vlag is zwart-rood-groen gekleurd. Het is donderdag de nationale feestdag in Afghanistan. Het is dan 102 jaar geleden dat het land op papier onafhankelijk werd van het Britse Rijk.
De Nederlandse hulpverleners die maandagavond met een Brits toestel werden geëvacueerd uit Afghanistan, zijn weer op Nederlandse bodem. Isabelle Langerak werkte vijf jaar lang als projectmanager bij Afghanaid, voordat zij deze week op een militaire vlucht Kaboel kon verlaten. Wij spraken haar in de Live Nieuws Update.
Een woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken kon vanmiddag nog niet zeggen hoeveel Nederlanders vanochtend uit Kaboel geëvacueerd zijn, en met welke vluchten dat precies gebeurd is. ,,De situatie op de luchthaven is erg chaotisch, we kunnen daardoor nog niet met zekerheid zeggen om hoeveel mensen het gaat."
Vanochtend meldde het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken dat vier Nederlanders met een Franse vlucht uit Kaboel zijn meegekomen. Ook dat kan de Nederlandse overheid nog niet bevestigen. Minister Sigrid Kaag twitterde vanochtend wel dat de eerste Nederlanders 'op twee evacuatievluchten' zijn vertrokken uit Kaboel en onderweg zijn naar Nederland.
Gisteren meldde minister Kaag dat er nog negen Nederlanders in Kaboel zijn. In berichten op sociale media wordt gesuggereerd dat er meer Nederlandse mensen wachten op evacuatie. De woordvoerder van Buitenlandse Zaken kan niet zeggen hoeveel mensen momenteel in beeld zijn en verwijst naar een Kamerdebat waarin het kabinet vanmiddag een toelichting geeft op de situatie in Afghanistan.
Kaag laat weten 'ontzettend opgelucht' te zijn en is blij dat de eerste Nederlanders 'eindelijk' in een vliegtuig zitten. ,,Maar het is maar een eerste stap, er moeten nog veel en veel meer mensen worden geëvacueerd." Een concreet aantal wilde de bewindsvrouw nog altijd niet noemen.
De Franse regering maakte melding van de evacuatie van 216 mensen in de nacht van dinsdag op woensdag, onder wie vier Nederlanders. Het toestel is onderweg naar Parijs volgens Franse media.
Dinsdagavond lukte het niet om Nederlanders aan boord te krijgen van een vliegtuig dat mede door Nederland was gestuurd. Dat toestel stond maar een halfuur aan de grond en moest toen weer vertrekken. Volgens Kaag was er te weinig tijd en lieten de Amerikanen geen Afghanen toe op de luchthaven, waardoor bijvoorbeeld de tolken met hun gezinnen er niet in zouden kunnen. Nederland is afhankelijk van de Amerikaanse krijgsmacht omdat die de luchthaven in handen heeft.
Kaag zei dinsdagavond dat zij hoopt dat de Nederlandse ambassadeur die woensdag naar verwachting landt op het vliegveld van Kaboel, kan voorkomen dat zoiets nogmaals gebeurt. ,,Heel veel mensen waren er met hun gezinnen, met hun kinderen. Ze stonden daar aan de poorten van de luchthaven. Ik vind het vreselijk", zei ze.
Maandag was ook een Nederlands vliegtuig onderweg naar Afghanistan, maar dat kreeg op het laatste moment geen toestemming om te landen op het vliegveld van Kaboel.
© ANP — Sigrid Kaag (D66) De Duitse autoriteiten hebben vanochtend nog eens 180 mensen geëvacueerd vanaf het vliegveld in Kaboel. Daarmee zijn door Duitsland meer dan 400 mensen in veiligheid gebracht, meldt het Duitse ministerie van Defensie.
De eerste Nederlanders zijn geëvacueerd uit de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Ze zijn onderweg naar Nederland. Dat liet demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag woensdag weten op Twitter. Om hoeveel Nederlanders het gaat maakt Kaag niet bekend. Volgens de Franse autoriteiten gaat het om minstens vier Nederlanders.
Kunnen hulporganisaties in het land hun werk blijven doen na de machtsovername van de taliban? Wij spraken Jaap van Hierden, directeur van hulporganisatie Cordaid.
De evacuaties vanaf het vliegveld van Kaboel zijn op gang gekomen en het Amerikaanse leger zegt al 3200 mensen te hebben opgehaald met dertien vluchten. De Britse minister van Binnenlandse Zaken Priti Patel heeft verklaard dat de Britten er nu zo'n duizend mensen per dag ophalen. In Frankfurt is woensdagmorgen een Duitse Airbus A340 met circa 130 mensen uit Kaboel geland. Het ging om de tweede Duitse evacuatievlucht.
De mensen die worden weggevlogen zijn vooralsnog buitenlanders en Afghanen hebben geen kans op een vlucht via de luchthaven. De taliban houden volgens plaatselijke media met controleposten en ook met geweld Afghanen weg bij het vliegveld. Ze zouden mensen die wanhopig toch een poging wilden wagen op straat hebben mishandeld. De Amerikanen die de luchthaven runnen, laten overigens nog helemaal geen Afghanen toe, zei demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag dinsdag.
De taliban laten naar verluidt niemand in de buurt van het vliegveld komen die niet (ook) beschikt over een buitenlands paspoort. Ze zouden onder meer willen voorkomen dat geschoolde vakmensen het land verlaten.
Voetbalcoach Anoush Dastgir komt uit Afghanistan en heeft nog altijd familie daar zitten. Hij vindt dat het land goed naar zichzelf moet kijken en de problemen zelf moet oplossen, vertelde hij gisteren in talkshow Op1.
Het Amerikaanse leger heeft tot nu toe 3200 mensen uit Afghanistan geëvacueerd. Dinsdag alleen al werden 1100 mensen het land uit gevlogen. Het gaat om Amerikaanse staatsburgers, mensen met een permanente verblijfsvergunning in de Verenigde Staten en hun families. In totaal voerden de VS tot nu toe dertien evacuatievluchten uit.
Een bron binnen de Amerikaanse regering zei te verwachten dat, nu de evacuatiestroom eenmaal goed op gang is gekomen, 'de aantallen snel verder zullen oplopen'. Nog zo'n 11.000 mensen met de Amerikaanse nationaliteit verblijven in Afghanistan.
Het Amerikaanse ministerie van Defensie zei woensdag dat het Amerikaanse leger tot eind augustus de controle houdt over het vliegveld, om zoveel mogelijk mensen te evacueren. Een groep van veertig Congresleden roept president Joe Biden op om die termijn te verlengen. De Congresleden willen Amerikaanse troepen in Afghanistan houden totdat alle Amerikaanse burgers en Afghanen die er voor de Amerikaanse overheid en het leger werkten zijn geëvacueerd.
En ook het Duitse evacuatieproces lijkt op gang te komen. Gingen er in de nacht van maandag op dinsdag nog slechts zeven personen mee op de eerste evacuatievlucht, een paar uur later vervoerde een tweede vliegtuig 129 mensen naar de stad Tasjkent in Oezbekistan. Van daar gaat de reis verder naar Duitsland. Dinsdag nam een derde Duitse evacuatievlucht nog eens 139 passagiers mee.
Voor woensdag staan vier nieuwe Duitse evacuatievluchten op de planning.
Het Verenigd Koninkrijk heeft dinsdag bekendgemaakt over een periode van vijf jaar 20.000 Afghanen te willen opvangen die op de vlucht zijn geslagen nu de taliban de macht hebben gegrepen in hun land. In het eerste jaar gaat het om 5000 vluchtelingen. Vrouwen, meisjes, religieuze en andere minderheden zullen daarbij prioriteit krijgen.
,,Ik wil ervoor zorgen dat wij als natie alles in het werk stellen om steun te bieden aan de meest kwetsbare mensen die Afghanistan ontvluchten", stelt de Britse minister van Binnenlandse Zaken Priti Patel in de Britse krant The Telegraph. In het artikel roept Patel ook andere landen op om meer Afghaanse vluchtelingen op te nemen.
De Britse regering onderkent dat Afghanen die het Verenigd Koninkrijk en andere westerse landen de afgelopen twintig jaar hebben geholpen in Afghanistan nu extra veel gevaar lopen door de machtsovername door de taliban.
De krant The Guardian schrijft dat de meeste van deze 20.000 Afghanen echter wel eerst zelfstandig naar buurlanden als Pakistan zullen moeten vluchten, voordat zij onderdak kunnen krijgen in het VK. Tenzij er in de toekomst een overeenkomst kan worden gesloten met de taliban om mensen die dat willen uit Afghanistan te laten vertrekken.
Volgens de krant benadrukte de Britse premier Boris Johnson eerder al dat het VK 'dank is verschuldigd aan allen die de afgelopen 20 jaar met ons hebben samengewerkt om Afghanistan tot een betere plaats te maken' en dat 'velen van hen, vooral vrouwen, nu dringend onze hulp nodig hebben'.
Het Amerikaanse leger heeft in het landingsgestel van het legervliegtuig enkele dagen geleden op de luchthaven van Kaboel door Afghanen werd bestormd, het lichaam van een overleden persoon gevonden. Dat heeft de Amerikaanse luchtmacht dinsdag gemeld. Er wordt een onderzoek ingesteld.
De Amerikaanse luchtmacht gaat op sociale netwerken alle circulerende filmpjes bekijken van het C-17 transportvliegtuig in kwestie. Wanhopige Afghanen probeerden zich maandag aan de zijkant en de wielen van het toestel vast te klampen.
In het transportvliegtuig zat materiaal voor de Amerikaanse militairen die ter versterking naar Kaboel waren gestuurd om de evacuatie van burgers in goede banen te leiden. Volgens de woordvoerster van het Amerikaanse leger zag de bemanning zich genoodzaakt om rechtsomkeert te maken, toen het vliegtuig nog voor het kon worden uitgeladen werd omringd door honderden mensen.
De Verenigde Staten hebben voor bijna 9,5 miljard dollar aan internationale tegoeden van de Afghaanse centrale bank bevroren. Een overheidsfunctionaris bevestigde dinsdag bovendien dat geldtransporten naar het land zijn stopgezet, in een poging te voorkomen dat een door de taliban geleide regering toegang krijgt tot het geld.
Ook het hoofd van de centrale bank van Afghanistan, Ajmal Ahmady, liet maandag in een tweet al weten dat de verscheping van dollars naar Afghanistan zou worden stopgezet. Een groot deel van de tegoeden en goudvoorraden van de Afghaanse centrale bank zijn gestald op rekeningen en in kluizen bij de Amerikaanse centrale bank. Ook heeft de Afghaanse centrale bank miljarden geïnvesteerd in Amerikaanse staatsobligaties en via andere financiële instituties in de VS. Ahmady verliet Afghanistan zondag, waarna de Afghaanse munt veel waarde verloor ten opzichte van de Amerikaanse dollar.
De internationale tegoeden vormen een groot deel van de totale bezittingen van de Afghaanse centrale bank.
De leiders van de G7-landen zullen volgende week op een videoconferentie de situatie in Afghanistan bespreken. De Amerikaanse president Joe Biden en de Britse premier Boris Johnson spraken dinsdag telefonisch met elkaar af zo'n virtuele ontmoeting te organiseren 'om een gemeenschappelijke strategie en aanpak te bespreken', aldus het Witte Huis in een verklaring.
Een woordvoerder van de regering van het Verenigd Koninkrijk zei dat Johnson in het gesprek met Biden heeft benadrukt 'hoe belangrijk het is dat we de progressie die de afgelopen 20 jaar in Afghanistan is gemaakt niet verloren zal gaan' nu de taliban weer de macht hebben gegrepen in Afghanistan.
Ook zou Johnson hebben gezegd dat de VS en het VK zich 'moeten beschermen tegen elke opkomende dreiging van terrorisme en de bevolking van Afghanistan moeten blijven steunen'.
Demissionair minister Sigrid Kaag over het vliegtuig dat vertrok zonder Nederlanders en Afghanen: ,,Het is een hele complexe situatie. Het vliegtuig is helaas vertrokken. Andere mensen zijn wel geëvacueerd. De Amerikanen hebben de totale controle. Er was maar een half uur tijd om mensen in het vliegtuig te krijgen. Heel veel mensen waren er, met hun kinderen, met hun gezinnen. Ze stonden daar aan de poorten van de luchthaven."
Kaag vindt de hele situatie 'vreselijk'. ,,Hopelijk is er morgen een verbetering in de situatie. Ik hoop dat de Amerikanen ons dan meer tijd geven, meer dan een half uur. Intussen gaan wij gewoon door, wij hebben contact met iedereen. We zetten alles op alles om iedereen die in aanmerking komt te evacueren."
© ANP — Demissionair Minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken (D66) De populariteit van de Amerikaanse president Biden in de Verenigde Staten heeft een forse deuk opgelopen na de onverwacht snelle herovering van Afghanistan door de radicaalislamitische Taliban. Nog maar 46 procent van de ondervraagden keurt het beleid van hun president goed, een daling van 7 procentpunten. Het is de laagste populariteit voor Biden in de wekelijkse nationale peiling sinds zijn aantreden begin dit jaar.
Uit de peiling van Reuters/Ipsos blijkt verder dat 34 procent van de Amerikanen voorstander is van een voortzetting van de buitenlandse militaire operaties in het Aziatische land. Biden verdedigde de terugtrekking van de Amerikaanse troepen in een toespraak tot het volk, maar erkende dat de opmars van de Taliban veel sneller was gegaan dan verwacht. Hij haalde uit naar de Afghaanse militairen die, door de VS getraind, eigenlijk het land hadden moeten verdedigen tegen de fundamentalisten.
Spanje biedt een tijdelijke opvang aan voor de naar schatting 400 Afghaanse fixers die in Afghanistan Europa hebben bijgestaan. ,,Zij zijn op dit moment mijn grootste zorg”, aldus EU-buitenlandchef Josep Borrell vanavond na afloop van een videoconferentie met EU-buitenlandministers.
Net als zijn Navo-collega Stoltenberg ziet Borrell de evacuatie van EU-burgers en fixers als eerste prioriteit. Vanuit de hub moet de tweede groep later over EU-lidstaten worden verdeeld. De tweede prioriteit van de EU-buitenlandchef is overleg met het nieuwe Afghaanse regime over wat nodig is om zowel een humanitaire ramp te vermijden als een migratiegolf. Volgens Borrell houdt overleg over dit soort praktische zaken geen erkenning in. ,,Maar we gaan in dialoog met wie er ook zit en de Taliban hebben de oorlog gewonnen. Daarbij zien we er nauw op toe dat zij aan hun internationale verplichtingen voldoen.” Overleg met het nieuwe regime is volgens Borrell ook nodig om te verhinderen dat ‘foreign fighters’ massaal een schuilplek zoeken in Afghanistan.
