Harry Vermeer (36) uit Spakenburg ging vol idealen naar Oekraïne om er met het vreemdelingenlegioen tegen de Russen te vechten. Maar hij maakte kort na de grens rechtsomkeert toen bleek dat hij door een louche ‘legioen’ zonder fatsoenlijke wapens geronseld werd. 'Ik was kansloos geweest.'
© Saskia Berdenis van Berlekom — Harry Vermeer. Nieuwe satellietbeelden van het Amerikaanse bedrijf Maxar laten de verwoestingen in de zuidelijke Oekraïense havenstad Marioepol zien. Appartementencomplexen zijn op de beelden zwartgeblakerd en beschadigd, rondom ligt er puin. Op veel beelden is ook rook te zien.
Lees door onder de foto's.
© VIA REUTERS — Satellietbeeld van een zwaar beschadigd appartementencomplex in Marioepol. © AP — Marioepol. Havenstad Marioepol is een de voornaamste doelwitten van de Russische invasiemacht, die vooral in het zuiden van Oekraïne vanuit de Krim ver is opgetrokken. Maar na drie weken oorlog is Marioepol nog steeds niet handen van de pro-Russische Oost-Oekraïense rebellen en de Russische strijdkrachten. Er zijn wel in tal van wijken en ook in het centrum gevechten gemeld.
Veel mensen willen de stad uit. Ook vandaag lukte het 4972 inwoners om weg te komen via een humanitair corridor, melden de Oekraïense autoriteiten. Dat getal is niet onafhankelijk te verifiëren. De stroom evacuees is te zien op een foto van satellietbedrijf Maxar. Een lang lint van auto's verlaat Marioepol via het zuidwesten.
© AP — Het lange lint van auto's dat Marioepol verlaat. Beeld ten zuidwesten van de stad. In de Oekraïense stad Lviv, in het westen van het land, zijn vandaag meer dan honderd lege kinderwagens neergezet. Ze dienen ter nagedachtenis van de meer dan honderd kinderen die sinds het begin van de Russische invasie op 24 februari volgens Oekraïne het leven hebben gelaten.
© ANP / EPA Bij de beschieting woensdag van het theater in Marioepol zijn volgens de plaatselijke Oekraïense autoriteiten (nog) geen doden gevallen. Eén persoon raakte voor zover bekend zwaargewond, meldt de gemeenteraad op berichtenapp Telegram. De hulpdiensten werken er ondertussen verder.
De schuilkelder onder het pand was een verzamelplaats voor burgers die bescherming zochten tegen het oorlogsgeweld. Volgens eerste berichten zouden er tot zo'n 1200 mensen in het theater hebben gezeten ten tijde van de beschieting. Eerder vandaag meldde president Volodimir Zelenski dat gisteren al 130 mensen waren gered uit de puinhopen van het theater. En gisteren werd bekend dat de schuilkelder onder het pand heel was gebleven
Het is niet duidelijk wie het pand beschoot. De Oekraïners beschuldigen de Russen, die op hun beurt ontkennen.
Marioepol ligt aan de Zee van Azov, tussen Rusland en schiereiland de Krim in. Het behoort volgens waarnemers daarom - naast Kiev - tot de voornaamste doelwitten van de Russische invasiemacht, die vooral in het zuiden van Oekraïne vanuit de Krim ver is opgetrokken. Maar na drie weken oorlog is Marioepol, 50 kilometer van de Russische grens, nog steeds niet in handen van de pro-Russische Oost-Oekraïense rebellen en de Russische strijdkrachten. Er zijn wel in tal van wijken en ook in het centrum gevechten gemeld. Ook vandaag, zo zegt de burgemeester van de stad tegen de BBC. Het vliegveld ten noordwesten van de stad zou in Russische handen zijn.
© AP — Het beschoten theater in Marioepol. Rusland ziet vooruitgang in de onderhandelingen met Oekraïne over het beëindigen van de oorlog. Volgens de Russische hoofdonderhandelaar Vladimir Medinski zijn beide partijen 'halverwege' een compromis over toekomstige demilitarisering van Oekraïne, een eis van Moskou.
