Dit liveblog is afgesloten. Volg de laatste ontwikkelingen hier.
Finland maakt vanaf dinsdag officieel deel uit van de NAVO. Het land treedt dan toe tot de westerse militaire alliantie en kan daarmee rekenen op haar bescherming.
,,We zullen de Finse vlag voor het eerst hijsen hier op het hoofdkwartier", zei NAVO-chef Jens Stoltenberg. ,,Het zal een goede dag zijn voor de veiligheid van Finland, van Noord-Europa en van de NAVO als geheel." Ook Zweden, dat samen met Finland wilde toetreden maar nog op goedkeuring van Turkije en Hongarije wacht, wordt er veiliger op, aldus Stoltenberg.
De buitenlandministers van de NAVO-landen vergaderen dinsdag op het hoofdkwartier in Brussel. Het bondgenootschap viert op die dag ook zijn 74e verjaardag.
Finland vroeg een jaar geleden het NAVO-lidmaatschap aan. ,,Het enige wat nu nog rest is wat morgen plaatsvindt", zei de secretaris-generaal. Turkije levert dan de ratificatiepapieren in, waarop ook Finland de laatste formaliteiten kan afronden en om 15.30 uur de Finse vlag op het hoofdkwartier wordt gehesen.
© AP — NAVO-chef Jens Stoltenberg. De Russische justitie beschuldigt de Oekraïense geheime dienst ervan, met behulp van aanhangers van de gevangen gezette Russische oppositieleider Aleksej Navalni, een terroristische moordaanslag te hebben gepleegd. Bij een bomexplosie zondag in een café in Sint-Petersburg is de 'oorlogsblogger' Vladlen Tatarski gedood. Hij deed verslag van de oorlog in Oekraïne waar hij een fel voorstander van was. Tatarski had meer dan 560.000 volgers op Telegram en was een van de invloedrijkste militaire bloggers in het land.
De politie heeft in Sint-Petersburg een jonge vrouw aangehouden die ervan wordt verdacht betrokken te zijn geweest bij de explosie, die plaatsvond toen Tatarski vragen beantwoordde en een lezing gaf in het café. Het Russische Openbaar Ministerie heeft ondertussen beelden vrijgegeven waarop Daria Trepova bekent de bom te hebben meegebracht.
Over haar rol of motief is weinig bekend, maar media berichten dat ze eerder is opgepakt bij demonstraties tegen de oorlog in Oekraïne en dat haar man als mogelijke dienstplichtige het land uit is gevlucht. Volgens onderzoekers van het Nationale Antiterrorismecomité is ze aanhanger van de beweging die Anticorruptie Fonds heet en die door Navalni is gesticht en geleid.
De bekende Russische militaire blogger Vladlen Tatarski is zondag omgekomen bij een bomexplosie in een café in Sint-Petersburg. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky brengt komende woensdag een bezoek aan Polen, meldt een adviseur van de Poolse president. Het gaat om een officieel bezoek.
,,Het bezoek vindt plaats op uitnodiging van president Andrzej Duda. Er zullen lange, uitgebreide gesprekken zijn, niet alleen over de veiligheidssituatie, maar ook over economische en politieke steun", zei Duda's adviseur Marcin Przydacz tegen radiostation RMF.
Verder heeft Zelensky onder meer een ontmoeting met Oekraïense vluchtelingen. Veel Oekraïners vluchtten naar Polen na de Russische invasie vorig jaar. Polen leverde bovendien als eerste land straaljagers aan Oekraïne en het land speelde een voortrekkersrol bij de totstandkoming van een internationale coalitie die moderne Leopard 2-tanks levert.
Het is niet het eerste bezoek van Zelensky aan Polen sinds er oorlog in zijn land woedt. In december en februari was hij ook al in Polen voor ontmoetingen met Duda.
© AFP — De Oekraïense president Volodymyr Zelensky brengt komende woensdag een bezoek aan Polen. Enkele minuten voor de Russische oorlogsblogger Vladlen Tatarski gisteren om het leven kwam bij een explosie in een café, kreeg hij een beeldje overhandigd. Daarin zaten volgens bronnen in de Russische media explosieven verstopt.
Volgens een getuige in het Russische persbureau Tass zat de bom in het beeldje. Telegram-kanaal Mash deelde een video die dat verhaal ondersteunt: te zien is hoe Tatarski als cadeau een beeldje in de vorm van een soldaat overhandigd krijgt. Minuten later zou de bom zijn afgegaan. Dat duidt erop dat het om een gerichte aanslag gaat.