Volgens Borrell zijn uit de ontwikkelingen van de afgelopen dagen 'veel lessen' te trekken. Dat gebeurt later, maar als grootste vergissing noemde hij al de zware overschatting van de capaciteit van het Afghaanse leger, ‘waarin we zoveel hebben geïnvesteerd’. Dat leger en regering zo snel zwichtten, schrijft Borrell toe aan voorafgaande gerichte geweldsdaden van de taliban tegen intellectuelen, vrouwen en journalisten. ,,Dat heeft geholpen bij de val van de Afghaanse regering.”
© AP — EU-buitenlandchef Josep Borrell (rechtsboven) tijdens de videoconferentie met EU-buitenlandministers. Het was vanavond de tweede poging namens ons land om een evacuatievlucht te sturen. Gisteren werd al een vliegtuig richting Afghanistan gestuurd, maar dat kon toen uiteindelijk niet landen door de lokale veiligheidssituatie op de grond. Dat lukte nu wel, maar bij het vertrek zaten geen Nederlanders aan boord.
Eerder vandaag vertrok vanuit Eindhoven al een Nederlands vliegtuig met aan boord een ambassadeteam en militaire beveiligers. Dat toestel komt morgen na een tussenstop in Kaboel aan, laat Defensie weten. De verwachting is dat het team ‘s middags vanaf het vliegveld aan het werk kan om te helpen bij de evacuaties.
Deze dagen zijn er nog twee Nederlandse vluchten vanuit Eindhoven. Een daarvan (een C130) is vanochtend al vertrokken en voegt zich bij een ander transportvliegtuig dat al in de regio is. Die moeten beide gebruikt worden voor een luchtbrug tussen Afghanistan en een veilig land in de regio.
Morgen vertrekt een speciale Airbus A330 MRTT met artsen en verpleegkundigen van Defensie. Zij kunnen vanuit dat veilige land de mensen die geëvacueerd zijn medische zorg verlenen. Daarna wordt het vliegtuig gebruikt voor vluchten vanuit het veilige land naar Nederland.
© EPA — Een loopbrug bij het vliegveld van Kaboel. Het transportvliegtuig dat door Nederland, Noorwegen en Finland was gestuurd en was geland op de luchthaven van Kaboel, is weer vertrokken. Voor zover bekend heeft het toestel namens Nederland echter geen mensen kunnen meenemen.
Het vliegtuig, een groot transporttoestel van het type C-17, vertrok volgens Defensie met zo'n veertig mensen aan boord. Daarbij ging het niet om Nederlanders of andere mensen die Nederland in veiligheid probeert te brengen.
Een transportvliegtuig dat wordt ingezet om Nederlanders vanuit Afghanistan te evacueren, staat op dit moment gereed op het vliegveld van Kaboel. Dat bevestigen de ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken aan deze site. Het gaat om een Navo-toestel, in dit geval ingezet door Finland, Noorwegen en Nederland.
Op Twitter circuleren tegelijkertijd verhalen van Nederlanders die vlakbij het vliegveld zijn. Ze moeten langs checkpoints van de taliban om bij het vliegveld en hun evacuatie te geraken.
De Amerikaanse inlichtingendiensten werden deze zomer in hun vertrouwelijke voorspellingen steeds pessimistischer over de kans dat het Afghaanse leger de taliban weerstand zou kunnen bieden. President Joe Biden zei op 8 juli nog dat de regering in Kaboel waarschijnlijk niet zou vallen en er geen chaotische evacuaties nodig zouden zijn, terwijl zijn diensten er steeds meer aan twijfelden of de hoofdstad niet in handen van de fundamentalisten zou vallen, schrijft The New York Times.
Biden beweerde dat het leger met 300.000 man en de luchtmacht de 75.000 talibanstrijders wel de baas zou blijven. De afgelopen twee weken is gebleken dat de fundamentalisten zonder noemenswaardige tegenstand het land konden oprollen.
De vraag is volgens de krant waarom de Amerikaanse regering en militaire planners ondanks de waarschuwingen slecht voorbereid leken te zijn op de overwinning van de taliban. Het leger kon de veiligheid bij de evacuaties op het vliegveld van Kaboel maandag niet waarborgen en moest op het laatste moment duizenden extra militairen invliegen.
Inlichtingendiensten hadden al voorspeld dat als de taliban steden in zouden nemen er een grote kans was dat het leger zou opgeven en het hele land snel zou vallen, zeggen bronnen tegen de krant. De belangrijkste besluiten waren echter al genomen toen binnen de inlichtingengemeenschap alom werd gedacht dat de pro-westerse regering in Kaboel het nog wel een paar jaar zou uithouden.
Volgens The New York Times is in de VS het zwartepieten over de schuldvraag al begonnen, inclusief verklaringen van het Witte Huis waarin wordt gesuggereerd dat de inlichtingendiensten hebben gefaald.
Voor de Europese Unie zit er niets anders op dan met de taliban te gaan praten. Ze hebben nu eenmaal de oorlog in Afghanistan gewonnen, zegt EU-buitenlandchef Josep Borrell. Maar dat is nog niet hetzelfde als het erkennen van de taliban als het gezag.
De hoogste diplomaat van de EU heeft zijn twijfels over de sussende woorden van de nieuwe heersers in Afghanistan. Die presenteren zich minder bruut als voorheen. Ze verzekeren de laatste dagen dat medewerkers van westerse landen niets te vrezen hebben en dat ze zelfs vrouwenrechten zullen eerbiedigen, mits die stroken met de sharia (islamitische wetten). Maar volgens Borrell 'zien ze er hetzelfde uit, alleen spreken ze beter Engels'.
De Europese ontwikkelingshulp die naar Afghanistan vloeide is dan ook stopgezet. Aan 'samenwerking met een toekomstige Afghaanse regering' zijn voorwaarden verbonden, waarschuwt Borrell. Die moet onder meer de fundamentele rechten waarborgen van alle Afghanen, vrouwen en minderheden inbegrepen.
Maar de humanitaire hulp gaat wel door. Sterker nog, die moet misschien wel worden opgevoerd, denkt Borrell. Als straks bijvoorbeeld vrouwen niet meer op het land mogen werken, kan er in grotere delen van Afghanistan honger uitbreken.
© EPA — EU-buitenlandchef Josep Borrell. YouTube doet de nieuwe machthebbers in Afghanistan, de radicaalislamitische taliban, in de ban. De videodienst verwijdert alle accounts op het platform waarvan wordt aangenomen dat ze van de taliban zijn of door de beweging worden beheerd, melden Amerikaanse media.
In een verklaring benadrukt YouTube met de stap aan Amerikaanse sancties tegen de taliban te voldoen. Het Amerikaanse bedrijf wijst verder op het eigen beleid om geen inhoud toe te laten die aanzet tot geweld.
Facebook en Instagram op hun beurt zijn bezig om elke 'taliban-aanwezigheid' te verwijderen, lieten ze eerder al weten. Het eveneens Amerikaanse WhatsApp is druk doende om erachter te komen of de taliban de berichtendienst gebruikt en, zo ja, hoe het de groep uit zijn netwerk kan verwijderen. Volgens de krant The Washington Post hebben de taliban via WhatsApp berichten gestuurd om inwoners van de hoofdstad Kaboel te waarschuwen toen ze zondag de controle over de stad overnamen.
© REUTERS — Taliban in Kaboel. Terwijl het nog onduidelijk is wanneer Nederland mensen kan evacueren uit Kaboel, is er ook veel discussie over wie ons land zou moeten evacueren. Verschillende groepen lopen mogelijk gevaar en maken daar aanspraak op. Een overzicht.
Nederlanders: er zijn volgens het kabinet nog negen Nederlanders in Afghanistan, waarvan ‘de meesten’ in Kaboel. Gepoogd wordt hen te evacueren.
Lees het artikel hier verder (Premium).
De Taliban hebben de Amerikaanse evacuaties vanuit Kaboel niet dwarsgezeten en er zijn geen vijandelijkheden geweest, zegt het ministerie van Defensie in Washington. De Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas had eerder gezegd dat de checkpoints die strijders van de fundamentalisten rond het vliegveld van Kaboel hebben opgericht de evacuatie bemoeilijken van Afghanen die voor westerse troepen hebben gewerkt.
Ondertussen arriveren en vertrekken er weer volop vliegtuigen vanaf het vliegveld, nadat talibanstrijders eerder op de dag in de lucht hadden geschoten om mensen die het luchthavencomplex wilden betreden te verjagen. Het vliegveld zelf wordt beveiligd door tot 4000 Amerikaanse militairen, ondersteund door 500 tot 600 man van de Afghaanse veiligheidstroepen. Er zijn ook Britse en Duitse militairen.
Volgens het Witte Huis vliegen er ook weer commerciële vluchten. De bedoeling is dat er elk uur een vlucht vanaf Hamid Karzai International Airport vertrekt. Het afgelopen etmaal hebben de Amerikanen honderden mensen het land uitgevlogen. Canada heeft met negen vluchten onder meer alle Canadese diplomaten uit Kaboel gehaald.
Inmiddels is een tweede Duitse vlucht met 125 mensen vertrokken. Het eerste toestel kon maandag vanwege de chaos maar zeven mensen meenemen. Om die reden kreeg een Nederlands vliegtuig maandag geen toestemming om te landen. Mogelijk gebeurt dat dinsdag wel. Inmiddels is een tweede toestel onderweg. Ook vanuit België is een vliegtuig vertrokken.
© AFP — De luchthaven in Kaboel. Woordvoerder Zabihullah Mujahid stelt dat de taliban alle grenzen van Afghanistan controleert. ,,Er zullen geen wapens de grens over worden gesmokkeld. Alle wapens zullen worden geregistreerd'', zegt hij.
Hij stelt ook dat de taliban de drugshandel, een van de voornaamste inkomstenbronnen van de militante extremisten, op willen geven. ,,De internationale gemeenschap moet ons helpen alternatieve gewassen te verbouwen. We willen een drugsvrij land worden.''
Talibanwoordvoerder Zabihullah Mujahid zegt nu in het openbaar veel dingen die de afgelopen dagen ook al via internationale media doorsijpelden. Het lijkt op een wat gematigder geluid, heel anders dan tijdens het eerste talibanregime tussen 1996 en 2001. Toen mochten vrouwen alleen in een boerka over straat en mochten ze niet werken of naar school.
Uit gebieden die in de afgelopen weken al werden veroverd door de taliban komen via internationale media echter verhalen naar buiten dat vrouwen een boerka aan moeten en niet alleen over straat mogen. Inwoners vrezen heel snel weer onder een streng islamitisch regime te vallen.
Zabihullah Mujahid stelt dat Afghanistan een moslimnatie is, nu en 20 jaar geleden. ,,Maar als het aankomt op volwassenheid van ons land, dan is er natuurlijk een groot verschil tussen nu en toen.''
© AP — De taliban houden vandaag hun eerste persconferentie vanuit de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Journalisten zijn welkom in het mediacentrum dat voorheen werd gebruikt door de inmiddels verdreven regering.
Woordvoerder Zabihullah Mujahid van de Taliban liet aan TOLOnews weten dat de persconferentie om 18.30 uur lokale tijd (16.00 uur Nederlandse tijd) zou beginnen. De persconferentie is echter nu net met enige vertraging begonnen.
Er werden stukken uit de Koran gereciteerd. Daarna feliciteerde Zabihullah Mujahid 'de Afghaanse natie met deze overwinning'. ,,We willen geen interne en externe vijanden'', vervolgde hij. Volgens Zabihullah Mujahid koestert de taliban 'geen wrok, tegen niemand'. ,,Iedereen is vergeven'', verwijst hij naar de Afghanen die (bijvoorbeeld als tolk of in het Afghaanse leger) samenwerkten met de internationale troepenmacht die de taliban sinds 2001 verdrongen. Ook de Amerikanen en andere buitenlanders die nog in het land zijn hoeven niet voor hun levens te vrezen. De taliban wil blijven samenwerken met alle andere landen en regeringen.
Zabihullah Mujahid beweert dat de rechten van vrouwen zullen worden geëerbiedigd onder de islamitische wet (sharia). ,,Onze vrouwen zijn ook moslim en zullen dat graag doen.'' Ze hebben bijvoorbeeld het recht op onderwijs en mogen gaan werken, verzekerde hij.
De talibanwoordvoerder, die jarenlang de standpunten van de extremistische beweging vanuit een schuilplaats de wereld in slingerde en nu zijn eerste openbare persconferentie geeft, geeft ook aan dat de taliban willen dat private media 'onafhankelijk blijven'. Wel waarschuwt hij journalisten niet aan ' de nationale islamitische waarden' te komen.
De Afghaanse vicepresident Amrullah Saleh claimt dat hij de wettelijk leider van Afghanistan is. In een tweet beweert hij in het land zelf te zijn, in tegenstelling tot president Ashraf Ghani die zich uit de voeten maakte toen de radicaalislamitische Taliban-beweging afgelopen weekeinde de Afghaanse hoofdstad Kaboel innam.
Volgens Saleh is hij daarom de 'legitieme interim-president'. Hij wil dat de Afghanen laten zien dat Afghanistan geen Vietnam is, en de Taliban 'in de verste verte' geen Vietcong zijn, verwijzend naar het zegevierende communistische verzet in Zuid-Vietnam bijna een halve eeuw geleden. Het is onduidelijk waar Saleh zich nu bevindt.
Tijdens een veiligheidsbijeenkomst vorige week onder voorzitterschap van Ghani had hij nog gezegd dat hij trots was op de strijdkrachten. Ook zou de regering er alles aan doen om het verzet tegen de Taliban te versterken. Zondag konden de fundamentalisten zonder noemenswaardig verzet de razendsnelle herovering van het hele land afsluiten.
Vrijwel tegelijk met de claim van Saleh keerde de medeoprichter en nummer 2 van de Taliban, Abdul Ghani Baradar, terug in Afghanistan. Hij arriveerde samen met een delegatie in de provincie Kandahar, meldde een woordvoerder op Twitter. Baradar was in 2010 in het zuiden van Pakistan gevangengenomen en in 2018 vrijgelaten.
Nederland heeft tot nu toe zo'n vijfhonderd mensen uit Afghanistan naar Nederland gehaald die als tolk hebben gewerkt voor Defensie, of familie zijn van een tolk. Ruim driehonderd mensen zitten nog vast in Afghanistan. Dat zei demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld tijdens een debat in de Tweede Kamer.
Er zijn tot nu toe 111 tolken met hun gezin naar Nederland gekomen, van wie 43 sinds juli. 67 tolken moeten nog overgebracht worden. Gemiddeld neemt iedere tolk zo'n vier familieleden mee.
De Kamer stelt kritische vragen over de manier waarop de tolken hierheen gehaald worden. De laatste maanden is vaak opgeroepen om meer vaart te maken en daar heeft het kabinet volgens verschillende fracties te weinig gehoor aan gegeven. Nu is door de onverwacht snelle opmars van de Taliban een probleem ontstaan. Het blijkt moeilijk om de rest op te halen.