Over het afzien van het Navo-lidmaatschap door Kiev en neutraliteit van Oekraïne zijn beide partijen elkaar dicht genaderd, zei hij. Onderhandelaars overleggen sinds begin deze week dagelijks via digitale weg, nadat fysieke ontmoetingen weinig tastbaars hadden opgeleverd. Vanuit het Westen en Oekraïne klinken geluiden dat Rusland vertragingstactieken toepast en niet echt uit is op een vergelijk, drie weken na de invasie die lijkt vast te lopen.
Vergelijkbare geluiden klinken echter ook uit Moskou. Oekraïne vertraagt de vredesonderhandelingen met Rusland door onrealistische voorstellen te doen, zei bijvoorbeeld president Vladimir Poetin vandaag tijdens een gesprek met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. Oekraïne zou niet even bereid zijn als Rusland om de onderhandelingen te versnellen.
Een Oekraïense woordvoerder had het eerder vandaag over 'heel moeilijke' gesprekken. President Volodimir Zelenski zei deze week dat zijn land moet erkennen dat een Navo-lidmaatschap er niet in zit. Andere eisen van de Russen zijn dat Kiev erkent dat de Krim Russisch is en de afvallige regio's Donetsk en Loehansk onafhankelijke staten zijn.
Bij een Russische raketaanval op een legerkazerne in de Zuid-Oekraïense stad Mykolajiv, die al weken onder vuur ligt, zouden vandaag zeker 45 mensen zijn omgekomen, meldt de BBC. Reddingspogingen zouden aan de gang zijn.
De lokale correspondent van de Britse zender zegt dat naar verluidt twee raketten de kazerne in de noordelijke buitenwijken van de stad hebben geraakt. De kazerne werd gebruikt om soldaten te trainen die een groot Russisch offensief langs de kust van de Zwarte Zee moeten tegenhouden.
Ook zei de correspondent tegen de BBC dat Mykolajiv al twee weken onder intense bombardementen lijdt nadat Russische troepen uit de stad waren verdreven. Veel burgers zijn dan ook al naar het westen gevlucht, voegde hij eraan toe.
De Chinese president Xi Jinping heeft in een telefoongesprek met Joe Biden gezegd dat een conflict zoals de oorlog in Oekraïne nadelig is voor alle betrokken partijen. Vrede en veiligheid zijn volgens de Chinese leider belangrijk voor de internationale gemeenschap. 'De crisis in Oekraïne is iets dat we niet willen zien.' Xi noemt als topprioriteiten nu: dialoog, onderhandelen, het vermijden van burgerslachtoffers, het voorkomen van een humanitaire crisis en het beëindigen van de oorlog.
Ook stelde Xi voor dat de Navo met Rusland in gesprek gaat over de ontstane spanningen en de positie van Oekraïne.
Het telefoongesprek begon iets na 14.00 uur Nederlandse tijd en eindigde rond 16.00 uur. Xi zei ook tegen Biden dat de onderlinge relatie niet kan uitmonden in een confrontatie en dat de landen er samen alles aan moeten doen om de verhoudingen weer op 'het juiste pad' te krijgen. De sfeer tussen de landen is al langere tijd gespannen, onder meer door de Chinese steun voor Rusland en de wens om Taiwan in te lijven. De VS steunt juist Oekraïne en wil dat Taiwan een onafhankelijk democratisch bestuurd land blijft.
Volgens Xi moeten de VS en China er alles aan doen om wereldvrede te bewerkstelligen.
Uit het door de Russen gebombardeerde theater in de Oekraïense havenstad Marioepol zijn meer dan 130 mensen gered. 'Honderden' liggen nog onder het puin, zo heeft de Oekraïense president Volodimir Zelenski gezegd.
,,Meer dan 130 mensen konden gered worden. Maar honderden inwoners van Marioepol bevinden zich nog onder het puin", zei het staatshoofd in een video. Hij beloofde dat de reddingswerkzaamheden verder zullen gaan 'niettegenstaande de niet aflatende bombardementen'.
De Oekraïense president spreekt komende woensdag om 15.00 uur het Franse parlement toe via videoverbinding. Dat heeft het kabinet van de voorzitter van de Assemblée nationale gemeld in een persbericht. 'De oorlogssituatie waarmee het Oekraïense volk te kampen heeft, heeft betrekking op alle Europese volkeren en hun parlementen', aldus het persbericht.