© Screenshot video — Tatarski krijgt hier een beeldje overhandigd. Volgens Russische bronnen zat hierin de bom verstopt die hem het leven kostte. Het Oekraïense leger houdt volgens Kyiv nog stand in Bachmoet. Oekraïne wijst de bewering van de Wagner Groep dat het Russische huurlingenleger de stad heeft ingenomen van de hand.
,,De vijand heeft zijn offensief in Bachmoet niet gestaakt. Maar Oekraïense strijdkrachten verdedigen de stad tijdens de talrijke aanvallen heldhaftig", aldus de legerleiding in de nacht van zondag op maandag in een Facebookbericht.
De Wagner Groep zei eerder in de nacht van zondag op maandag Bachmoet 'in juridische zin' te hebben veroverd. De leider van de groep, Jevgeni Prigozjin, liet daarbij weten dat zijn troepen de Russische vlag hadden gehesen op het gemeentehuis van de stad.
© REUTERS — Het Russische huurlingenleger Wagner Groep zegt Bachmoet 'in juridische zin' te hebben veroverd. De leider van de groep, Jevgeni Prigozjin, liet zondagavond weten dat zijn troepen de Russische vlag hebben gehesen op het gemeentehuis van de Oost-Oekraïense stad, die al maandenlang het middelpunt vormt van felle gevechten.
,,Vanuit een juridisch oogpunt is Bachmoet ingenomen", aldus Prigozjin in een geluidsopname die hij deelde via Telegram. Daar deelde hij ook videobeelden waarop hij een Russische vlag vasthoudt met daarop een eerbetoon aan de militaire blogger Vladlen Tatarski, die eerder zondag omkwam bij een bomaanslag in een café in Sint-Petersburg.
,,De commandanten van de units die het gemeentehuis en het hele centrum hebben ingenomen zullen deze vlag uithangen", aldus Prigozjin. ,,Dit is het Wagner-privéleger, dit zijn de mannen die Bachmoet hebben ingenomen. Wettelijk gezien is het van ons."
Oekraïne heeft nog niet gereageerd op de claim van Prigozjin.
Na een reeks Russische aanvallen op Oekraïense steden met nieuwe burgerslachtoffers ziet president Volodymyr Zelensky een militaire overwinning als de 'enige weg' naar veiligheid.
,,Er is geen andere weg, en er kan geen andere weg zijn", zei hij in een videotoespraak. Voor de 'kwaadaardige staat' Rusland, zei hij, is het de norm geworden om huizen te beschieten met raketwerpers, om raketten af te vuren op steden, om normale dorpen en mensen te bombarderen. Deze staat moet volledig worden verslagen, militair, economisch, politiek en juridisch. ,,Het eerste punt is het militaire", zei Zelensky. ,,En dat zal ook worden uitgevoerd."
Een bekende Russische militaire blogger is zondag omgekomen bij een explosie in een café in Sint-Petersburg, meldt het Russische persbureau RIA. Vermoedelijk is er een bom afgegaan. Zeker zestien mensen raakten gewond bij de explosie in het centrum van de op een na grootste stad van Rusland.
Pro-Kremlinblogger Vladlen Tatarski heeft zich geregeld achter de Russische invasie in Oekraïne opgesteld. Het is onduidelijk of hij een doelwit was. Ook is onduidelijk wie er achter de ontploffing zit.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de dood van Tatarski, wiens echte naam Maxim Fomin was, bevestigd. Hij had meer dan 560.000 volgers op Telegram en was een van de prominentste van de invloedrijke militaire bloggers.
Het café waar de bom ontplofte was ooit van Jevgeni Prigozjin, eigenaar van het Wagner-privéleger dat in Oekraïne voor Rusland vecht. De organisatoren van de bijeenkomst in het café, de Cyber Front Z-beweging, zeiden volgens lokale media in een reactie dat er veiligheidsmaatregelen waren genomen, maar dat die onvoldoende zijn gebleken.
Als Tatarski het doelwit was, zou het de tweede moord op Russische bodem zijn op een spraakmakende figuur die verband houdt met de oorlog in Oekraïne. Moskou beschuldigde de Oekraïense geheime dienst in augustus van de moord op Daria Doegina. Deze dochter van de ultranationalistische ideoloog Aleksandr Doegin kwam om bij een autobomaanslag. Kyiv ontkende betrokkenheid, maar ook vanuit de VS kwamen berichten dat dat anders zou liggen.