De honderden mensen die nu vastzitten zijn om verschillende redenen moeilijk op te halen. Met name maandag was het buitengewoon onrustig op de luchthaven, waardoor een Nederlands militair toestel er niet kon landen. Bovendien moet de tolken toegestaan worden om uit te reizen. Het Afghaanse regime, dat inmiddels niet meer aan de macht is, lag daarin volgens het kabinet dwars.
De tolken die nu in Nederland zijn, zijn niet met militaire vluchten naar Nederland gekomen, maar met commerciële lijnvluchten. Die zijn momenteel niet meer mogelijk. Buitenlandminister Sigrid Kaag omschreef ontwikkelingen in Afghanistan eerder in het debat als 'verschrikkelijk' en 'een ramp'. ,,We hebben het niet zien aankomen en we hebben de situatie verkeerd ingeschat."
© ANP — Van rechts naar links: demissionair Minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken (D66), demissionair Minister Ank Bijleveld van Defensie (CDA) en demissionair Staatssecretaris Ankie Broekers van Justitie en Veiligheid tijdens het commissiedebat in de Tweede Kamer over de meest recente situatie in Afghanistan en evacuatie van Afghaanse tolken. Het kabinet ligt onder vuur om hoe zij de situatie in Afghanistan hebben afgehandeld. Verslaggever Niels Klaassen geeft tekst en uitleg:
De taliban moeten respecteren en garanderen dat wie dat wil Afghanistan kan verlaten, zegt Navo-topman Jens Stoltenberg. ,,Daar ligt nu onze focus."
Het bondgenootschap stuurt nieuwe vliegtuigen om te helpen westers personeel en Afghanen die voor de Navo werken te evacueren. Hij roept het nieuwe leiderschap op te waken voor wraakacties en te zorgen dat internationale terroristen niet opnieuw voet aan de grond krijgen in Afghanistan.
Volgens Stoltenberg was het nooit de bedoeling van de Navo om 'voor altijd' in Afghanistan te blijven. Hij schaarde zich achter de Amerikaanse president Joe Biden door de 'onvoorzien snelle instorting van de Afghaanse veiligheidstroepen en staatsstructuur' te wijten aan het falen van de inmiddels gevluchte president Ashraf Ghani en zijn gevolg.
De Navo heeft de financiële hulp aan de Afghaanse veiligheidsdiensten stopgezet, zegt de secretaris-generaal. ,,Er is geen Afghaans leger meer."
© AP — NAVO-baas Jens Stoltenberg. Uganda neemt op verzoek van de Verenigde Staten tijdelijk 2000 Afghaanse vluchtelingen op die het land verlaten vanwege het nieuwe taliban-regime. De eerste 500 Afghanen arriveren volgens de BBC dinsdag.
President Yoweri Museveni heeft het Amerikaanse verzoek van maandag ingewilligd, zei minister voor vluchtelingen Esther Anyakun. ,,Ze blijven hier tijdelijk voor drie maanden voordat de Amerikaanse regering ze elders hervestigt". Het Oost-Afrikaanse land heeft veel ervaring met het opvangen van vluchtelingen, momenteel verblijven er 1,4 miljoen uit vooral Zuid-Sudan en Congo.
De Afghanen moeten bij aankomst in de hoofdstad Kampala een coronatest ondergaan waarna ze naar quarantainecentra worden gebracht. De VS betalen de kosten.
© REUTERS — President Yoweri Museveni van Uganda. Talibanstrijders bij de internationale luchthaven van Kaboel hebben in de lucht geschoten om de menigte bij het luchthavencomplex te verjagen, meldde de nieuwssite al-Jazeera. Amerikaanse militairen deden maandag precies hetzelfde. Een menigte wil het terrein op in de hoop op een vlucht uit het land. Maandag slaagden talrijke wanhopige Afghanen erin het vliegveld en de start- en landingsbaan te bereiken. Ze blokkeerden zo de evacuaties die verscheidene landen via deze luchthaven willen uitvoeren.
Amerikaanse militairen hebben de orde hersteld en de evacuaties zijn weer in gang gezet. Maar volgens sommige beelden op internet trekken er wel weer Afghanen naar het vliegveld, zij het veel minder dan gisteren. Een veiligheidsfunctionaris van het Hamid Karzai International Airport zei tegen al-Jazeera dat er mensen het vliegveld oplopen. Hij verwacht dat de luchthaven op 21 augustus wordt heropend voor het normale vliegverkeer.
De taliban presenteren zich in de stad als bevrijders en gematigde islamisten die het beste met iedereen voor hebben. Leiders pogen de bange bevolking weer de straat op en aan het werk te krijgen, ook vrouwen. Ze hebben gezegd dat ze afwachten tot de buitenlandse troepen het land hebben verlaten. Ze doelen op de troepen op het vliegveld van Kaboel. De taliban lijken daarom de orde rond het vliegveld te willen bewaren en zien de evacuaties graag snel afgerond.
Topfiguren van de taliban hebben in Qatar overlegd over de toekomst van hun land en over een islamitische staatsvorm. In de jaren 1996 - 2001 was dat een schrikbewind. Taliban-leiders keren volgens de laatste berichten dinsdag weer naar Afghanistan terug en vliegen naar Kandahar in het zuidoosten. Ze zouden een regering willen vormen samen met andere partijen in het land. Rusland en Turkije hebben deze 'positieve signalen' verwelkomd.
In de loop van dinsdag zijn minstens twaalf militaire vliegtuigen opgestegen op het vliegveld, zei een diplomaat op de luchthaven. Daar worden nog veel meer toestellen voor de evacuaties verwacht uit onder meer Australië, Frankrijk, Nederland, Polen en de VS. Ook een tweede vliegtuig van de Duitse strijdkrachten is in Kaboel geland. Over de eerste vlucht was veel ophef in Duitse media, toen bleek dat het toestel van het type Airbus A400M in de chaos op het vliegveld weg was gevlogen met slechts zeven passagiers aan boord.
© REUTERS — Een lid van de taliban buiten de internationale luchthaven van Kaboel. Duitsland stopt voorlopig met ontwikkelingshulp voor Afghanistan nu de taliban er de scepter zwaaien. Het is nu zaak ontwikkelingswerkers het land uit te krijgen, zei verantwoordelijk minister Gerd Müller dinsdag. De 250 miljoen euro die Duitsland voor dit jaar had bestemd voor Afghanistan is nog niet uitgegeven.
Er is opnieuw een Nederlands vliegtuig onderweg naar Afghanistan. Het toestel reist via een ander land in de regio naar het land om onder meer een nieuw ambassadeteam af te zetten en daarna mensen te evacueren, zei demissionair minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken (D66) in de Tweede Kamer.
Gisteren vertrok het eerste vliegtuig, maar dat kon niet landen door de chaos op het vliegveld. Kaag erkent dat het tempo van de opmars van de taliban onderschat is. Het risico dat de taliban de macht wilde grijpen was bekend, maar de snelheid waarmee het ging verraste ook het Nederlandse kabinet.
,,Er heeft zich een ramp voltrokken. Het tempo van de opmars van de taliban - niet de aanwezigheid - heeft de hele internationale gemeenschap verrast. Onze verwachting, nu dus naïef gebleken, was dat het Afghaanse leger meer weerstand zou kunnen of willen bieden. We hebben het niet zien aankomen, we hebben de situatie verkeerd ingeschat (...) Dit is een dramatisch einde. Ik kijk er met een enorme somberheid naar. Ik ben bang dat alle verworvenheden in één keer worden weggevaagd."
36 lokale personeelsleden, plus familie, moet ook worden teruggehaald. Kaag spreekt tegen dat de Afghanen die voor de Nederlandse missie hebben gewerkt in de steek zou hebben gelaten.
De VVD vindt dat het kabinet moet proberen 'zorgvuldig' te beoordelen of de mensen die uit Afghanistan worden teruggehaald geen bedreiging in Nederland kunnen vormen. Dat zei Kamerlid Jeroen van Wijngaarden tijdens het Kamerdebat over de crisis. Dat is wat hem betreft niet in strijd met het beschermen van mensen die in 'groot gevaar' zijn door hun werk voor Nederland.
Volgens Van Wijngaarden is het een reëel risico dat zich bijvoorbeeld IS-strijders die door de taliban zijn vrijgelaten onder de evacués mengen. Hij wil weten wat het kabinet doet om dat te voorkomen. Wat hem betreft moet de identiteit van mensen op de passagierslijsten zo goed mogelijk gecontroleerd worden, en waar mogelijk gecheckt worden of ze oorlogsmisdaden hebben begaan. Dat gebeurt ook met vluchtelingen die in Nederland aankomen, benadrukt hij: ,,er is expertise."
De Duitse president Steinmeier noemt beelden van grote groepen mensen die Kaboel proberen te ontvluchten 'beschamend voor westerse landen'. ,,We maken een tragedie mee waar we deels verantwoordelijk voor zijn", aldus Steinmeier.
,,We bevinden ons op een politiek keerpunt dat de wereld zal veranderen." Steinmeier benadrukt dat er alles aan moet gebeuren om mensen in Afghanistan te helpen die in gevaar zijn.
© Bernd von Jutrczenka/dpa — Frank-Walter Steinmeier. 'Een ongelooflijke clusterfuck' en een 'ramp voor de Afghaanse bevolking'. Zo omschreef CDA-Kamerlid Derk Boswijk dinsdag in een emotioneel betoog in de Tweede Kamer de ontstane situatie in Afghanistan.
,,Het spijt me voor mijn woorden, maar ik kan geen betere vinden", zei Boswijk, die ook namens de SGP sprak. Net als veel andere Kamerleden is het Boswijk een doorn in het oog dat vragen van de Kamer aan het begin van het debat nog niet waren beantwoord, maar 'de tijd voor politiek is later', aldus de CDA'er. ,,Nu moet het uitgangspunt zijn dat elke Afghaan die voor Nederland heeft gewerkt en nu door de Taliban wordt bedreigd, in veiligheid wordt gebracht. In de regio, of hier. We hebben een morele verplichting."
Boswijk, zelf reserveofficier bij de landmacht, brak toen hij zich tot Nederlandse veteranen richtte die in Afghanistan dienden. ,,Jullie hebben al zoveel gedaan. Hadden wij als politiek maar meer gedaan."
Derk Boswijk van het CDA hield tijdens het spoeddebat over de toestand in Afghanistan een emotioneel betoog: 'Hadden we als politiek maar meer gedaan.'
Kamerlid Renske Leijten van de SP reageerde vanochtend ontzet op het feit dat de bewindslieden geen Kamervragen hebben beantwoord rondom het Afghanistan-debat.
Boris Johnson, de premier van Groot-Brittannië, wil zo snel mogelijk een online vergadering met de G7, de zeven rijkste industrielanden, over de situatie in Afghanistan. Downing Street maakte dat bekend nadat Johnson een telefoongesprek voerde met bondskanselier Angela Merkel.
,,De premier benadrukt ook de behoefte om de huidige en toekomstige taliban-regeringen te houden aan internationale standaarden als het gaat om mensen rechten", klinkt het in de verklaring.
© Brunopress — Boris Johnson. De ontwikkelingen in Afghanistan zijn een nachtmerrie voor de Afghaanse diaspora in Nederland. Dat zei een vertegenwoordiger van de Afghaanse diaspora dinsdag bij de Tweede Kamer, waar een petitie werd aangeboden om meer Afghanen uit het land te halen die voor de Nederlandse missie daar hebben gewerkt.
,,Voor ons zijn deze dagen verschrikkelijk. Een déjà vu, een verschrikkelijke nachtmerrie", aldus Edris Mahtab van de Afghaans-Nederlandse stichting Keihan. Hij hoopt dat Nederland bereid is meer mensen op te vangen. ,,Toen hebben wij Nederland gevonden als veilige haven. Het Nederlandse volk bood ons veiligheid en sindsdien dragen we een steentje bij aan de Nederlandse samenleving. We vragen Nederland weer barmhartig te zijn."
De petitie is een initiatief van onder meer hulporganisaties Cordaid en Amnesty International, maar ook een aantal veteranen was er dinsdag bij. De petitie werd aangeboden aan een groep politieke partijen die ook vinden dat Nederland meer moet doen voor deze groep Afghanen.
Het ministerie van Defensie roept op Twitter alle veteranen, militairen, collega's en hun familie op te praten over emoties en nare herinneringen. ,,De situatie in Afghanistan kan veel oproepen", aldus het ministerie. ,,Weet: je bent niet alleen."
Volgens het ministerie kunnen de emoties en nare herinneringen snel te veel worden. ,,Praat met collega's, bel je buddy's, leg contact", is dan ook het advies. Het ministerie laat weten dat voor iedereen in actieve dienst de bedrijfsmaatschappelijk werkers en geestelijk verzorgers beschikbaar zijn. Veteranen kunnen contact opnemen met het Nederlands Veteraneninstituut.
Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag vertelde bij aankomst op het Binnenhof dat er alles aan wordt gedaan om mensen uit Afghanistan terug te halen.
China heeft scherpe kritiek geuit op de 'haastige terugtrekking' van de Amerikaanse troepen uit Afghanistan en het Amerikaanse buitenlandbeleid. De Chinese minister van Buitenlandse Zaken heeft in een telefoongesprek met zijn Amerikaanse collega gezegd dat 'de feiten weer hebben aangetoond hoe moeilijk het is kunstmatig een buitenlands model op te leggen aan landen met een totaal andere geschiedenis, andere cultuur en andere binnenlandse omstandigheden'. ,,Problemen oplossen met machtspolitiek en militaire middelen maakt die problemen alleen maar groter."
China is bereid in gesprek te blijven met de VS over een ordelijke overgang naar een nieuw bewind in Afghanistan, om te voorkomen dat er een nieuwe burgeroorlog uitbreekt en er weer een humanitaire ramp plaatsvindt, aldus minister Wang Yi. Afghanistan zou volgens de bewindsman moeten worden aangemoedigd een ruimdenkend en inclusief politiek systeem op te zetten dat in de omstandigheden van dat land past.
Wang Yi herinnerde eraan dat China en de VS beide lid zijn van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties en dat ze meer zouden moeten coördineren en samenwerken. Washington mag 'China niet opzettelijk tegenwerken en de legitieme rechten en belangen van de Volksrepubliek schaden, terwijl het aan de andere kant hoopt dat China meewerkt' op het internationale toneel.
© REUTERS — Wang Yi. Het eerste Franse militair vliegtuig met evacuees uit Afghanistan is vannacht geland in Abu Dhabi, dat meldt minister Florence Parly op Twitter.
Een taliban-functionaris heeft op Afghaanse staatstelevisie gezegd dat de taliban niet willen dat vrouwen slachtoffer worden. ,,Vrouwen zouden in de regering moeten kunnen opereren onder de sharia", aldus Enamullah Samangani. Hij is lid van de culturele commissie van het Islamitische Emiraat, zoals de taliban Afghanistan noemen.
Samangani zei ook dat het nog niet duidelijk is wat voor soort regering Afghanistan krijgt. ,,Maar als ik afga op eerdere ervaringen, wordt het een volledig islamitisch leiderschap en zouden alle partijen mee moeten doen."