© AP — Het beschoten theater in Marioepol. De Nederlandse Patriot-eenheid die naar Slowakije gaat, moet vanaf medio volgende maand operationeel zijn. Het luchtverdedigingssysteem blijft maximaal zes maanden in de omgeving van Sliač in het midden van Slowakije. Ongeveer 150 militairen gaan mee met de eenheid.
De ministerraad heeft vrijdag definitief ingestemd met de uitzending. Dat was mogelijk omdat het Slowaakse parlement deze week akkoord ging met de stationering van Navo-troepen op zijn grondgebied. Begin deze maand zei minister Kajsa Ollongren (Defensie) al dat de uitzending werd voorbereid.
Duitsland stuurt twee Patriot-eenheden en heeft leiding over de inzet die onder Navo-bevel komt te staan. De systemen moeten de verdediging van de oostflank van het grondgebied van het bondgenootschap versterken. Slowakije grenst aan Oekraïne. Rusland viel dat land vorige maand binnen en sindsdien wordt er zwaar gevochten.
,,De verslechterde veiligheidssituatie in Europa als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne maakt deze bijdrage noodzakelijk", aldus Ollongren. Het Nederlandse leger werkt op luchtverdedigingsgebied nauw samen met de Duitsers. Ollongren: ,,Met deze concrete militaire inzet wordt de nauwe samenwerkingsrelatie tussen beide landen verder vormgegeven."
Met een Patriot-raket kunnen ballistische raketten, helikopters en vliegtuigen uit de lucht worden geschoten. Nederland beschikt sinds 1987 over de Patriot. Eerder zijn de wapensystemen ingezet in Israël en Turkije.
De Russische president Vladimir Poetin heeft een menigte toegesproken in het Luzhniki Stadion in Moskou. De president sprak onder andere lovende woorden over de 'speciale operatie' in Oekraïne. De speech werd live uitgezonden op de Russische staatstelevisie.
Poetin sprak ter gelegenheid van de achtste verjaardag van de annexatie van de Krim. Poetins speech werd plotseling afgebroken. ,,Per toeval vond de start van de speciale operatie plaats op de verjaardag van...", zei Poetin alvorens uit beeld te verdwijnen.
Hoogstwaarschijnlijk ging het om een technisch probleem. Een toeschouwer vertelde aan persagentschap Reuters dat Poetin zijn speech wel degelijk had afgemaakt en nadien gewoon weer van het podium liep.
De Verenigde Naties hebben de dood van 816 burgers in Oekraïne bevestigd. Een dag eerder stond het aantal op 780. Het geverifieerde aantal burgers dat tijdens de oorlog gewond is geraakt, is van 1252 gestegen naar 1333.
Vanwege de aanhoudende oorlog in Oekraïne zijn niet alle slachtoffers gemeld bij de VN en is het ook lastig om gevallen die wel bekend zijn bevestigd te krijgen. De organisatie denkt dat de cijfers in werkelijkheid veel hoger zijn. Vooral in Marioepol zijn volgens onbevestigde berichten veel inwoners omgekomen, ongeveer 2500.
In de hoofdstad Kiev zijn 222 mensen gedood sinds het begin van de oorlog drie weken geleden, zo hebben de lokale autoriteiten vrijdag bekendgemaakt. Onder hen zijn zestig burgers, onder wie ook kinderen. De VN hebben de dood van in totaal 59 kinderen in Oekraïne geverifieerd. Het bevestigde aantal gewonden kinderen ligt op 74.
Rusland kijkt naar zogeheten parallelle import om aan goederen van westerse bedrijven te komen. Dat houdt in dat die goederen niet met toestemming van westerse bedrijven worden ingevoerd, maar van andere bedrijven worden gekocht, die ze op hun beurt wel met die toestemming hebben gekocht. Normaal gesproken is deze vorm van import, die ook wel grijze import wordt genoemd, niet toegestaan.
De Russische mededingingsautoriteit zegt een gesprek te hebben gehad met de directeur van Ruslands belangrijkste webwinkel Wildberries, waar het legaliseren van parallelle import werd besproken. Beide partijen waren het erover eens dat zowel Russische consumenten als bedrijven daar baat bij zouden hebben.