© REUTERS — Hulpdiensten bij de ravage in en om het café. Zondag is het precies een jaar geleden dat de wreedheden in Boetsja bekend werden, de voorstad van Kyiv waar de Russen vele tientallen burgers vermoordden. Correspondent Jan Hunin keerde er terug. ,,Een nachtmerrie was het. Vergeven kan niet.”
Het kabinet moet praten over de mogelijkheid om nog dit jaar extra financiële steun te geven aan Oekraïne, vindt minister van Financiën Sigrid Kaag. ,,Dat is een reële zaak", zegt Kaag vanuit Kyiv tegen het ANP. De bewindsvrouw bezocht zondag de Oekraïense hoofdstad en ontmoette daar onder anderen haar Oekraïense ambtsgenoot en de minister van Economische Zaken.
Nederland kondigde voor dit jaar al 2,5 miljard euro aan steun aan, waarbij de nadruk op militaire steun lag. Kaag hoorde in de Oekraïense hoofdstad ,,dat het heel hard gaat met het uitgeven van het geld. Het is ook nodig. We zullen met elkaar gaan spreken over een optopping", aldus de bewindsvrouw. Ze benadrukt wel dat het kabinet nog in gesprek gaat over de Voorjaarsnota, wanneer het kabinet besluiten neemt over de begroting.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) keurde vrijdag een vierjarig financieringspakket van zo'n 14,4 miljard euro goed. Ook is een tranche van 180 miljoen euro aan Nederlands geld toegewezen.
Volgens Kaag geeft het Oekraïense kabinet aan te hopen op voorspelbaarheid als het gaat om financiële steun, zodat Oekraïne beter zicht heeft waarop ze kunnen rekenen. Maar er werd ook gevraagd om 'zicht op de toekomst: met elkaar gaan bepalen hoe je herstel gaat invullen'. De minister denkt dat Nederlands geld op termijn niet alleen maar naar wederopbouw en militaire steun gaat, maar ook naar investeringen in de economie.
Oekraïne wil na de oorlog investeren in een modernere economie. Er wordt gesproken over risicofinanciering in de private sector, zodat bedrijven kunnen innoveren. Maar Oekraïne heeft noodgedwongen door de oorlog ook veel militaire kennis opgebouwd. Een 'militair-industriële' sector zou in het land mogelijk ook kansrijk zijn na de wederopbouw, voorspelt de bewindsvrouw.
Kaag bezocht in Oekraïne onder meer een opvanglocatie voor binnenlandse vluchtelingen. Dat zijn projecten waar nu nog veel geld heen gaat. Voorlopig blijft het ook belangrijk om'alles op alles te zetten om te zorgen dat Oekraïne de oorlog zo snel mogelijk wint', aldus de vicepremier. Nederland zal een 'aanjager' blijven van steun aan Oekraïne binnen de NAVO en de Europese Unie. ,,En vanuit financiën ook juist binnen het IMF."
De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov en zijn Amerikaanse ambtgenoot Antony Blinken hebben elkaar per telefoon gesproken. De twee bespraken onder meer de recente arrestatie van de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich in Jekaterinenburg, zo'n 1400 kilometer ten oosten van Moskou. Gershkovich zou op heterdaad zijn betrapt op spionage.
Lavrov zei tegen Blinken dat het 'onaanvaardbaar' is dat de VS de zaak 'politiseren'. Hij voegde daaraan toe dat Gershkovich, die voor zakenkrant The Wall Street Journal werkt, zich voor een rechtbank zal moeten verantwoorden. Het gesprek zou op Amerikaans initiatief hebben plaatsgevonden.
Volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken sprak Blinken tegenover Lavrov zijn 'ernstige bezorgdheid' uit over de 'onaanvaardbare detentie' van Gershkovich door Rusland. Blinken riep op tot zijn onmiddellijke vrijlating. President Joe Biden deed dat vrijdag ook al.
Oekraïne heeft een twaalfpuntenplan opgesteld voor de Krim zodra het schiereiland is heroverd op Rusland. Het plan voorziet onder meer in de sloop van de in 2018 geopende brug die het schiereiland verbindt met het Russische vasteland.
