We sluiten dit liveblog af, omdat het te groot is geworden en daardoor te traag. Het nieuwe, verse blog kunt u hier volgen.
Enorme rijen voor tankstations vanwege benzineprijzen die de pan uit rijzen en nog verder dreigen te stijgen. De gevolgen van de oorlog in Oekraïne worden hier gevoeld aan de pomp. ,,De vraag is of benzine straks nog betaalbaar is”, zegt Jan Pieter de Wilde van Kuster Energy uit Babberich (Premium).
© theo kock persfotografie — Drukte bij tankstation Aral in Elten. Nederlanders haasten zich naar het tankstation nu de benzineprijzen flink stijgen door de oorlog in Oekraïne. In Moldavië, ingeklemd tussen Roemenië en Oekraïne, is voor 60 dagen de noodtoestand afgekondigd vanwege de Russische aanval op Oekraïne. Dat heeft het parlement in Chisinau donderdag in een speciale zitting besloten. Binnen deze noodtoestand zijn massabetogingen verboden en kan de regering 'ongewenste personen' het land uitzetten.
Volgens premier Natalia Gavrilita zijn al ruim 4.000 vluchtelingen aangekomen in Moldavië. Velen van hen willen verder reizen naar de Europese Unie.
De EU-leiders zijn het eens geworden over een nieuw pakket harde sancties tegen Rusland. Die zullen ,,enorme en ernstige gevolgen" hebben voor het land, stellen ze, bijeen op een ingelaste top in Brussel.
De sancties raken onder meer ,,de financiële sector en de energie- en transportsector", vermelden de officiële conclusies van de top. Ook wordt de handel met Rusland in onder andere goederen die ook militair kunnen worden gebruikt aan banden gelegd. Voor sommige Russen wordt reizen naar de EU bemoeilijkt. Ook wordt nog eens een aantal Russen persoonlijk gestraft. Zij kunnen niet meer bij eventueel in de unie ondergebracht vermogen en mogen de EU niet meer in. EU-burgers en -bedrijven mogen ook geen zaken meer met hen doen.
Het blijft niet bij deze strafmaatregelen, dreigen de EU-leiders. Ze komen spoedig met een derde pakket, dat ook bondgenoot Belarus zal treffen. Dat land dient als een van de uitvalsbases voor de Russische invasie in Oekraïne.
Mogelijk gaan ze dan wel over tot het afsluiten van Rusland van het internationale betalingsverkeer, een maatregel die ze volgens ingewijden nu nog achter de hand zouden houden. Ook president Vladimir Poetin en buitenlandminister Sergej Lavrov straffen ze nu nog niet persoonlijk, verwachtten hoge EU-diplomaten vooraf. Premier Mark Rutte opperde al dat die sancties later zouden kunnen volgen.
Voor welke strafmaatregelen Rutte en zijn collega's precies hebben gekozen, blijkt naar verwachting vrijdag. Nu de sancties de zegen hebben van de EU-leiders worden ze door juristen zorgvuldig onderbouwd, zodat gestraften de Europese rechter niet zover kunnen krijgen om er een streep door te zetten.
Oekraïne kan verder rekenen op extra politieke, financiële, humanitaire en logistieke steun, beloven de EU-leiders. Ze beleggen een internationale conferentie om geld voor het benarde land in te zamelen.
De leiders herhalen ook nog eens dat ze zich bewust zijn van de vurige wens van Oekraïne om lid te worden van de EU. Oekraïne en Oost-Europese EU-lidstaten hadden graag gezien dat de EU het land zou uitnodigen om op termijn toe te treden.
De Russische aanval op Oekraïne gaat als een schok door de wereld. Vooral bij kinderen kan dit nieuws en vooral de beelden die nu voorbij komen spannend zijn. Leony Coppens is klinisch psycholoog en heeft veel ervaring met kinderen die een ingrijpende gebeurtenis hebben meegemaakt:
Een transportvliegtuig van de Russische luchtmacht is donderdag in Rusland neergestort tijdens een vlucht om militair materieel te vervoeren. De bemanning is om het leven gekomen.