Door de sancties en het anti-Russische sentiment leveren veel westerse bedrijven hun producten niet meer aan Rusland. Daardoor hebben Russische winkeliers steeds minder goederen om te verkopen. Vooral kleine en middelgrote bedrijven zouden geholpen kunnen worden als zij partijen goederen kunnen kopen in landen die wel handel met Rusland willen drijven.
Volgens Wildberries-topvrouw Tatjana Bakaltsjoek is de grijze import 'vooral belangrijk voor goederen als medicijnen, voedingsmiddelen en spullen voor kinderen'. Hoewel die goederen wel gewoon met Rusland mogen worden verhandeld, kiezen sommige westerse bedrijven ervoor om geen zaken meer te doen met het land na de inval in Oekraïne. De meeste farmaceutische bedrijven hebben evenwel aangegeven gewoon medicijnen te blijven leveren.
De Russische inval in Oekraïne is op de meeste fronten vastgelopen, zegt een Britse inlichtingendienst. De Russische troepen lijden zware verliezen en boeken nauwelijks terreinwinst. De Oekraïense verdediging blijft fel en goed gecoördineerd en alle belangrijke steden blijven in Oekraïense handen, aldus de dienst.
Rusland viel 24 februari Oekraïne binnen, naar eigen zeggen om de militaire infrastructuur uit te schakelen. Het land zegt geen steden te willen innemen en geen burgerdoelen aan te vallen.
De Franse minister van Buitenlandse Zaken, Jean-Yves Le Drian, heeft weinig vertrouwen in de onderhandelingen die Rusland momenteel voert met Oekraïne. In een interview met de Franse krant Le Parisien zegt hij 'dat met een pistool tegen het hoofd niet te praten valt'. Hij verwijt Rusland dan ook 'alleen maar te doen alsof het onderhandelt'.
In het interview zegt Le Drian zich ook zorgen te maken over een mogelijke chemische of biologische aanval in Oekraïne. Als zo'n aanval plaats zou vinden is er volgens de buitenlandminister maar één mogelijke verantwoordelijke. ,,Dat kan alleen maar Rusland zijn", stelt hij. Eerder beschuldigde Rusland de Verenigde Staten ervan een biologisch wapenprogramma in Oekraïne te financieren. Dat is nooit bewezen.
Het inzetten van chemische of biologische wapens noemt Le Drian 'een ontoelaatbare escalatie van het conflict'.
© REUTERS — Jean-Yves Le Drian (links) Enkel privéwagens mogen vandaag de omsingelde Zuid-Oekraïense havenstad Marioepol verlaten. Dat heeft de burgemeester van de stad, Vadim Bojtsjenko, bekendgemaakt op Telegram. Van een staakt-het-vuren is daarbij geen sprake.
De afgelopen dagen zouden circa 6.500 auto's Marioepol hebben kunnen verlaten. Daarbij zouden de Russen hun beschietingen niet hebben gestaakt.
Oekraïens president Zelenski verklaarde eerder dat de humanitaire corridors niet werken. Hij wees daarvoor met een beschuldigende vinger naar Rusland. Bewoners die er toch in slagen het zeventig kilometer verder gelegen Berdjansk te bereiken, worden naar Zaporizja gebracht
De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties komt donderdag met spoed bijeen om de alsmaar escalerende humanitaire crisis in Oekraïne te bspreken. Volgens diplomatieke bronnen hebben VS, Frankrijk, Ierland, Noorwegen en Albanië de ontmoeting aangevraagd, nu Rusland meer aanvallen lijkt uit te voeren op burgerdoelen.
Rusland staat tot en met eind maart officieel nog aan het hoofd van de Veiligheidsraad.
Dat de vorige week gevangengenomen burgemeester van Melitopol woensdag door de Russische strijdkrachten werd vrijgelaten, is te danken aan een ruil tegen negen Russische soldaten. Een medewerker van de Oekraïense president Volodimir Zelenski zei dat volgens de BBC tegen een Oekraïense televisiezender.
Volgens de medewerker van Zelenski zouden de vrijgelaten Russische soldaten 'eigenlijk nog kinderen zijn'. Het zou gaan om militairen die tussen 2002 en 2003 werden geboren en door de Oekraïense strijdkrachten waren gevangengenomen.