Toen de taliban in de jaren '90 aan de macht waren mochten meisjes niet naar school en vrouwen mochten geen baan hebben.
Het is op dit moment niet goed na te gaan of iedereen die door Nederland uit Kaboel wordt geëvacueerd de luchthaven heeft kunnen bereiken. Dat zei demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag voorafgaand aan het Tweede Kamerdebat over de crisis. Het vliegveld functioneert bovendien nog niet zoals zou moeten.
,,Zodra de luchthaven open is en open blijft, worden pendelvluchten georganiseerd", zei minister Kaag. Het is volgens haar de bedoeling dat vervolgens iedere dag 'zoveel mogelijk' mensen die voor evacuatie in aanmerking komen het land uit worden geleid. Vooralsnog zit dat er nog niet in, omdat de Amerikaanse krijgsmacht nog bezig is om de luchthaven veilig te stellen.
In hoeverre de mensen die Nederland wil evacueren ook daadwerkelijk het vliegveld kunnen bereiken, kan de minister niet zeggen. Het overzicht ontbreekt, en dat geldt ook voor andere landen. ,,Dat is hartverscheurend. Misschien staan ze op een passagierslijst, maar we weten niet of ze luchthaven kunnen bereiken."
Mursal Hamid van Stichting KEIHAN ziet de afschuwelijke verhalen van haar ouders voor haar ogen tot leven komen. Het Afghaanse gezin is in 2000 naar Nederland gevlucht door de taliban. Wij spraken haar over de situatie in het land.
De start- en landingsbaan van het internationale vliegveld van Kaboel is weer vrij. Chaos heerste maandag over het vliegveld toen grote aantallen wanhopige Afghanen probeerden aan boord van vliegtuigen te komen om het nieuwe taliban-regime te ontvluchten. Duitse en Franse vliegtuigen hebben bijvoorbeeld kunnen landen en starten om evacuaties uit te voeren. De Britse minister Dominic Raab van Buitenlandse Zaken zegt dinsdagochtend tegen de BBC dat de situatie op het vliegveld 'weer aan het stabiliseren is'.
Veel wanhopige Afghanen blokkeerden maandag de startbaan en probeerden aan boord te klimmen van vliegtuigen. Sommigen klampten zich vast aan de buitenkant van opstijgende toestellen. Op beelden van sociale media was te zien hoe deze mensen op grote hoogte van het vliegtuig afvielen. Amerikaanse militairen probeerden orde te scheppen op het vliegveld. Inmiddels zijn de meeste mensen weer naar huis gegaan.
De Tweede Kamer debatteert vandaag over de situatie in Afghanistan en de tolken die daar hebben gewerkt. Wij blikken vooruit met Chef Politiek Laurens Kok.
De president van de Afghaanse centrale bank is het land ontvlucht vanwege de machtsovername in Afghanistan door de taliban. In een tweet liet bankgouverneur Ajmal Ahmady weten zondag met een militair toestel te zijn vertrokken uit Afghanistan. De waarde van de Afghaanse munteenheid, de afghani, is naar een dieptepunt gezakt vanwege alle onrust.
Ahmady zegt zondag nog te hebben gewerkt bij de centrale bank totdat strijders van de taliban aan de poorten van de stad stonden en dat hij op zaterdag nog crisisoverleg had met banken en geldhandelaren om hen gerust te stellen. Hij is zondag op de luchthaven van Kaboel op een militair transportvliegtuig gestapt. Het is niet duidelijk van welk land dat toestel was en waar hij naartoe is gevlucht.
De centralebankpresident zegt dat de regering van de eveneens gevluchte president Ashraf Ghani schuldig is aan de snelle en chaotische ineenstorting van de Afghaanse overheid. ,,Het had niet zo hoeven eindigen. Ik walg van het gebrek aan enige planning door het Afghaanse leiderschap", schrijft Ahmady op Twitter.
Het eerste Duitse militair vliegtuig dat mensen in Kaboel kwam ophalen, is door de chaos op het vliegveld vertrokken met maar zeven passagiers aan boord. Dat meldt een woordvoerder van bondskanselier Angela Merkel.
Duitsland verwacht met komende evacuatievluchten meer mensen mee te kunnen nemen.
De nieuwe machthebbers in Kaboel, de taliban, zeggen dat er een algemene amnestie geldt voor mensen in dienst van de overheid zijn en ze willen dat ze terugkeren naar hun werk. ,,U kunt veilig uw gewone leven weer hervatten en weer aan het werk", aldus een boodschap van de taliban. De extremistische taliban hebben de macht in heel het land in handen sinds de val van hoofdstad Kaboel op zondag.
Veel Afghanen vrezen voor hun leven, vooral zij die jarenlang voor de overheden hebben gewerkt. Die functioneerden dankzij de aanwezigheid van de troepen uit de VS en uit andere westerse landen, maar ook veel Afghanen hebben verwoed tegen de terreur van de taliban gevochten. In mei besloot de Amerikaanse president Joe Biden er definitief een punt achter te zetten en begon de laatste Amerikaanse troepen terug te halen. Sindsdien hebben de soennitische extremisten zonder veel moeite het land onder de voet gelopen.
Veel mensen proberen daarom het land te verlaten, duiken onder of zitten angstig thuis. Volgens waarnemers zijn veel plaatsen 'spooksteden' geworden en functioneert de overheid niet meer.
De Britse prins Harry roept via het Twitteraccount van zijn Invictus Games veteranen die in Afghanistan zijn geweest op om elkaar te steunen. Zelf werd Harry ook twee keer als militair uitgezonden naar Afghanistan.
Oud-minister van Defensie Eimert van Middelkoop zat bij Op1 om te praten over Afghanistan. De emoties aan tafel liepen hoog op.
De evacuaties van ambassadepersoneel vanuit Kaboel blijven doorgaan. Maandag zorgde de angst voor de taliban onder de lokale bevolking voor drukte en chaos op het vliegveld. Daar vielen gisteren meerdere doden bij, nadat mensen zich vastklampten aan een vertrekkend vliegtuig die vervolgens te pletter vielen. Onder meer Nederland wil personeel terughalen. Rusland houdt de ambassade open en heeft overleg met de taliban.
De Tweede Kamercommissie voor Defensie komt terug van reces voor een debat over Afghanistan. De huidige situatie in het land wordt besproken en ook de situatie van tolken die voor Nederland hebben gewerkt. De ministers van Defensie en Buitenlandse Zaken zijn erbij, evenals de staatssecretaris voor Asiel. Een deel van het debat vindt plaats achter gesloten deuren. Volg onze site voor meer berichtgeving hierover in de loop van de dag.
De Amerikaanse president Joe Biden trekt 500 miljoen dollar uit voor hulp aan 'vluchtelingen en migranten, slachtoffers van de strijd en andere personen die gevaar lopen als gevolg van de situatie in Afghanistan'. Biden heeft dit laten weten in een memo aan de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken. Het besluit moet nog wel aan het Congres worden voorgelegd.
Veel Afghanen proberen hun land te ontvluchten, nadat de Taliban zondag de hoofdstad Kaboel overnamen en de overwinning in Afghanistan uitriepen na een maandenlange veroveringstocht. Meer dan zestig landen, waaronder Nederland, hebben de Taliban in een gezamenlijke verklaring opgeroepen mensen die weg willen uit Afghanistan daartoe de kans te geven.
In een toespraak zei Biden 'vierkant' achter zijn besluit om alle Amerikaanse troepen uit Afghanistan te halen te staan:
Duitsland heeft zijn evacuatiemissie op het vliegveld van Kaboel in de nacht van maandag op dinsdag hervat. Na uren vertraging wist een Duits militair vliegtuig op de luchthaven te landen. Het toestel zette militairen af om de reddingsoperatie te begeleiden. Volgens de krant Bild gingen er echter slechts zeven passagiers aan boord, die op een officiële lijst stonden met te evacueren personen. Daarna steeg het vliegtuig snel weer op.
Het Duitse toestel zette na zijn vertrek koers richting de stad Tasjkent in Oezbekistan, meldt het Duitse ministerie van Defensie op Twitter. Op de evacuatielijst stonden eigenlijk 57 ambassadewerkers en 88 andere Duitsers. Veruit de meesten van hen zouden het vliegveld niet hebben weten te bereiken, doordat er na 21.00 uur een avondklok van kracht is in Kaboel.
Het militaire vliegtuig cirkelde al vijf uur boven de luchthaven, voordat het wist te landen. Nog langer wachten was onmogelijk, doordat de brandstof van het vliegtuig op raakte. Eerder moest een ander transportvliegtuig van het Duitse leger zijn landing in Kaboel al afbreken en terugvliegen naar Tasjkent om bij te tanken.
Het Duitse legervliegtuig zou volgens Bild, afgezien van de zeven mensen op de evacuatielijst, niemand aan boord hebben gelaten. Dat staat in schril contrast met een foto die de website Defense One maandag publiceerde. Daarop is te zien hoe een Amerikaans legervliegtuig zondag nog 640 Afghaanse burgers meenam op zijn vlucht Afghanistan uit.
De twee Duitse militaire vliegtuigen moeten Duitse staatsburgers, en Afghanen die voor het Duitse leger of overheidsinstanties werken of hebben gewerkt, naar Oezbekistan brengen. Vanaf het vliegveld in Tasjkent zullen zij met chartervliegtuigen naar Duitsland verder vliegen.
De moefti van het sultanaat Oman, de hoogste religieuze autoriteit in het land, heeft het Afghaanse volk maandag gefeliciteerd nu het weer in handen is van de taliban. ,,Wij feliciteren het broederlijke Afghaanse moslimvolk met hun overwinning op de indringers", verklaarde Ahmad bin Hamad al-Khalili op Twitter.
Het gaat om de eerste felicitatie door een religieuze autoriteit in een van de Golfstaten. Verschillende andere regeringen in de regio hebben vooral gereageerd met een oproep tot stabiliteit en bescherming van de burgerbevolking.
Tussen 1996 en 2001 waren de taliban ook al aan de macht in Afghanistan en toen legden ze een zeer strenge versie van de islamitische wet op. Vrouwen mochten niet werken of studeren, moesten verplicht een boerka dragen in het openbaar en ze mochten hun huis alleen verlaten onder begeleiding van een mannelijke chaperon uit hun familie. Op openbare pleinen en in stadions werden geselingen en executies, waaronder stenigingen voor overspel, uitgevoerd. De taliban werden in die periode erkend door Saoedi-Arabië, de Emiraten en Pakistan.
Voor de Afghaanse medewerkers die als tolk voor Nederland hebben gewerkt, is het papierwerk iets vereenvoudigd. Als het ministerie van Defensie kan bevestigen dat de betreffende tolk voor Nederland heeft gewerkt, hoeft die alleen nog een paspoort te laten zien. De afgelopen tijd zou nog geprobeerd zijn mensen weg te leiden met reisdocumenten van de ambassade (een zogenoemd laisser-passer), maar daar gingen de Afghaanse autoriteiten niet mee akkoord.
'Het kabinet verzekert uw Kamer ervan dat het er alles aan zal doen om de evacuatie uit Afghanistan in goede banen te leiden', staat in een brief van demissionaire ministers Kaag (Buitenlandse Zaken), Bijleveld (Defensie) en staatssecretaris Broekers-Knol (Asiel) aan de Tweede Kamer. Mensen die naar Nederland gehaald worden, worden opgevangen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers op hun locaties of in kazernes die daarvoor beschikbaar zijn gesteld.
Het kabinet maakt zich "ernstig zorgen" over Nederlanders in Afghanistan en de situatie van Afghanen die voor Nederland of de bondgenoten hebben gewerkt. Dat schrijven de demissionaire ministers Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken) en Ank Bijleveld (Defensie) en staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asiel) in een brief aan de Tweede Kamer.
De ministers schrijven in hun brief ook dat er afspraken gemaakt zijn met de Europese Unie dat Nederland enkele Afghaanse medewerkers van de EU-delegatie in Kaboel en hun gezinnen opneemt. Aan de NAVO heeft Nederland laten weten bereid te zijn lokale medewerkers op te nemen die voor de NAVO werken of gewerkt hebben.
Het vliegveld van Kaboel is heropend. Een transportvliegtuig is geland, meldt de Amerikaanse zender NBC. Het lijkt erop dat de evacuatievluchten en de aankomst van troepen daarmee zijn hervat, aldus een NBC-correspondent op Twitter.
Volgens het Duitse persbureau DPA gaat het om een toestel van de Duitse strijdkrachten om mensen te evacueren.
Eerder vandaag moesten alle vluchten worden stopgezet omdat duizenden Afghanen het luchthaventerrein waren binnengedrongen. Zij wilden mee in een van de vertrekkende vliegtuigen, omdat zij voor hun leven vrezen nu de radicaalislamitische beweging Taliban de macht over het land heeft heroverd. Er speelden zich chaotische scènes af, waarbij ook doden vielen.
De Amerikaanse president Biden blijft achter het besluit staan om de Amerikaanse troepen uit Afghanistan te halen. Dat zegt hij in een eerste reactie op de machtsovername door de taliban. ,,Het land opbouwen was niet het doel, Al Qaida verslaan wel en dat is gelukt. Dus het was hoog tijd om weg te gaan.” Lees hier meer.
Evacueer behalve ambassadepersoneel, mensen van hulporganisaties en lokale medewerkers ook zo veel mogelijk vrouwenrechtenactivisten uit Afghanistan. Die oproep doet de Nederlandse afdeling van UN Women, de organisatie van de Verenigde Naties voor vrouwenrechten, aan het kabinet.
Veel vrouwen hebben in Afghanistan jarenlang samengewerkt met westerse landen en lopen daardoor groot gevaar, stellen Marije Cornelissen (directeur) en Marit Maij (voorzitter) van de organisatie. Zij noemen de huidige situatie in Afghanistan verschrikkelijk. ,,Overlevering aan de Taliban betekent marteling en moord. Dat mogen we niet laten gebeuren."
Dinsdag onderbreekt de Tweede Kamer het reces voor een debat over de ontwikkelingen in Afghanistan en de tolken die daar met de Nederlanders hebben samengewerkt. Meerdere partijen in de Tweede Kamer vinden dat Nederland niet alleen Afghaanse tolken, maar ook anderen die de Nederlandse missie in Afghanistan hielpen, moet beschermen.
© REUTERS — Het Nederlandse militaire vliegtuig dat onderweg was naar de luchthaven van Kaboel in Afghanistan kan daar voorlopig niet landen. De veiligheidssituatie staat het niet toe, meldt het ministerie van Defensie. Het toestel is 'elders geland' en 'vertraagd tot nader order'. ,,Onderweg is de toestemming om te landen uitgesteld. Ter plaatse wordt prioriteit gegeven aan het invliegen van versterkingen voor de beveiliging van het vliegveld."
Het toestel was onderweg naar het vliegveld om tolken, lokaal ambassadepersoneel en gezinnen te evacueren. Het is echter buitengewoon onrustig op het vliegveld. De Amerikaanse krijgsmacht, die de luchthaven in handen heeft, zegt tijd nodig te hebben om de orde te herstellen. Wanneer de luchthaven weer gebruikt kan worden, is nog onbekend.