Volgens het Russische persbureau RIA Novosti gebeurde het ongeluk met de Antonov An-26 in de buurt van de Russische stad Voronezj, op zo'n 200 kilometer van de Oekraïense grens. Het vliegtuig zou zijn neergestort door technische problemen. Waar het naartoe op weg was, is niet bekendgemaakt. Ook is onduidelijk hoeveel personen aan boord waren.
Regionale Nederlandse bedrijven die actief zijn in Oekraïne zien de situatie daar met lede ogen aan. Philips noemt de situatie zeer zorgwekkend en voorziet personeel van satelliettelefoons om contact te houden. ASML zoekt ondertussen naar alternatieve leveranciers in verband met sancties tegen Rusland.
Lees hier het artikel: DAF-dealer hoort de bommen vallen; Philips verstrekt satelliettelefoons aan werknemers in Oekraïne (Premium).
Nederlandse gemeenten tonen vanavond hun solidariteit met Oekraïne. In Rotterdam kleurt de Erasmusbrug geel en blauw (naar de vlag van Oekraïne) en hangt die vlag ook boven in de mast op het stadhuis.
Op het stadhuis van Den Haag worden ook de kleuren blauw en geel geprojecteerd.
Hetzelfde geldt in het buitenland bijvoorbeeld voor Downing Street 10, het ambtshuis van de Britse premier Boris Johnson, en de Brandenburger Tor in Berlijn
De leiders van de G7 hebben de Russische invasie van Oekraïne krachtig veroordeeld. De Russische president Vladimir Poetin ,,heeft oorlog teruggebracht naar het Europese continent", staat in een verklaring die ze na digitaal spoedberaad naar buiten brachten. ,,Hij heeft zichzelf aan de verkeerde kant van de geschiedenis gezet."
Ze noemen de aanval ,,niet uitgelokt en volkomen ongerechtvaardigd" en een "ernstige schending van internationaal recht". Rusland wordt opgeroepen direct alle bloedvergieten te staken en zijn troepen terug te trekken uit Oekraïne. Ook willen de G7-leiders dat Rusland de veiligheid garandeert van waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), die voor de Russische inval toezagen op de naleving van het bestand tussen Oekraïne en de pro-Russische separatisten in het oosten van het land.
De leiders van de G7-landen kondigden zware economische en financiële sancties tegen Rusland aan. Ook Belarus wordt streng veroordeeld. Russische troepen zijn onder meer vanuit dat land Oekraïne binnengevallen. De leden van de G7 zijn de VS, Duitsland, Canada, Frankrijk, Italië, Japan en het Verenigd Koninkrijk.
De Oekraïense minister van Volksgezondheid meldt volgens persbureau Reuters dat er vandaag aan Oekraïense zijde 57 doden zijn gevallen en dat er 169 mensen gewond zijn geraakt door de Russische beschietingen.
Ook zouden enkele duizenden mensen zijn gevlucht richting buurlanden, voornamelijk Moldavië en Roemenië. Verder wordt geschat dat zo'n 100.000 Oekraïners hun huis hebben verlaten, meldt VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Een woordvoerder benadrukt dat het om een ruwe schatting gaat. Het is niet duidelijk hoeveel mensen precies op de vlucht zijn geslagen en hoeveel naar het buitenland zijn vertrokken.
De Europese Unie heeft gezegd klaar te zijn voor de komst van vluchtelingen uit Oekraïne. Meerdere landen laten weten voorbereidingen te treffen. Veel mensen hebben hun huis verlaten nadat de Russische aanvallen begonnen, maar ook eerder sloegen mensen al op de vlucht uit angst voor een invasie.
© REUTERS — Veel verkeer op de uitgaande wegen van hoofdstad Kiev. Ondertussen claimt een adviseur van de Oekraïense president Zelenski tegenover persbureau Reuters, dat de Oekraïners het Hostomel-vliegveld, aan de rand van hoofdstad Kiev, weer in handen hebben. Dat zou betekenen dat de Oekraïeners het weer heroverd hebben op de Russen, die het vliegveld vanmiddag innamen.