Het schiereiland zal worden 'gezuiverd' van mensen die de Russische autoriteiten hebben bijgestaan sinds de inlijving van de Krim in 2014, schrijft Oleksiy Danilov, secretaris van de Oekraïense Nationale Veiligheids- en Defensieraad op Facebook. Medewerkers van de Russen en 'verraders' van de Oekraïense staat zullen in de tweede fase van het plan worden berecht. Russen die zich na februari 2014 op het schiereiland hebben gevestigd, moeten worden uitgezet en aankopen van onroerend goed worden nietig verklaard.
Verder komt er een grootschalig 'ontgiftingsprogramma' om de gevolgen van Russische propaganda ongedaan te maken, aldus Danilov. Politieke gevangenen, onder wie veel Krim-Tataren, moeten onmiddellijk worden vrijgelaten, zegt hij.
De Russische president Vladimir Poetin bezocht de Krim afgelopen maand, precies negen jaar nadat Rusland het schiereiland annexeerde. Sinds hij zijn leger in februari vorig jaar opdracht gaf Oekraïne binnen te vallen, zijn er een aantal explosies en droneaanvallen op de Krim gemeld waarbij Russische wapens en munitie zijn vernietigd, maar Oekraïne heeft die niet officieel opgeëist.
Oekraïne zegt nooit akkoord te zullen gaan met een vredesakkoord zonder dat de Krim wordt teruggegeven. Onder anderen de Franse president Emmanuel Macron heeft daar steun voor uitgesproken.
Uit een Russische kolenmijn vlakbij de grens met Oekraïne zijn ruim 200 mijnwerkers gered nadat rookontwikkeling was ontstaan. Het incident deed zich voor bij de Obukkhovskaya-mijn bij de stad Zverevo in het zuiden van Rusland. Volgens de autoriteiten raakte de mijn gevuld met rook. Het is onduidelijk wat de oorzaak was. In totaal zijn 229 mijnwerkers geëvacueerd. Er zijn geen slachtoffers gevallen, aldus de lokale autoriteiten.
De oorlog heeft al het leven gekost van 262 Oekraïense atleten. Ook zijn 363 sportfaciliteiten verwoest. Dat heeft de minister van sport van Oekraïne, Vadym Huttsait, gezegd.
Huttsait ontmoette zaterdag de president van de internationale gymastiekfederatie (FIG), Morinari Watanabe. De Oekraïense minister vroeg hem Russische atleten van de Olympische Spelen en internationale wedstrijden te weren. ,,Ze steunen allemaal deze oorlog en wonen evenementen bij die ter ondersteuning van deze oorlog worden gehouden.''
Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) heeft aanbevolen Russische en Belarussische atleten geleidelijk onder neutrale vlag weer toe te laten tot wedstrijden. Er is nog geen besluit genomen over hun deelname aan de Olympische Spelen van 2024 in Parijs.
Oekraïne verbiedt eigen atleten deel te nemen aan kwalificatiewedstrijden voor de Spelen als daar ook Russen meedoen. Het IOC is verbolgen over dat besluit.
'Zeer veel' van van de ongeveer 200.000 doden en gewonden die sinds het begin van de invasie in Oekraïne aan Russische zijde vielen, zijn volgens het Britse ministerie van Defensie niet te wijten aan gevechtshandelingen maar aan het overmatig drinken van alcohol.
Ze verwijst naar een bericht dat een Russische nieuwszender afgelopen week op Telegram plaatste. Daarin stond volgens Britse inlichtingendiensten dat 'extreem veel incidenten, misdaden en sterfgevallen het gevolg waren van alcoholconsumptie onder de Russische troepen.' Commandanten beschouwen het 'alomtegenwoordige alcoholmisbruik' waarschijnlijk als 'bijzonder schadelijk voor de effectiviteit van de strijd'.
De Britten merken op dat 'zwaar drinken' wijdverbreid is in de Russische samenleving en lange tijd gold als 'een stilzwijgend geaccepteerd onderdeel van het militaire leven, zelfs tijdens gevechtsoperaties'.
Andere belangrijke oorzaken van niet-gevechtsgerelateerde slachtoffers zijn volgens het op 27 maart geplaatste bericht waarschijnlijk 'slechte training in het omgaan met wapens, verkeersongevallen en verwondingen door warmte of kou zoals onderkoeling.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky (45) heeft opgeroepen tot hervorming van de VN-Veiligheidsraad. Aanleiding is het Russische voorzitterschap deze maand.