Voor zover bekend was er nog maar één Nederlands toestel onderweg naar Afghanistan. Waar dat zich nu bevindt, is onbekend. Defensie heeft meerdere vluchten op de planning.
De snelle opmars van de radicaalislamitische beweging taliban in Afghanistan is te danken aan slecht leiderschap van de Afghaanse regering, zegt de woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie. ,,Je kan bevoorraden, je kan trainen, je kan steunen, je kan adviseren", sprak de zegsman. ,,Maar je kan geen wilskracht en leiderschap kopen en leiderschap ontbrak."
De Afghaanse strijdkrachten, die waren getraind door de Verenigde Staten en hun bondgenoten, weigerden vrijwel overal te vechten tegen de taliban. De autoriteiten van het buurland Oezbekistan zagen afgelopen weekeinde zeker 585 Afghaanse militairen naar Oezbekistan komen in 22 vliegtuigen en 24 helikopters. Een vliegtuig botste tegen een Oezbeeks regeringsvliegtuig, maar beide piloten konden zich per parachute redden. Ook staken militairen en burgers een grensrivier over om een veilig heenkomen te zoeken in Oezbekistan. De Oezbeken spraken over illegale grensoverschrijdingen.
© AFP — ,,Inwoners van Kaboel getuigen dat de taliban nu al van huis tot huis gaan in bepaalde buurten om namen te registreren en mensen te zoeken die op hun zwarte lijst staan”, waarschuwt Ghulam Isaczai. De VN-ambassadeur van Afghanistan deed de uitspraak in de spoedvergadering van de Veiligheidsraad.
,,Er zijn nu al berichten van gerichte moorden en plunderingen in de stad”, klonk het. ,,De burgers van Kaboel leven in absolute angst op dit moment. We hebben een kans om meer geweld te voorkomen, om te voorkomen dat Afghanistan in een burgeroorlog belandt en een pariastaat wordt.”
,,De internationale gemeenschap moet zich verenigen”, reageerde Antonio Guterres als secretaris-generaal van de Verenigde Naties. ,,Afghanistan mag nooit meer gebruikt worden als platform of als toevluchtsoord voor terroristische organisaties. We moeten front vormen en alle middelen ter beschikking stellen om de wereldwijde dreiging weg te nemen. Fundamentele mensenrechten dienen gerespecteerd te worden.”
Guterres riep de taliban op om het internationaal humanitair recht en de vrijheden van alle mensen te eerbiedigen en te beschermen. Humanitaire hulp moet mogelijk blijven en alle mensen die het land willen verlaten moeten dat kunnen doen, eiste Guterres. ,,Wij ontvangen angstaanjagende berichten over ernstige schendingen van de mensenrechten in het hele land, vooral dan tegenover vrouwen en jonge meisjes. Daar maak ik me grote zorgen om. De komende dagen zullen cruciaal zijn”, zei hij. ,,De wereld kijkt toe. We mogen en kunnen de bevolking van Afghanistan niet in de steek laten.”
Ook de Verenigde Naties hebben vestigingen en medewerkers op verschillende plekken in Afghanistan, die nu onder controle van de taliban staan. ,,Ik kan tot mijn opluchting melden dat ons personeel en onze voorzieningen tot nu toe grotendeels gerespecteerd werden”, zei Guterres. De verdere aanwezigheid van de Verenigde Naties in Afghanistan hangt af van de vraag of de situatie veilig genoeg blijft.
De Verenigde Staten sturen duizend extra militairen naar Kaboel, om zo de troepenmacht daar te vergroten naar 7000 mensen. Het is de bedoeling dat de militairen helpen bij het in veiligheid brengen van ongeveer 30.000 personen: 22.000 naar de VS, 8000 naar andere landen, melden Amerikaanse media. Het gaat om ambassadepersoneel, Amerikaanse burgers, Afghaanse ex-werknemers van de Amerikanen en andere mensen die nu een groot risico lopen op wraak door de radicaalislamitische Taliban, die de macht in het land heroverden.
Amerikaanse militairen zijn echter nog druk bezig orde te scheppen op het internationale vliegveld van Kaboel, waar een grote menigte van wanhopige Afghanen probeerde aan boord te klimmen van vliegtuigen. Er heerst veel paniek in het land door de machtsovername door de Taliban, die ruim twintig jaar geleden een schrikbewind voerden.
Door de chaos op de luchthaven konden geen vliegtuigen meer opstijgen of landen, waardoor de internationale evacuatie-operatie noodgedwongen tot stilstand kwam. Een woordvoerder van het Pentagon kon nog niet zeggen wanneer de vluchten weer worden hervat.
Niet alleen de Amerikanen, bijvoorbeeld ook de Britten sturen extra soldaten. Er komen nog eens tweehonderd militairen bij de zeshonderd die vorige week al waren aangekondigd. Zij moeten helpen bij de evacuatie van Britse burgers en voormalige Afghaanse medewerkers van de Britse strijdkrachten.
© AFP — De militaire vakbond AFMP, de Nederlandse Politiebond, de Vakbond voor Burger en Militair defensiepersoneel en de politiebond ACP roepen het kabinet op alle mensen die de Nederlandse missie in Afghanistan hebben geholpen naar Nederland te halen. De vier bonden hebben zondagavond gezamenlijk een brief naar de regering gestuurd.
,,We hebben niet alleen een zorgplicht voor Afghaanse tolken, maar ook voor mensen met andere functies", aldus Ton van den Berg, veteraan en voorzitter van de AFMP. ,,Ik maak me druk om iedereen die ons daar geholpen heeft."
Van den Berg maakt zich ook zorgen over toekomstige missies, doordat Nederland alleen Afghaanse tolken evacueert. ,,De hele wereld kijkt mee hoe Nederland omgaat met onze oud-medewerkers in Afghanistan. Bijna iedereen haalt alle lokale medewerkers op, wij doen dat niet. Ik kan me voorstellen dat als je nu niet alle mensen ophaalt, je een volgende keer minder makkelijk lokale medewerking krijgt."
De voorzitter van de AFMP stelt dat het oprukken van de taliban in Afghanistan erg lastig is voor de veteranen die daar hebben gediend. ,,Het is een traumatische ervaring geweest voor sommige militairen, dat komt nu allemaal weer naar boven." Ook voor de families van Nederlandse militairen die de missie in Afghanistan niet hebben overleefd is het volgens Van den Berg 'verschrikkelijk om te zien'. ,,Het land is weer terug bij af."
De Tweede Kamer debatteert dinsdag over de situatie in Afghanistan en de tolken die daar voor Nederland hebben gewerkt. Ook meerdere partijen in de Tweede Kamer vinden dat Nederland niet alleen Afghaanse tolken, maar ook anderen die de Nederlandse missie in Afghanistan hielpen, moet beschermen. Onder meer coalitiepartijen D66 en ChristenUnie hebben demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld gevraagd of ook juristen of beveiligers die Nederland hielpen asiel verdienen.
De Amerikaanse president Biden zal vanavond reageren op de plotselinge herovering van Afghanistan door de radicaalislamitische taliban. De toespraak aan het Amerikaanse volk wordt om 21.45 uur (Nederlandse tijd) verwacht, meldt het Witte Huis.
Naar de reactie van Biden wordt met spanning uitgekeken. De snelle opmars van de taliban wordt namelijk gezien als een forse klap in het gezicht van de internationale troepenmacht onder leiding van de Verenigde Staten, die twintig jaar heeft geprobeerd de fundamentalisten te verdrijven. Waarnemers spreken over een mislukte poging van het Westen om in Afghanistan vrede, veiligheid en democratie te brengen.
Voor zijn commentaar keert Biden terug van het buitenverblijf Camp David, waar hij eigenlijk nog een paar dagen langer zou blijven. Tot nu toe verdedigde de president de terugtrekking van de Amerikaanse militairen, die hij eerder dit jaar had aangekondigd. Samen met de Amerikanen besloten ook de andere buitenlandse troepen te vertrekken.
© AFP — Amerikaanse president Biden zal vanavond reageren op de plotselinge herovering van Afghanistan door de radicaalislamitische taliban. Zeker vijf mensen zijn volgens ooggetuigen om het leven gekomen in het gedrang op het vliegveld van Kaboel. Het Amerikaanse ministerie van Defensie zegt dat Amerikaanse militairen twee mannen hebben doodgeschoten die met wapens rondzwaaiden op het vliegveld.
De Amerikaanse nieuwszender CBSNews meldt dat een lokaal ziekenhuis momenteel achttien mensen met schotwonden behandelt, maar ze kunnen niet zeggen wie hen beschoot. Het is onbekend of de twee doodgeschoten mensen deel waren van de eerder genoemde vijf slachtoffers.
Een ooggetuige zei dat hij heeft gezien dat de stoffelijke resten van vijf mensen op een auto zijn geladen. The Wall Street Journal schreef dat er drie mensen waren doodgeschoten, maar dat niet duidelijk was door die.
Amerikaanse militairen schoten ook in de lucht om orde te scheppen en de menigte op afstand te houden op het vliegveld. De machtsovername door de soennitische extremisten heeft in Kaboel tot paniek geleid. Talrijke mensen hebben de luchthaven bestormd en proberen in een vliegtuig te geraken.
De Afghaanse president Ashraf Ghani is in allerijl het land ontvlucht, maar niet zonder een hele hoop geld mee te nemen. Volgens de Russische ambassade in hoofdstad Kaboel staken vier wagens en een helikopter propvol contanten, het ging om zo veel geld dat het niet allemaal in de helikopter kon, de grens over. Voor Ghani zat er niets anders op dan een deel achter te laten.
,,De val van het regime werd nog het best gekenmerkt door de manier waarop Ghani Afghanistan ontvluchtte”, zo stelde Nikita Ishchenko, een woordvoerder van de Russische ambassade in Kaboel. ,,Vier auto’s zaten vol met geld, en ze probeerden de rest in een helikopter te proppen, maar het ging er niet allemaal in. Een deel van het geld bleef op straat liggen”, zo citeerde hij 'getuigen' van het opvallende voorval. Persbureau Reuters kon deze informatie nog niet verifiëren.
De speciale vertegenwoordiger van president Vladimir Poetin in Afghanistan, Zamir Kabulov, zei eerder dat het onduidelijk was hoeveel geld de vluchtende regering in Afghanistan zou achterlaten. ,,Ik hoop dat de regering niet het hele staatsbudget heeft meegenomen”, zei Kabulov tegen het Russische radiostation Ekho Moskvy.
De Afghaanse leider had verklaard dat hij het land verliet om meer bloedvergieten te voorkomen. ,,Vandaag kwam ik voor een bijzonder lastige keuze te staan. Ofwel bleef ik in het paleis en volgde er een confrontatie met de gewapende taliban, ofwel liet ik mijn geliefde land achter”, zo meldde hij zondag op Facebook.
© Brunopress — VluchtelingenWerk Nederland vindt dat het kabinet veel te laat in actie komt om mensen in Afghanistan te helpen. ,,Wij vragen hier al maanden aandacht voor, maar de urgentie leek maar niet door te dringen tot het kabinet", aldus een woordvoerder. ,,Nederland heeft het tot nu toe erg laten lopen", zegt ook Paul van de Berg, politiek adviseur bij hulporganisatie Cordaid.
Wel is Cordaid blij dat de politiek 'eindelijk' iets onderneemt. Demissionair minister-president Mark Rutte zei maandag dat Nederland er alles aan doet om ambassadepersoneel, tolken en 'anderen die onze bescherming verdienen' weg te krijgen uit Afghanistan.
Dat moet nu wel snel leiden tot de evacuatie van mensen, aldus Van de Berg. ,,Er zitten nog geen mensen in een vliegtuig, pas dan zijn we echt tevreden. Er is geen tijd te verliezen." VluchtelingenWerk Nederland vindt dat het kabinet veel eerder had moeten ingrijpen. ,,Nu moeten in allerijl aanvragen worden beoordeeld, terwijl dit maanden geleden al gedaan had kunnen worden", aldus de woordvoerder. Voor een deel van de mensen zal het te laat zijn, vreest hij. ,,En dat zien wij wel echt als iets dat aan de keuzes van het kabinet te wijten is."
De organisaties hopen dat er behalve tolken ook andere hulpbehoevende Afghanen zoals bewakers en mensenrechtenactivisten worden geëvacueerd. Volgens Van de Berg van Cordaid gaat het om honderden Afghanen. ,,Zeker als je de families ook nog meerekent, dan gaat het om een factor vier of vijf. We krijgen ontzettend veel verzoeken van mensen die bedreigd worden, dat is niet bij te houden. Mensen willen het land uit omdat ze hun leven niet zeker zijn", aldus Van de Berg.
Hij wijst erop dat een petitie voor het toelaten in Nederland van alle Afghanen die met ons land hebben samengewerkt, al bijna 8600 keer is ondertekend. De petitie wordt dinsdag aangeboden aan de Tweede Kamer.
Tegelijkertijd met de chaos in Kaboel, is in Oezbekistan een militair vliegtuig uit Afghanistan neergeschoten door de Oezbeekse defensie. Het vliegtuig zou de grens over zijn gestoken zonder toestemming. De piloot heeft het incident overleefd, meldt het Oezbeekse ministerie van Defensie. Hij zou met de schietstoel zijn ontsnapt en alleen gewond zijn geraakt. Buurland Tadzjikistan ontving maandagmiddag een vliegtuig met ruim honderd gevluchte Afghaanse militairen aan boord.
In Tadzjikistan kwamen zondagavond al 18 vluchten uit Kaboel aan en in Oezbekistan 28, meldt Afghaans medium TOLOnews. De meeste passagiers van deze vluchten zouden luchthavenpersoneel zijn.
De Verenigde Staten zijn gestopt met evacuatievluchten vanaf het vliegveld van Kaboel omdat het te druk is op de luchthaven. De aanwezige militairen gaan eerst de startbaan ontruimen. Het is niet bekend hoe lang de ontruiming gaat duren.
Het Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken zei eerder al dat er geen vluchten konden landen of vertrekken vanwege de drukte. Veel Afghanen zijn naar de luchthaven gevlucht omdat ze het land willen verlaten nu de taliban ook hoofdstad Kaboel hebben ingenomen.
Veel landen zijn druk bezig om het ambassadepersoneel het land uit te halen. De luchthaven wordt gecontroleerd door vijfduizend Amerikaanse militairen. Zij hadden het maandagochtend ook al lastig om de rust te bewaren. Toen werd er in de lucht geschoten. Er zouden vijf mensen zijn omgekomen door verdrukking op het vliegveld. Er zijn ook berichten dat drie mensen zijn omgekomen door schoten.
Daarnaast zouden drie mensen van grote hoogte van een vliegtuig afgevallen zijn, nadat ze zich daar wanhopig aan vastgeklampt hadden.