De burgemeester van Melitopol, Ivan Fedorov, kwam vrij na een 'operatie' waar Oekraïne eerder geen details over bekendmaakte. Wel sprak de burgemeester na zijn vrijlating telefonisch met Zelenski en van dat gesprek werden beelden vrijgegeven.
Fedorov bedankte Zelenski in het gesprek onder meer dat hij hem 'niet in de steek had gelaten'. Hij beloofde 'na een of twee dagen rust verder te strijden'.
Rusland stapt over op het gebruik van oudere en minder precieze wapens in Oekraïne. Omdat de Russische invasie flinke vertraging oploopt, heeft het land volgens inlichtingen van het Britse ministerie van Defensie 'veel meer raketten gebruikt dan vooraf gepland'. De oudere wapens die het nu inzet, zouden kunnen leiden tot meer burgerdoden.
Het Britse ministerie meldt dagelijks hoe de situatie in Oekraïne zich ontwikkelt. Woensdagavond schrijft het in een update op Twitter dat de Russische opmars is vertraagd en 'doelen niet zijn behaald'. Ook zijn de Russen er niet in geslaagd 'het Oekraïense luchtruim te controleren'. Daardoor worden extra veel langeafstandsraketten ingezet.
De oudere wapens die Rusland nu gebruikt zijn 'in militair opzicht minder effectief' en veroorzaken waarschijnlijk onbedoelde schade. De Britse inlichtingendiensten melden dat er volgens de Verenigde Naties 726 burgers zijn gestorven sinds het begin van de oorlog in Oekraïne, maar dat aantal 'zal in werkelijkheid significant hoger zijn'.
President Vladimir Poetin gaat naar verwachting dreigen kernwapens te gebruiken tegen het Westen als het krachtige verzet van Oekraïne tegen de Russische invasie voortduurt. De inlichtingendienst van het Amerikaanse ministerie van Defensie schrijft dat in een rapport.
De Russische strijdkrachten raken geleidelijk uitgeput door de inmiddels drie weken durende oorlog en het leger kan op termijn ook materieel tekortschieten, zeker als het gedurende langere tijd gebieden moet bezetten, staat in de analyse. Tegelijkertijd storten de westerse sancties Rusland waarschijnlijk in een langdurige economische depressie en diplomatieke isolatie, zegt luitenant-generaal Scott Berrier, de directeur van de inlichtingendienst in het rapport over wereldwijde dreigingen.
,,Terwijl deze oorlog en zijn gevolgen de Russische conventionele kracht geleidelijk verzwakken, zal Rusland waarschijnlijk in toenemende mate vertrouwen op zijn nucleaire afschrikking als signaal aan het Westen", aldus Berrier. Hij zou daarmee zowel aan een binnenlands als buitenlands publiek kracht willen uitstralen.
De Oekraïense havenstad Marioepol is naar schatting van de burgemeester voor 80 procent verwoest. In een bericht op Telegram schrijft hij dat de situatie in zijn stad 'kritiek' is en dat de bombardementen onophoudelijk doorgaan. Zo'n 350.000 mensen zouden vastzitten in de stad, die door het Russische leger is omsingeld.
De evacuatie van burgers verliep de afgelopen dagen moeizaam, volgens de Oekraïners omdat Russische troepen zich niet aan een staakt-het-vuren hielden en evacuatieroutes blokkeerden. Toch slaagden de afgelopen 24 uur meer dan 6000 mensen erin om de stad te verlaten, aldus de regering in Kiev. Onder hen zouden 2000 kinderen zijn. In totaal wisten deze week circa 30.000 mensen uit Marioepol te ontsnappen.
Volgens de autoriteiten zit de stad zonder water, verwarming en elektriciteit. Konvooien met hulpgoederen moesten de afgelopen dagen herhaaldelijk omkeren omdat ze door de felle gevechten de stad niet konden bereiken.
Volgens het gemeentebestuur zijn reddingswerkers nog altijd bezig om mensen uit de schuilkelder onder het theater te krijgen dat woensdag werd verwoest, mogelijk door een Russisch bombardement. Of en hoeveel slachtoffers er zijn, is niet bekend.