,,Russische artillerie doodde vrijdag nog een vijf jaar oud kind en nu neemt Rusland het voorzitterschap over van de Veiligheidsraad. Er is nauwelijks iets anders denkbaar dat het volledige failliet van dit orgaan beter demonstreert'', zei hij zaterdagavond in zijn dagelijkse videoboodschap.
Vóór Zelensky had ook de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Kuleba de wijziging al bekritiseerd als een "slechte aprilgrap".
De VN-Veiligheidsraad telt vijftien leden waarvan vijf permanente. Dat zijn naast Rusland China, de Verenigde Staten, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. Het voorzitterschap rouleert maandelijks in alfabetische volgorde, waarbij naast de vijf permanente leden ook de tien niet-permanente leden aan de beurt komen. Rusland was voor het laatst voorzitter in februari 2022, toen het Oekraïne binnenviel.
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmytro Koeleba noemde de wisseling van het voorzitterschap van de intergouvernementele organisatie eerder al 'de slechtste aprilgrap ooit'. Hij riep de leden van de VN-Veiligheidsraad op pogingen van Rusland om zijn presidentschap te misbruiken, te voorkomen.
Een Oekraïense rechtbank heeft het hoofd van het wereldberoemde holenklooster in Kyiv zaterdag twee maanden huisarrest opgelegd. De geestelijke van de Oekraïens-Orthodoxe Kerk wordt verdacht van het aanwakkeren van religieuze geschillen en het rechtvaardigen van de Russische invasie van Oekraïne, meldden Oekraïense media.
Metropoliet Pavel is de abt van het Kyiv-Pechersk Lavra-klooster. Bij hem werd in de rechtszaal een elektronische enkelband aangebracht en hij mag voorlopig geen contact met gelovigen hebben. De 61-jarige kerkvader ontkent de beschuldigingen en spreekt van een 'politiek proces'.
Aanklager Yevhen Zavistovskyi noemde het huisarrest en de elektronische armband als 'voorzorgsmaatregelen' in afwachting van het verdere verloop van de zaak tegen het klooster.
Pavel verscheen voor de rechtbank nadat hij was ondervraagd door de geheime dienst van Oekraïne (SBU), die de geestelijke een reeks beschuldigingen voorlegde. Volgens het Russische staatspersbureau Tass wees de rechtbank Pavels verzoek om kerkdiensten bij te wonen af en moet hij zijn huisarrest van zestig dagen uitzitten in een dorp zo'n 40 km ten zuidoosten van Kyiv.
Volgens de geestelijke is het huis niet geschikt voor bewoning. ,,Er is niets om op te slapen of te koken en geen verwarming en elektriciteit. Maar het is oké, ik zal het allemaal doorstaan'', zei hij in de rechtszaal. Pavel woont normaliter in een accommodatie in het 980 jaar oude kloostercomplex in de Oekraïense hoofdstad.
Kyiv treedt hard op tegen de Orthodoxe Kerk van Oekraïne (UOC), die volgens de autoriteiten pro-Russisch is en samenwerkt met Moskou. De kerk, die de beschuldigingen ontkent, was ondergeschikt aan het Patriarchaat van Moskou maar scheidde zich in mei 2022 naar eigen zeggen af. Sinds begin 2022 zijn strafzaken geopend tegen 61 UOC-geestelijken van wie zeven al schuldig werden bevonden.
Zoals elk jaar worden er in Rusland in de lente jonge mannen voor de dienstplicht van een jaar opgeroepen. Schout-bij-nacht Vladimir Tsimlianski van de generale staf zei dat 147.000 van de 700.000 dienstplichtigen voor half juli worden opgeroepen en dat ze niet naar Oekraïne zullen gaan. Later dit jaar volgt nog een oproepronde.
Voor het eerst maakt defensie volgens Tsimlianski gebruik van internet voor de oproepen. Waar dat niet mogelijk is blijft de oproep per post worden verstuurd. De oproepen gaan naar mannen in de leeftijd van 18 tot 27 jaar. Die hebben sinds vijftien jaar een dienstplicht van één jaar. Daarvoor was het langer.