Nederland heeft eerder vandaag een militair vliegtuig richting Kaboel gestuurd om ambassadepersoneel en tolken te evacueren.
© AFP — Op beelden die op sociale media circuleren is te zien hoe wanhopige Afghanen zich vastklampen aan een vertrekkend vliegtuig.
In ieder geval drie mensen zouden vanaf grote hoogte van een vliegtuig afgevallen zijn. Dat bericht is echter nog niet bevestigd.
Hoewel de taliban beloofden dat niemand zich zorgen hoefde te maken over zijn veiligheid, druppelen nu de eerste berichten binnen op sociale media dat talibanstrijders deuren langs gaan. De taliban zouden op zoek zijn naar oud-medewerkers van de vorige regering, en naar mensen die NGO's en buitenlandse staten ondersteund hebben. Ook de huizen van journalisten zouden bezocht zijn.
In de Live Nieuws Update spraken we met Sodaba Abibzay uit Den Haag. Sodaba vluchtte als zevenjarig meisje met haar ouders vanuit Afghanistan naar Nederland.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel denkt dat Duitsland 10.000 mensen uit Afghanistan moet halen, zeggen bronnen vanuit haar partij CDU. Het zou gaan om onder meer mensenrechtenactivisten, advocaten en andere mensen die risico lopen nu de taliban weer aan de macht zijn.
De bondskanselier wil ook dat Duitsland buurlanden van Afghanistan gaat ondersteunen om zo goed mogelijk vluchtelingen op te kunnen vangen. Momenteel zijn de Duitsers bezig met het evacueren van het ambassadepersoneel. De eerste veertig medewerkers zouden met een Amerikaanse vlucht in Qatar zijn geland.
,,Dit onderwerp gaat ons nog lang bezighouden’’, heeft Merkel volgens partijgenoten gezegd. ,,Dit zijn pijnlijke uren voor Afghanistan.’’
De EU-ministers van Buitenlandse Zaken houden dinsdagmiddag spoedberaad over Afghanistan. EU-buitenlandchef Josep Borrell, die de vergadering zal voorzitten, heeft daartoe besloten ,,volgend op de laatste ontwikkelingen in Afghanistan, na intens contact met partners de afgelopen dagen en uren’’, twittert hij.
De speciale vergadering van minister Sigrid Kaag en haar collega's 'voor een eerste evaluatie' van de gebeurtenissen vindt digitaal plaats, aldus Borrell. De ministers spreken elkaar vanaf 16.00 uur. Een gezamenlijke verklaring over Afghanistan van de Verenigde Staten en meer dan zestig andere landen kreeg maandagochtend niet de steun van alle EU-lidstaten. Hongarije en Bulgarije deden niet mee.
,,Afghanistan staat op een keerpunt", stelt Borrell. ,,De veiligheid en het welzijn van de bevolking en de internationale veiligheid staan op het spel."
Ook de NAVO-landen hebben spoedoverleg belegd over de snelle machtsgreep door de taliban. De ambassadeurs van de lidstaten van het bondgenootschap spreken elkaar eveneens dinsdag. NAVO-chef Jens Stoltenberg houdt 's middags een persconferentie.
Demissionair premier Rutte noemde de situatie in Afghanistan 'onoverzichtelijk en zorgwekkend'.
Het is momenteel niet mogelijk de internationale luchthaven van Kaboel te gebruiken. Er zijn zoveel mensen op het luchthaventerrein dat er niet kan worden gevlogen, zegt een Duitse regeringswoordvoerder. Wanhopige Afghanen drommen samen op de 'tarmac', aldus de zegsman.
Op sociale media zijn al eerder beelden verschenen van talrijke mensen die over de start- en landingsbaan lopen en van de bestorming van een Amerikaans transportvliegtuig bij een stationsgebouw en van een slurf die een stationsgebouw met een verkeersvliegtuig verbindt.
Er heerst paniek in Kaboel sinds de machtsovername van de extremistische taliban. Die kwam veel sneller dan verwacht, omdat de Afghaanse strijdkrachten het hadden opgegeven. Velen vrezen voor hun leven omdat ze met de vorige regering of met westerse mogendheden hebben gewerkt. Of omdat ze, net als in de jaren negentig, door de taliban om etnische of religieuze redenen zullen worden vervolgd.
Eerder op maandag werd gemeld dat er zeker vijf doden vielen in het gedrang op het vliegveld. The Wall Street Journal berichtte dat er drie mensen werden doodgeschoten, onbekend is door wie. Amerikaanse militairen die orde proberen te scheppen hebben ook in de lucht geschoten om de menigte op afstand te houden.
De meldingen komen op de dag dat veel westerse landen, inclusief Nederland, bezig zijn vliegtuigen naar Kaboel te sturen om mensen te evacueren. Duitse media melden dat er maandagmorgen drie Duitse militaire toestellen op weg naar de regio zijn gegaan. Het Nederlandse ministerie van Defensie kondigde zondag aan dat het een of meerdere vliegtuigen zou sturen. Frankrijk heeft toestellen gestuurd om Fransen vanaf maandag van Kaboel naar Abu Dhabi te vliegen.
De Nederlandse hulpverleenster Isabelle Langerak heeft vanochtend met een Britse militaire vlucht Afghanistan verlaten. Ze vertrok samen met een andere Nederlandse en enkele Britse collega's en is momenteel in Dubai. Later vliegt ze door naar het Verenigd Koninkrijk, waarna ze hoopt zo snel mogelijk naar Nederland te kunnen
,,Het is hartverscheurend om mijn Afghaanse vrienden achter te moeten laten’’, zei Langerak eerder over de telefoon.
Het ministerie van Defensie heeft meerdere militaire vluchten naar Afghanistan gepland om tolken, lokaal ambassadepersoneel en gezinnen te evacueren uit het land. Dat laat demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld op Twitter weten.
De eerste vlucht is onderweg naar het land, dat vrijwel geheel in handen is gevallen van de extremistische taliban. Een woordvoerder van Defensie laat weten dat meerdere vluchten worden gepland omdat er rekening wordt gehouden met meerdere scenario's. Op beelden van de luchthaven van Kaboel is te zien dat er grote menigtes Afghanen op de landingsbanen staan, wat vertrek en aankomst van toestellen moeilijk maakt.
Verdere details over de vluchten wil Defensie uit veiligheidsoverwegingen niet delen.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft een noodnummer geopend voor Nederlanders die in Afghanistan zitten en het land willen verlaten. Die kunnen zich per mail of telefoon melden. Hoeveel Nederlanders er in Afghanistan zitten, of hoeveel zich al hebben gemeld, wil Buitenlandse Zaken niet zeggen.
De taliban nemen wapens in van burgers in Kaboel. Volgens de moslimextremistische organisatie zijn die niet meer nodig. ,,Mensen hadden wapens om zichzelf te verdedigen, maar wij willen niemand kwaad doen, dus zijn ze niet meer nodig.’’
In Kaboel is het rustig op straat. De meeste inwoners schuilen in hun huizen, terwijl talibanstrijders grote kruispunten bewaken. Een woordvoerder van de taliban laat weten dat de organisatie zijn strijders heeft bevolen geen huizen zonder toestemming binnen te gaan. ,,Niemands leven, eigendom of eer zal beschadigd worden door de Moedjahedien (strijders, red)’’, aldus de woordvoerder op Twitter.
© AP — Talibanstrijders in Kaboel. Unicef blijft in Afghanistan om vrouwen en kinderen te ondersteunen. Dat laat de hulporganisatie vandaag weten. ,,UNICEF maakt zich grote zorgen over de situatie van kinderen in Afghanistan en start een fondsenwervende campagne om meer hulp te kunnen bieden aan kinderen en vrouwen’’, zo schrijft de organisatie. ,,Al voor de recente escalatie en machtsovername door de taliban was Afghanistan het meest onveilige land om in op te groeien. De afgelopen weken is de situatie voor veel kinderen nog wanhopiger geworden.’’
Unicef heeft momenteel elf kantoren in Afghanistan. De organisatie wil helpen in het voorzien van water en hygiënekits, kinderen vaccineren en ondervoede kinderen behandelen.
Momenteel gaan bijna vier miljoen kinderen in Afghanistan niet naar school. Dat aantal zal nog veel groter worden nu de taliban de macht hebben gegrepen en onderwijs voor meisjes zullen verbieden.
Nederland doet er alles aan om ambassadepersoneel, tolken en ‘anderen die onze bescherming verdienen’ zo snel mogelijk weg te krijgen uit Afghanistan, zei demissionair premier Rutte vanochtend op vragen hierover. ,,Maar het is ingewikkeld”. Hij noemt de situatie in het land "onoverzichtelijk en zeer zorgwekkend".
Verschillende partijen in de Tweede Kamer drongen er vorige week op aan ruimhartig te kijken naar het helpen van Afghanen die de afgelopen jaren de Nederlandse missie hielpen. Het kabinet gaf eerder juist aan daar weinig voor te voelen omdat het tot een "niet-beheersbare toename" van asielaanvragen zou leiden.
Rutte zei niet zeggen wie volgens hem precies bescherming verdienen. Voor tolken die de afgelopen jaren gewerkt hebben voor Nederlandse militairen in Afghanistan geldt dat hoe dan ook. Een woordvoerder van het ministerie van Algemene Zaken liet later weten dat Rutte met "anderen" doelde op de gezinnen van de tolken, en dat er van een wijziging van het beleid geen sprake is.
Defensie kondigde zondag aan dat het een of meerdere vliegtuigen zou inzetten om mensen weg te halen uit Afghanistan, waar de radicaalislamitische taliban afgelopen weekeinde de macht hebben overgenomen. Over het verloop van die evacuatie wil het ministerie "uit veiligheidsoverwegingen" niets zeggen.
Rutte ging in op de situatie in Afghanistan na afloop van een overleg over de formatie met D66-leider en minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag. Die zei na afloop alleen dat zij en haar departement er "ontzettend druk" mee zijn en dat ze naar het ministerie moest "voor crisisoverleg".
De Russische ambassadeur in Afghanistan spreekt dinsdag met de veiligheidscoördinator van de taliban. Rusland houdt de ambassade in Kaboel als een van de weinige landen grotendeels open en blijft vooralsnog in het land aanwezig.
Er wordt wel een deel van de staf van ongeveer honderd mensen weggestuurd, maar volgens een diplomaat gaat het niet om een evacuatie. ,,We sturen wat mensen weg om ruimte te creëren. Het is ook vakantietijd. Ze zullen vertrekken voor het einde van de zomer." Hoeveel mensen vertrekken is niet bekend.
Moskou zegt dat het nog niet heeft besloten of het de taliban erkent als nieuwe Afghaanse autoriteiten. Rusland wil de tijd nemen en afwachten wat de taliban de komende tijd doen.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken meldt dat de taliban de buitengrenzen van het ambassadeterrein onder controle hebben. Ze zouden zo de ambassade willen "beschermen". Dat ging volgens de ambassade "ordelijk en in goed overleg", zei de diplomaat.
Het handelen van de Amerikaanse president Joe Biden ligt onder een vergrootglas nu de taliban de macht in Afghanistan hebben overgenomen. We spraken hierover met Amerikakenner Victor Vlam.
Tenminste vijf mensen zijn omgekomen op het vliegveld van Kaboel. Dat laten ooggetuigen weten aan persbureau Reuters. Ook op sociale media circuleren beelden van overleden mensen. Het is nog niet duidelijk of de mensen zijn omgekomen door geweerschoten of door verdrukking.
Amerikaanse militairen beveiligen het vliegveld, zodat buitenlands personeel Afghanistan kan verlaten. Het Amerikaanse leger heeft bevestigd waarschuwingsschoten te hebben gelost omdat Afghanen een startbaan blokkeerden.
De taliban laten weten dat er vandaag geen onrust is uitgebroken in Afghanistan. ,,Zover wij weten, is de situatie vredig’’, aldus een vertegenwoordiger van de taliban aan persbureau Reuters. In Kaboel is het rustig op straat. De meeste inwoners schuilen in hun huizen, terwijl talibanstrijders grote kruispunten bewaken. Een woordvoerder van de taliban laat weten dat de organisatie zijn strijders heeft bevolen geen huizen zonder toestemming binnen te gaan. ,,Niemands leven, eigendom of eer zal beschadigd worden door de Moedjahedien (strijders, red)’’, aldus de woordvoerder op Twitter.
Uit de gebieden die de taliban al langer veroverd hebben, komen berichten binnendruppelen dat de taliban al strenge shariawetgeving hebben doorgevoerd. Zo zijn scholen voor meisjes ouder dan 12 jaar gesloten. Daarmee lijkt Afghanistan in rap tempo terug te vallen naar hoe het land eruit zag in de jaren negentig toen de taliban ook over het land heersten.
© REUTERS — Talibanstrijders voor het ministerie van Binnenlandse Zaken. Amerikaanse militairen hebben maandagochtend een aantal keer in de lucht geschoten vanwege de chaotische situatie op het vliegveld van de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Ze wilden er zo voor zorgen dat vluchtende Afghanen van de startbaan zouden gaan. ,,De meute was buiten zinnen. Dit was de enige manier om iets aan de chaos te doen", aldus een militair. Ooggetuigen op sociale media melden dat er twee mensen mensen zijn doodgeschoten. Het is nog niet duidelijk of dat door militair geweld komt.
Volgens ooggetuigen zou er ook een meisje zijn omgekomen door verdrukking.
Op het vliegveld worden momenteel vliegtuigen volgeladen met buitenlandse diplomaten die in allerijl het land uit willen nu de taliban de macht hebben overgenomen. Veel Afghanen willen het land ook ontvluchten en proberen een plek in een van de vliegtuigen te bemachtigen. Een medewerker van het Amerikaanse leger zegt dat de vliegtuigen alleen bedoeld zijn voor diplomaten en medewerkers van ambassades.
Het was de bedoeling dat maandag ook weer commerciële vluchten zouden vertrekken, maar door de chaos is dat niet mogelijk. Lijnvluchten zijn de enige optie voor Afghaanse burgers om het land nog te verlaten, aangezien de taliban alle grensovergangen over land controleren. Het luchtruim is nu alleen toegankelijk voor militaire toestellen.
Het Amerikaanse leger controleert de luchthaven. Er zijn nu 5000 Amerikaanse militairen aanwezig en nog eens 1000 onderweg. Nederland is een van de landen die al het ambassadepersoneel laat evacueren.
De taliban hebben ondertussen laten weten dat het Afghanen die op dit moment via het vliegveld proberen te vluchten, is toegestaan om veilig terug naar huis te keren. Er zullen geen repercussies volgen.
Verschillende grote luchtvaartmaatschappijen mijden voor de zekerheid het luchtruim van Afghanistan nu de taliban de macht in het land in handen hebben. Grote luchtvaartconcerns als United Airlines, British Airways en Virgin Atlantic geven aan om het gebied heen te vliegen. Ook KLM maakte eerder al bekend voorlopig niet meer over Afghanistan te vliegen.