De Amerikaanse president Joe Biden is begonnen aan persconferentie over de situatie in Oekraïne. Hij stelt dat de Russische invasie is begonnen zoals voorspeld door het westen. ,,Poetin is de agressor. Poetin startte de oorlog. En hij moet de consequenties dragen.'' Biden spreekt van een grove schending van het internationaal recht door Rusland. ,,Dit is een gevaarlijk moment voor Europa.''
Hij kondigt zware sancties en exportbeperkingen aan tegen Rusland. Ze zijn afgestemd met de andere westerse bondgenoten, ,,om Rusland te weren uit de internationale economische gemeenschap''. De Russische elite wordt geraakt door de sancties, stelt Biden, omdat die families Poetin hebben gesteund.
De Amerikaan zegt dat het hier niet bij zal blijven en dat zijn land meer zal doen om Oekraïne te helpen. ,,Wij staan op tegen pestkoppen''. Wel zegt hij dat Amerikaanse strijdkrachten niet op Oekraïens grondgebied zullen vechten. Maar als Rusland met een cyberaanvol komt, 'dan zal Amerika reageren'.
Biden zegt dat het de komende weken en maanden zwaar zal worden voor de inwoners van Oekraïne. ,,Maar we zullen van Poetin de paria van de wereld maken.''
In de beantwoording van vragen van de pers stelt de president zijn Russische collega niet te hebben onderschat. ,,Poetin heeft grotere ambities dan Oekraïne. Hij wil de Sovjet-Unie herstellen.'' Sancties die direct gericht zullen zijn tegen de Russische president liggen op tafel, aldus Biden.
Biden is op dit moment niet van plan met Poetin te gaan praten, zo zei hij toen een andere journalist daarnaar vroeg.
© AFP — De Amerikaanse president Joe Biden. Premier Rutte verwacht morgen een sanctiepakket dat Poetin en zijn entourage ‘in financiële en economische zin ongenadig hard gaat raken’. Vlak na aankomst in Brussel en een halfuurtje voor de start van het overleg met zijn Europese collega’s sprak Rutte van ‘het zwaarste pakket denkbaar’. De Raad moet volgens hem afwegen of ook Poetin persoonlijk nu al moet worden aangepakt. Een reisverbod zou eventueel overleg met hem later bemoeilijken als ooit die dialoog er weer zou komen, aldus Rutte.
België wil vandaag en morgen ‘geen sancties die blaffen, maar die bijten’. Dat zei de Belgische premier Alexander De Croo onderweg naar het overleg met zijn Europese collega’s. België is akkoord met wat op tafel ligt en het mag nog harder worden. ,,Het moet pijn doen aan Russische kant. Banken en grote bedrijven uit Rusland moeten veel moeilijker toegang krijgen tot de internationale financiële markten”, aldus De Croo. Maatregelen achter de hand houden om op verdere escalatie te kunnen reageren is voor De Croo niet nodig. ,,Veel erger dan dit kan het niet worden.”
© ANP — Premier Mark Rutte geeft in Brussel een reactie aan de pers voor aanvang van een ingelaste top met de regeringsleiders van de EU-landen over het conflict met Rusland. Rusland riskeert een schorsing of zelfs verlies van zijn lidmaatschap van de 47 landen tellende Raad van Europa in Straatsburg. Dat blijkt uit een communiqué van de Raad na spoedoverleg vanmiddag.
Na een scherpe veroordeling van Ruslands militaire acties en een dringende oproep om zijn invasie onmiddellijk te beëindigen, zegt het ministerscomité dat het morgen opnieuw bijeenkomt ‘om te praten over verdere maatregelen inclusief die onder artikel 8 van ons statuut’. Dat artikel voorziet in schorsing van een lidstaat en als die volhardt in zijn gedrag, in stopzetting van het lidmaatschap.
Oekraïense Parlementsleden zijn diep teleurgesteld over het Europese sanctietempo. ,,Vanmorgen om 5 uur werden we wakker met het geluid van beschietingen en bomaanslagen vlakbij ons huis. We hadden verwacht dat Europa als goede buur om 6 of 7 uur haar vooraf overeengekomen sancties wel in werking zou hebben, maar we zijn 15 uur verder en ze zijn er nog steeds niet”, aldus Ivanna Klympush-TsinTsadze, sprekend in het Europese Parlement. ,,Ik zal wel emotioneel worden”, waarschuwde ze haar Europese collega-Parlementsleden vooraf.