De laatste jaren hebben luchtvaartmaatschappijen meer aandacht voor de risico's van vliegen boven conflictgebieden na twee dodelijke incidenten. In 2014 werd vlucht MH17, die van Amsterdam op weg was naar Kuala Lumpur, boven Oekraïne uit de lucht geschoten. Vorig jaar werd een vliegtuig van Ukraine International Airlines door het Iraanse leger neergehaald. Bij de rampen kwamen honderden mensen om het leven.
Diverse luchtvaartmaatschappijen, waaronder Emirates en Air India, hadden al aangekondigd voorlopig even niet op Kaboel te vliegen. KLM vloog al niet op bestemmingen in Afghanistan.
De Afghaanse burgerluchtvaartautoriteit ACAA adviseert maatschappijen ook om Afghanistan heen te vliegen, zeker nu het luchtruim is vrijgegeven aan het leger. Volgens de ACAA is het luchtruim boven Afghanistan ongecontroleerd. De autoriteiten in omliggende landen zijn daarover door de Afghanen ingelicht, aldus de ACAA in een verklaring.
Ondertussen is het op de luchthaven van Kaboel grote chaos. Duizenden mensen proberen nog op tijd het land te ontvluchten.
Duitsland is ook begonnen met het evacueren van zijn burgers uit Afghanistan. Veertig medewerkers van de Duitse ambassade in Kaboel zijn vannacht met een Amerikaans vliegtuig naar Doha in het emiraat Qatar gevlogen. Aan boord van het toestel bevonden zich ook vier medewerkers van de Zwitserse diplomatieke vertegenwoordiging in de Afghaanse hoofdstad melden Duitse media.
De Duitse autoriteiten deden een beroep op hulp van de Amerikanen omdat het Duitse leger pas afgelopen nacht twee transportvliegtuigen van het type Airbus A400M vanuit de luchtmachtbasis Wunstorf in Nedersaksen naar Afghanistan stuurde. Beide toestellen zijn de komende dagen een centraal onderdeel van een "luchtbrug" via welke ambassadepersoneel en andere Duitse staatsburgers alsook lokaal personeel van de Duitse krijgsmacht of Duitse ministeries naar Duitsland gebracht zullen worden.
De twee A400M's, die plaats bieden aan 114 passagiers en beschikken over speciale bescherming tegen aanvallen met bijvoorbeeld raketten, vliegen naar een om veiligheidsredenen nog niet genoemd "derde land". Van daaruit gaat het met burgertoestellen naar Duitsland. Hoeveel mensen er in totaal moeten worden uitgevlogen, is nog onduidelijk.
De Duitse oppositie heeft kritiek geuit op de evacuatieoperatie. Buitenlanddeskundige Alexander Graf Lambsdorff van de liberale FDP verklaarde tegenover Die Welt dat minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas (SDP) , Defensie-minister Annegret Kramp-Karrenbauer (CDU) en minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer (CSU) "over de hele lijn hebben gefaald". Groenen-fractieleider Anton Hofreiter vindt eveneens dat de evacuatie te laat is begonnen. ,,Je moet je afvragen waarom de Duitse regering zo verrast lijkt door de snelle opmars van de taliban", zei hij. De federale regering moet volgens hem nu "heel snel handelen."
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Kuleba zegt dat zijn land Nederlanders uit Kaboel heeft geëvacueerd. Op Twitter schrijft Kuleba dat een Oekraïens vliegtuig behalve eigen landgenoten ook Kroaten, Afghanen, Belarussen en Nederlanders heeft meegenomen. ,,Zij zijn nu veilig'', schrijft hij erbij.
De minister schrijft niet om hoeveel geëvacueerden het gaat. Ook is onduidelijk of het gaat om ambassadepersoneel of bijvoorbeeld medewerkers van hulporganisaties.
De VS en 65 andere landen hebben in een gezamenlijke verklaring de taliban opgeroepen om Afghaanse burgers en buitenlanders die Afghanistan willen verlaten daartoe de kans te geven. Vliegvelden en grensovergangen moeten daarom open blijven.
,,Zij die aan de macht zijn in Afghanistan en die de autoriteit hebben zijn verantwoordelijk - en aansprakelijk - voor de bescherming van mensenlevens en bezittingen en voor het onmiddellijke herstel van orde en veiligheid'', aldus de verklaring, die ook door Nederland is ondertekend. Andere ondertekenaars zijn onder meer Australië, Canada, Duitsland, Zuid-Korea en Italië.
,,Het Afghaanse volk verdient het om in veiligheid, zekerheid en waardigheid te leven. Wij als internationale gemeenschap staan klaar om hen te helpen'', aldus de verklaring.
Amerikaanse functionarissen zeggen alles in het werk te stellen om de internationale luchthaven van Kaboel te beveiligen. Daarmee hopen ze het veilige vertrek van duizenden Amerikaanse en geallieerde personeelsleden uit Afghanistan mogelijk te maken door middel van civiele en militaire vluchten.
Ook veel Afghanen zijn naar het vliegveld gevlucht en de situatie is er chaotisch. Op sociale media is te zien hoe mensen vechten om bij vliegtuigen te komen om te worden geëvacueerd.
In een gezamenlijke verklaring zondagavond zeggen het ministerie van Buitenlandse Zaken en Defensie dat de Amerikaanse veiligheidstroepen de komende twee dagen zal worden uitgebreid tot bijna 6.000 militairen. Die troepen moeten de luchtverkeersleiding in Kaboel overnemen.
Onder degenen die op de nominatie staan het land te verlaten zijn Amerikaanse burgers die in Afghanistan hebben gewoond, lokaal personeel van de Amerikaanse missie in Kaboel en hun families, en andere bijzonder kwetsbare Afghaanse staatsburgers. Ook onderdeel van het vertrekplan zijn duizenden Afghanen die in aanmerking komen voor speciale Amerikaanse immigrantenvisa. Bijna 2.000 van hen zijn de afgelopen twee weken al in de Verenigde Staten aangekomen.
Volgens een functionaris van het ministerie van Buitenlandse Zaken is nagenoeg al het personeel van de Amerikaanse ambassade inmiddels verhuisd naar de internationale luchthaven Hamid Karzai, aldus AP. Nadat de hele dag helikopters af en aan hadden gevlogen, is in de nacht van zondag op maandag als laatste daad de Amerikaanse vlag op het gebouw gestreken.
De voormalige Amerikaanse president Donald Trump vindt dat zijn opvolger moet opstappen wegens de snelle verovering van Afghanistan door de taliban. In een verklaring zei Trump zondag dat "het tijd is dat Joe Biden in schande aftreedt voor wat hij heeft laten gebeuren".
Verwijzend naar de door hem aangevochten uitslag van de presidentsverkiezingen van vorig jaar, voegde hij daaraan toe: "Het zou niet moeilijk moeten zijn, want hij was toch al niet legitiem gekozen."
Biden gaf eerder dit jaar na twintig jaar Amerikaanse militaire aanwezigheid in Afghanistan het bevel de troepen terug te trekken uit het land, waarop NAVO-partners volgden. Het was echter de regering van Trump die vorig jaar tijdens onderhandelingen in Doha, in Qatar, overeenstemming bereikte met de taliban over de terugtrekking van de Amerikaanse troepen.
De situatie in Afghanistan zal maandag worden besproken binnen de VN-Veiligheidsraad. Dat is via Twitter bevestigd. Eerder hadden zowel Estland als Noorwegen gevraagd om een buitengewone zitting bijeen te roepen.
Volgens de agenda zal de vergadering om 10.00 uur (plaatselijke tijd) beginnen.
De VN blijven zich inzetten voor een vreedzame oplossing van het conflict, voor de bevordering van de mensenrechten van alle Afghanen, in het bijzonder vrouwen en meisjes, en voor levensreddende humanitaire hulp en essentiële ondersteuning van burgers in nood, aldus de verklaring.
António Guterres, de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties, roept de taliban in reactie op zich zeer terughoudend op te stellen, 'om mensenlevens te beschermen'. Ook wil hij dat internationale wetten rond mensenrechten en de vrijheid van mensen gerespecteerd worden.
Guterres maande de taliban de rechten van vrouwen en meisjes te respecteren en humanitaire hulp ongehinderd toe te laten.
EU-president Charles Michel liet op Twitter weten dat 'vele lessen' zullen worden getrokken uit twintig jaar militaire aanwezigheid die ontaardde in de overhaaste terugtrekking van diplomatiek en ander personeel. Hun veiligheid is nu het belangrijkst, aldus Michel. De Verenigde Staten en andere westerse landen zijn koortsachtig bezig mensen in militaire vliegtuigen weg te krijgen vanaf het vliegveld van Kaboel.
© Getty Images — António Guterres Een woordvoerder van de taliban zegt tegen Al Jazeera dat 'de oorlog in Afghanistan voorbij is'. ,,We garanderen veiligheid voor burgers en diplomatieke missies.'' Volgens de woordvoerder wordt 'snel duidelijk' welk soort regime Afghanistan zal krijgen. En hij waarschuwt vast: ,,We bemoeien ons niet met andermans zaken, en staan ook niet toe dat anderen zich bemoeien met onze zaken.''
De woordvoerder verwacht niet dat 'buitenlandse troepen hun gefaalde experiment van twintig jaar geleden nog eens zullen herhalen'.
Twintig jaar hebben westerse troepen, ook uit Nederland, na de aanslagen in de VS van 11 september 2001 geprobeerd militairen op te leiden en Afghanen democratie en mensenrechten bij te brengen. De terugtrekking van de troepen onder aanvoering van de VS leidde veel sneller dan verwacht tot een opmars van de fundamentalisten, die zich mogelijk jaren op de snelle machtsgreep hebben voorbereid.
,,We nemen verantwoordelijkheid bij elke stap en zorgen dat we met iedereen vrede krijgen. We zijn klaar om de zorgen van de internationale gemeenschap weg te nemen door dialoog'', aldus de woordvoerder.
De taliban hebben de macht in Afghanistan overgenomen, nadat ze ook de hoofdstad Kaboel voor een groot deel onder controle hadden gekregen.
In het presidentiële paleis in Kaboel riepen vertegenwoordigers van de islamitische fundamentalisten de overwinning uit, was te zien op beelden die de Arabische zender Al Jazeera uitzond.Volgens een van de hoogste functionarissen van de taliban gaat het om een 'ongeëvenaarde' overwinning, maar begint nu de 'echte test', namelijk 'voldoen aan de verwachtingen van het volk en problemen oplossen'.
Volgens Amerikaanse media heeft het Pentagon bevestigd dat de Parwan-gevangenis nabij de luchtmachtbasis Bagram, voorheen gebruikt door de Amerikanen, in handen is gevallen van de taliban. Daardoor zouden duizenden gevangenen, jihadisten en sympathisanten van IS en de taliban, op vrije voeten zijn gekomen.
President Joe Biden en zijn vicepresident Kamala Harris voerden zondag vanuit Camp David overleg met hun veiligheidsadviseurs over de situatie in Afghanistan en de evacuatie van ambassadepersoneel, hulpverleners en anderen, afkomstig uit de VS en uit bevriende landen. Het is niet duidelijk of Biden een toespraak zal houden over de kwestie.
© AFP — Het is niet duidelijk of Biden een toespraak zal houden over de kwestie. De Afghaanse president Ashraf Ghani is samen met onder meer zijn vrouw en nationale veiligheidsadviseur gevlucht naar Tasjkent, de hoofdstad van Oezbekistan. Dit meldt nieuwsorganisatie Al Jazeera volgens persbureau Reuters, na gesproken te hebben met een bodyguard van Ghani.
Saudi-Arabië heeft alle leden van zijn diplomatieke missie in Kaboel geëvacueerd, meldt het staatspersbureau SPA. ,,Alle leden van de Koninkrijksambassade in de Afghaanse hoofdstad Kaboel zijn geëvacueerd en zijn thuisgekomen."
Het Pentagon heeft toestemming gegeven om nog eens 1000 troepen naar Kaboel te sturen om te helpen bij de evacuatie uit de stad. Dit vertelt een Amerikaanse functionaris aan persbureau Reuters.
Hierdoor komt het totale aantal verwachte troepen in Afghanistan tijdelijk op 6000. De functionaris zei, op voorwaarde van anonimiteit, dat de extra 1000 troepen zouden komen van de 82nd Airborne Division, die al stand-by had gestaan.De Afghaanse president Ashraf Ghani doet naar verluidt afstand van de macht en draagt deze over aan een interim-regering onder leiding van taliban-commandant Mullah Abdul Ghani Baradar. Dit melden meerdere lokale media volgens nieuwssite Ummid.com, maar het bericht is nog niet bevestigd. Meer informatie volgt.
De Afghaanse president Ashraf Ghani heeft van zich laten horen met een bericht op zijn Facebook-pagina, nadat hij eerder vandaag het land uit is gevlucht. Hij zegt vertrokken te zijn om de bewoners van het land te beschermen en 'een vloed van bloedvergieten' te voorkomen.
'Vandaag stond ik voor een moeilijke keuze', schrijft hij. 'Ik moet het opnemen tegen de gewapende taliban die het presidentiële paleis willen binnengaan, of het land verlaten waar ik mijn leven heb gewijd aan het beschermen en koesteren van het paleis gedurende de laatste twintig jaar.'
Volgens Ghani zouden 'talloze patriotten de marteldood sterven' en 'Kaboel verwoest worden, wat zou resulteren in een grote humanitaire catastrofe'. Volgens Ghani maakten de taliban duidelijk dat ze bereid waren een bloedige aanval uit te voeren op de stad om hem te verdrijven. Om een vloed van bloedvergieten te voorkomen, besloot ik te vertrekken.'© EPA — Volgens Ghani zouden 'talloze patriotten de marteldood sterven' als hij zou blijven. Volgens zijn Facebookbericht 'hebben de taliban gewonnen'. 'En nu zijn zij verantwoordelijk voor de eer, het eigendom en het zelfbehoud van hun landgenoten.'
Ook zei hij dat de taliban voor een historische test staan: óf de naam en eer van Afghanistan verdedigen, óf andere belangen dienen. Hij ging ook in op de grote onzekerheid onder Afghanen over de toekomst. Hij riep de taliban daarom op om plannen te maken en die met de bevolking te delen. Ghani sloot af met de boodschap 'Lang leve Afghanistan'.
Afghaanse media maken volgens persbureau Reuters meldingen van meerdere explosies in Kaboel. Volgens nieuwsorganisatie Al Jazeera gaat het om vier explosies in de buurt van de ambassade van de Verenigde Staten.
Correspondent Rob McBride speculeert dat de explosies te maken zouden kunnen hebben met de evacuatie van de ambassade. Deze speculaties kunnen echter niet bevestigd worden omdat er momenteel 'niet duidelijk is wie de macht heeft in Kaboel'.
In beelden gedeeld door Al Jazeera is te zien dat een groep gewapende taliban-strijders in het presidentiële paleis zijn.De voormalige Afghaanse president Hamid Karzai claimt dat er een raad is gevormd die de vreedzame machtsoverdracht in het land moet coördineren. Behalve Karzai zouden daartoe onder anderen ook voormalig krijgsheer Gulbuddin Hekmatyar en Abdullah Abdullah, het hoofd van de Hoge Raad voor Nationale Verzoening, behoren.
Het gezelschap zou volgens een bericht van Karzai op sociale media ervoor moeten zorgen dat er na de val van Kaboel geen chaos uitbreekt in het land, het lijden van mensen wordt verminderd en vredeskwesties worden aangepakt. Dit naar aanleiding van de opmars van de taliban en de vlucht van president Ashraf Ghani, waardoor een machtsvacuüm is ontstaan.
Karzai zelf verscheen in een online geplaatste video, zijn drie jonge dochters naast hem, en zei dat hij in Kaboel is gebleven.Afghanen kunnen hun land voorlopig niet verlaten met een commerciële vlucht vanaf de luchthaven van Kaboel. Daar zijn alleen nog militaire vluchten toegestaan, bevestigde een woordvoerder van de Navo.
© REUTERS — Afghaanse veiligheidstroepen houden de wacht bij de toegangspoort van Hamid Karzai International Airport in Kaboel. De Verenigde Arabische Emiraten, een groot luchtvaartknooppunt, stellen hun vliegvelden open voor de vluchten die diplomaten uit de VS, Europese landen en landen als Egypte in veiligheid moeten brengen terwijl de taliban de hoofdstad wijk voor wijk innemen.
De VS en de Navo zeggen het vliegveld onder controle te hebben, maar er zijn wel schoten gemeld. Op sociale media zijn klachten te horen van mensen die vastzitten op het vliegveld in Kaboel.
De taliban zeggen de controle te hebben over de helft van de districten in de Afghaanse hoofdstad Kaboel. Elf van de in totaal 22 districten die de stad heeft, zijn volgens een woordvoerder nu in handen van de moslimextremistische groep. De jihadisten zeggen de districten te zijn binnengedrongen om er "de veiligheid te waarborgen".
© EPA — Mensen haasten zich naar huis nadat de taliban Kaboel vandaag binnenvielen. Polen gaat humanitaire visa afgeven aan 45 mensen die hebben samengewerkt met Polen, de EU-delegatie in Kaboel en hun familieleden. Dit laat premier Mateusz Morawiecki weten aan het staatspersbureau PAP.
De Britse premier Boris Johnson wil niet dat afzonderlijke westerse landen overgaan tot erkenning van de taliban als officiële machthebbers in Afghanistan.
Niemand moet de moslimextremistische organisatie bilateraal erkennen als de wettige regering van Afghanistan, zei hij vandaag in een interview, eraan toevoegend dat het duidelijk was dat er zeer binnenkort een nieuwe regering in het land zal komen. Hij streeft naar een gezamenlijk standpunt van gelijkgestemde landen, 'voor zover we er een kunnen krijgen'.
Johnson roept om die reden zo spoedig mogelijk op tot een zitting van de VN-Veiligheidsraad en tevens van de Navo. Volgens Johnson wil niemand dat Afghanistan verwordt tot een 'voedingsbodem voor terrorisme'. Hij is bang dat Afghanistan zal terugvallen in de situatie voor 2001, zo zei hij. Johnson verwacht dat de evacuatie van Britse ingezetenen in de komende dagen zal worden afgerond.
© AFP — Boris Johnson Een lid van de taliban heeft gezegd dat spoedig het 'Islamitische Emiraat Afghanistan' wordt uitgeroepen vanuit het presidentiële paleis. Dit schrijft onder meer The Washington Post. De bron wilde anoniem blijven omdat deze niet bevoegd is om de media te informeren.
Eerder vandaag namen de taliban het presidentiële paleis van Afghanistan over, nadat president Ashraf Ghani het land had verlaten.De secretaris-generaal van de Navo, Jens Stoltenberg, heeft laten weten dat de alliantie alles zal doen om het vliegveld van Kaboel open te houden voor de evacuatie. Stoltenberg heeft over de situatie in Afghanistan contact gehad met onder anderen demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag, de Britse premier Boris Johnson en de buitenlandministers van Canada en Denemarken.
Eerder vandaag werden er meldingen gemaakt van geweerschoten toen Amerikaanse troepen hielpen bij de evacuatie van het meeste Amerikaanse personeel.© REUTERS — Secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, schudt de hand van de Afghaanse president Ashraf Ghani in febuari vorig jaar. Afghanen die samenwerkten met Nederlandse journalisten, moeten zo snel mogelijk een visum krijgen om Afghanistan te kunnen verlaten. Dat vragen het Nederlands Genootschap van Hoofdredacteuren, de Nederlandse Vereniging van Journalisten en Free Press Unlimited aan het kabinet. Deze Afghaanse mediaprofessionals en hun gezinnen zijn in gevaar en er moet voor hen een uitzondering worden gemaakt op de visumeisen, vinden ze.
Ze doen een beroep op 'medemenselijkheid' om deze Afghanen net als de Afghaanse tolken naar Nederland te halen nu de taliban hun macht uitbreiden in Afghanistan. Uit een snelle inventarisatie onder Nederlandse media en freelance correspondenten die over Afghanistan hebben bericht, blijkt dat tien Afghaanse mediawerkers die samenwerkten met journalisten van Nederlandse media acuut gevaar lopen, stellen de drie organisaties. Ze denken dat de komende dagen er misschien nog enkele gevallen bij kunnen komen van mensen van wie de verblijfplaats momenteel onduidelijk is.
De Britse ambassadeur in Afghanistan blijft in Kaboel. Het personeel doet er alles aan om de overgebleven Britse burgers te helpen het land te verlaten. Dit vertelt een woordvoerder van het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken aan CNN.
,,We hebben onze diplomatieke aanwezigheid verminderd naar aanleiding van de situatie ter plaatse, maar onze ambassadeur blijft in Kaboel en het personeel van de Britse regering blijft werken om hulp te bieden aan Britse burgers en ons Afghaanse personeel."
De regering van Nepal heeft opgeroepen tot de evacuatie van naar schatting 1500 Nepalezen die als veiligheidspersoneel werken bij ambassades en bij internationale hulporganisaties in Afghanistan. ,,We hebben de ambassades formeel aangeschreven met het verzoek om evacuatie", zei Sewa Lamsal, een woordvoerder van het Nepalese ministerie van Buitenlandse Zaken, tegen Reuters in Kathmandu.
De Amerikaanse ambassade in Afghanistan zegt volgens persbureau Reuters in een veiligheidswaarschuwing dat het vliegveld van Kaboel onder vuur ligt en dat de veiligheidssituatie in de hoofdstad snel verandert. Amerikaanse burgers wordt gevraagd niet naar het vliegveld toe te komen.
Er werden meldingen gemaakt van geweerschoten toen Amerikaanse troepen hielpen bij de evacuatie van het meeste Amerikaanse personeel. De aanval op het vliegveld is nog niet officieel bevestigd.De taliban hebben het presidentiële paleis van Afghanistan overgenomen. Dit melden twee hoge taliban-commandanten aan persbureau Reuters.
De overname vond plaats nadat president Ashraf Ghani het land had verlaten. Er is nog geen bevestiging van de Afghaanse regering over de claim van de taliban. Overheidsfunctionarissen waren niet direct bereikbaar.© EPA — De Afghaanse president Mohammad Ashraf Ghani bij het presidentiële paleis in Kaboel in mei dit jaar. Frankrijk verplaatst de Afghaanse ambassade naar een locatie dichtbij de luchthaven van Kaboel en voegt eraan toe dat deze operationeel zal blijven voor de evacuatie van alle Franse burgers die zich mogelijk nog in het land bevinden. Dit deelt de minister van Buitenlandse Zaken Jean-Yves Le Drian in een verklaring.
De Afghaanse minister van Binnenlandse Zaken Abdul Sattar Mirzakwal heeft volgens lokale media een avondklok afgekondigd in Kaboel 'om de orde te bewaren en de levens en eigendommen van burgers te beschermen.' Het uitgaansverbod geldt vanaf 21.00 uur lokale tijd (18.30 uur Nederlandse tijd) in de hele stad. De minister roept inwoners van de Afghaanse hoofdstad op om kalm te blijven.
Eerder vandaag hebben de taliban hun strijders bevolen om Kaboel binnen te gaan, zegt een woordvoerder. In delen van Kaboel wordt melding gemaakt van schoten. Sinds zondagochtend wordt de hoofdstad omsingeld door de taliban. Sommige strijders zouden de stad zelfs al binnen zijn gegaan. Sindsdien zouden soldaten en politieagenten hun posten hebben verlaten.
© Reuters — De Afghaanse minister van Binnenlandse Zaken Abdul Sattar Mirzakwal in een video die vandaag is geplaatst op sociale media. Demissionair minister van Defensie Ank Bijleveld noemt de situatie in Afghanistan nu 'heel fragiel en onzeker'. In een bericht op Twitter zegt Bijleveld dat er alles aan gedaan wordt om tolken, ambassadepersoneel en gezinnen in veiligheid te brengen. 'Daarbij zetten we ook militair luchttransport in', schrijft ze.
Volgens een woordvoerder van hulporganisatie Cordaid doet Nederland echter veel te weinig om Afghanen die voor Nederlandse militaire missies werken of gewerkt hebben het land uit te helpen. Cordaid roept het kabinet op om acuut over te gaan tot de evacuatie van de betreffende Afghanen.
,,Nederland schiet tot nu toe tekort. Ons land heeft nog niemand het land uit geholpen, behalve dat tolken nu op korte termijn terug worden gehaald", aldus de zegsman. Volgens de woordvoerder is het nog steeds mogelijk om mensen met militaire vliegtuigen Afghanistan uit te krijgen. ,,Er staan een aantal vliegtuigen in Dubai klaar voor dit soort evacuaties. Commerciële vluchten is een heel lastig verhaal, daar zijn we nu te laat voor."Twee woordvoerders van de taliban laten aan persbureau Reuters weten dat er geen overgangsregering in Afghanistan zal komen. Hiermee worden mededelingen van de Afghaanse regering eerder vandaag tegengesproken.
Waarnemend minister van Binnenlandse Zaken, Abdul Sattar Mirzakawal, liet toen weten dat de macht juist wel zou worden overgedragen aan een overgangsregering. Er zou een vreedzame machtsoverdracht voorbereid worden.Paus Franciscus heeft zich zondag uitgelaten over het conflict in Afghanistan. ,,Ik sluit me aan bij de unanieme bezorgdheid over de situatie in Afghanistan", sprak hij aanwezigen toe.
Bekijk de video hier:
De Afghaanse vredesfunctionaris Abdullah Abdullah heeft Ashraf Ghani in een videoboodschap 'de voormalige Afghaanse president' genoemd. Eerder op de dag zeiden ingewijden dat Ghani binnen enkele uren zal aftreden, maar dat is nog niet officieel gebeurd.
,,De voormalige Afghaanse president heeft het land verlaten", zei de invloedrijke politicus, die het vredesproces in zijn land in goede banen probeerde te leiden, in een video op zijn Facebookpagina. ,,God zal hem verantwoordelijk houden", zei hij erbij.Volgens defensieminister Bismillah Mohammadi heeft de president het mandaat om de crisis op te lossen, overgedragen aan politieke leiders.
De Nederlandse Isabelle Langerak verlaat over enkele dagen de Afghaanse hoofdstad Kaboel, waar ze bijna vijf jaar werkte - mits haar geplande vlucht dan nog gaat. Ze vertrekt met grote bezorgdheid over haar Afghaanse vrienden en collega’s die ze achterlaat, vertelt ze vanmiddag aan de telefoon.
Lees het hele artikel hier.De Britse minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab zegt dat hij zich grote zorgen maakt over de toekomst van Afghanistan. Hij riep de taliban-opstandelingen op om een einde te maken aan het geweld toen ze de hoofdstad Kaboel binnentrokken.
'Ik heb mijn diepe bezorgdheid over de toekomst van Afghanistan gedeeld met FM Qureshi', schrijft Raab op Twitter, verwijzend naar de Pakistaanse minister van Buitenlandse Zaken Shah Mahmood Qureshi. 'Ik ben het ermee eens dat het van cruciaal belang is dat de taliban eensgezind vertelt dat het geweld moet stoppen en de mensenrechten moeten worden beschermd.'Moskou erkent de taliban-opstandelingen nog niet als de nieuwe wettige autoriteit van Afghanistan. Dit zegt het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken volgens persbureau RIA. Het ministerie noemde het ook onwaarschijnlijk dat de Afghaanse president Ashraf Ghani naar Rusland afreist nadat hij zijn land had verlaten.
De taliban hebben leden de opdracht gegeven om Kaboel binnen te gaan om plunderingen te voorkomen nadat de lokale politie hun posten had verlaten. Dit zegt een woordvoerder van de groepering.
Ook de belangrijkste medewerkers van de Afghaanse president Ashraf Ghani hebben volgens de Afghaanse nieuwssite TOLO het land verlaten. Dit meldt de site op basis van twee bronnen, wat later werd bevestigd door een topfunctionaris. Een hoge ambtenaar van het ministerie van Binnenlandse Zaken zei tegen persbureau Reuters dat hij naar buurland Tadzjikistan is gegaan.
Het kantoor van Ghani wil om veiligheidsredenen niets kwijt over de bewegingen van de president. De taliban, die op het punt staan de hoofdstad Kaboel onder controle te krijgen, checken naar eigen zeggen 'of Ghani Kaboel heeft verlaten of niet.'
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken houdt vol dat de missie van de Verenigde Staten in Afghanistan succesvol was. De buitenlandminister zei tegen CNN dat de VS 'er simpelweg geen belang bij hadden om in Afghanistan te blijven.'
De taliban staan op het punt de macht in heel Afghanistan over te nemen nadat de VS en de Navo zich na twintig jaar terugtrokken uit het land. Een door de VS geleide troepenmacht verdreef de taliban eerder in de nasleep van de aanslagen van 11 september 2001 in de Verenigde Staten.
© AFP — Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken. Het Amerikaanse ambassadepersoneel is zondag naar de luchthaven in de Afghaanse hoofdstad Kaboel overgeplaatst. De VS zouden al hun diplomatieke personeel binnen 72 uur willen terugtrekken. Diplomaten en medewerkers zouden worden geëvacueerd met helikopter.
In Amerikaanse media worden al vergelijkingen getrokken met de val van Saigon aan het einde van de Vietnamoorlog in 1975. Ook toen voerden de Verenigde Staten een grootschalige evacuatie uit met helikopters. Blinken ontkent die vergelijking. ,,De situatie in Kaboel is duidelijk niet zoals die in Saigon", zei hij.
Pakistan heeft zojuist de grensovergang Torkham in de provincie Khyber Pakhtunkhwa, de drukste commerciële toegangspoort tussen Pakistan en Afghanistan, heropend voor de overdracht van goederen en voorraden. Dit meldt CNN.
De grens is niet geopend voor voetgangers of reizigers. Vrachtwagens met goederen als groenten en fruit krijgen voorrang.