Klympush toonde zich ook teleurgesteld dat een aantal EU-lidstaten – ze noemde Duitsland, Cyprus, Hongarije en Italië – volgens haar nog op de rem staat. ,,Ik hoop dat jullie niet inleveren op waarden”, zo besloot ze.
Collega’s van Klympush drongen er bij de Parlementsleden op aan snel het Russische betalingsverkeer stil te leggen door Rusland uit te sluiten van Swift en no-fly-zones in te stellen, ‘die er natuurlijk sinds vanmorgen al hadden moeten zijn’. Vadym Halaichuck, een collega van Klympush, riep het Europarlement ook op al zijn invloed te gebruiken om druk te zetten op die lidstaten die ‘het naar wij horen geweldig zware sanctiepakket’ nog zouden tegenhouden.
Met het afvuren van tientallen raketten begon Rusland gisternacht de invasie in Oekraïne. Grondtroepen trokken daarna vanaf drie fronten het land in. Het is een aanval ‘uit het boekje’ om zoveel mogelijk verwarring te zaaien, zeggen Nederlandse oud-generaals (Premium).
© AP — Grote chaos in de Oekraïense havenstad Marioepol. De Russen hebben in het noorden van Oekraïne de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl veroverd. Volgens Oekraïne vielen Russische militairen het gebied binnen vanuit het nabijgelegen Belarus. Lokale media melden dat een opslagplek voor kernafval van de centrale, waar in 1986 de grootste kernramp ooit plaatsvond, is getroffen door Russische beschietingen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski noemde de aanval op Tsjernobyl 'een oorlogsverklaring aan heel Europa'. Zelenski schreef op Twitter dat 'onze verdedigers hun levens geven zodat de tragedie van 1986 zich niet herhaalt'. Tijdens de kernramp maakten Rusland, Oekraïne en Belarus nog deel uit van de communistische Sovjet-Unie.
,,We zitten in het donkerste uur van ons continent sinds de Tweede Wereldoorlog. Een kernwapenmacht is een grootschalige invasie begonnen in een democratisch buurland en bedreigt iedereen die wil helpen met nucleaire vergelding.”
Met die woorden opende EU-buitenlandchef Josep Borrell zojuist een debat met twee commissies uit het Europese Parlement. Aan het debat nemen ook Parlementsleden uit Oekraïne deel. Volgens voorzitter David McAllister van de buitenlandcommissie beleven ‘Europa en de hele wereld een zwarte dag’. Zijn collega Nathalie Loiseau van de subcommissie veiligheid en defensie: ,,Dit is een oorlog tegen alles wat wij zijn en daarom een oorlog tegen ons.” Het debat in de twee commissies loopt vooruit op een plenair EP-debat komende dinsdag.
© EPA — Josep Borrell Het Russische ministerie van Defensie heeft bevestigd dat grondtroepen Oekraïne zijn binnen gegaan. Het is de eerste bevestiging van de inzet van die grondtroepen van Russische zijde. Eerder was al wel gemeld dat met luchtaanvallen tientallen Oekraïense militaire installaties waren bestookt en vernietigd.
Het Russische leger heeft naar eigen zeggen 83 doelwitten op het Oekraïense vasteland vernietigd. Het ministerie van Defensie meldt dat daarmee de doelen voor vandaag zijn bereikt, aldus het Russische persbureau Interfax.
Defenisiewoordvoerder meldde volgens persbureau Reuters dat de troepen richting de stad Kherson gingen. De regio rond die stad, ten noordwesten van de Krim, zou al niet meer in Oekraïense handen zijn, meldden de lokale autoriteiten eerder vandaag.
De Oekraïense havenstad Marioepol zou zwaar onder vuur liggen, meldt een diplomatieke bron aan persbureau Reuters. Er wordt melding gemaakt van honderden explosies.
De lokale autoriteiten melden dat 26 mensen na de beschietingen in het ziekenhuis worden behandeld aan hun verwondingen. De verwachting is dat Russische troepen elk moment de stad kunnen binnenvallen.
© AP — Rook en chaos in Marioepol na een waarschijnlijke Russische luchtaanval.