Bij de Russische strijdkrachten werken naar schatting zeker 1,15 miljoen mensen, onder wie circa 830.000 actieve militairen. De inval in Oekraïne in februari 2022 heeft de Russische strijdkrachten op veel terreinen teleurgesteld. Jarenlange corruptie binnen de gelederen, achterstallig onderhoud van materieel en gebrekkige tactische en operationele samenwerking van legeronderdelen hebben de opmars doen vastlopen. Honderdduizenden Russen zijn sinds de invasie van Oekraïne naar het buitenland gegaan om de dienstplicht te ontlopen.
© ANP / EPA / Anatoly Maltsev — 'Rusland dienen is een echte baan' staat te lezen op een billboard in Rusland. Het Duitse leger zal ook na 2030 tekorten hebben aan militair materiaal. Dat heeft minister van Defensie Boris Pistorius verklaard aan de krant Welt am Sonntag. ,,We weten allemaal dat de tekorten niet volledig weggewerkt kunnen worden tegen 2030. Daarom moeten we prioriteiten stellen”, aldus Pistorius.
Door wapenleveringen aan Oekraïne om het land bij te staan in de oorlog tegen Rusland, zijn er ook manco’s ontstaan in de capaciteiten van het Duitse leger. Pistorius verklaarde in januari dat hij hierover in gesprek zal gaan met de wapenindustrie.
De Oekraïense politie heeft een huiszoeking uitgevoerd bij het hoofd van het wereldberoemde Holenklooster in Kyiv. De spanningen lopen al langer op tussen de Oekraïense regering en het historisch belangrijke klooster. Kyiv stelt dat het klooster nog banden heeft met Moskou.
Het Holenklooster van Kyiv werd in 1051 gesticht en geldt als een vooraanstaand centrum van het oosters-orthodoxe christendom in Oost-Europa. Het complex staat ook op de Werelderfgoedlijst van Unesco.
,,Ze zeiden dat ik verdacht word van het werken voor Rusland", verklaarde metropoliet Pavel in een videoboodschap verspreid via het Russische overheidsgecontroleerde persbureau Ria Novosti. Hij werd naar eigen zeggen ook opgeroepen voor verhoor, vanwege aanklachten van religieuze 'agitatie' en belediging van de Oekraïense president. Metropoliet Pavel ontkent de aantijgingen.Er is al maanden ophef over het klooster. De Oekraïense regering verdenkt de Oekraïens-Orthodoxe Kerk die het klooster bestuurt van spionage en opruiing voor Moskou.
© AFP — Gelovigen van de Oekraïens-orthodoxe kerk, beschuldigd van het onderhouden van banden met Moskou clashen met pro-Oekraïense activisten voor het historische klooster in Kyiv. Volgens het Britse ministerie van Defensie heeft de Russische legerstafchef Valery Gerasimov nauwelijks vooruitgang geboekt sinds hij in januari persoonlijk de leiding nam over de speciale militaire operatie in Oekraïne. In een update schrijft het Britse ministerie dat Gerasimov heeft gefaald met zijn winteroffensief waarmee hij de controle wilde krijgen over heel de Donbas. Hier en daar wisten de Russen een bres te slaan in de verdedigingslinie van Oekraïne dit leidde tot een enorm verlies van mensenlevens. Tienduizenden Russische soldaten zouden zijn gesneuveld. Gerasimov is al tien jaar legerstafchef en de Britten sluiten niet uit dat hij met zijn acties beziet in hoeverre Moskou falen accepteert.
© AFP — Valery Gerasimov Het Internationaal Olympisch Comité is kritisch op het besluit van de Oekraïense regering om de sporters van het land niet mee te laten doen aan kwalificatietoernooien voor de Olympische Spelen van 2024 in Parijs. ,,Oekraïne heeft alleen zichzelf ermee, het zal vooral de sporters schaden”, verklaarde het IOC. ,,Het zal geen enkele positieve invloed hebben op de oorlog die het IOC fel veroordeelt en waar iedereen een einde aan wil.” De regering van Oekraïne is boos dat het IOC Russische en Belarussische sporters onder neutrale vlag weer toe wil laten bij internationale sportwedstrijden.
De Amerikaanse topmilitair Mark Milley denkt niet dat Oekraïne de oorlog dit jaar zal winnen. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky wil alle Russische militairen uit het land verdrijven en dat wordt erg lastig, aldus de legerstafchef in een interview met nieuwssite Defense One.
In de bezette gebieden zitten volgens Milley honderdduizenden Russen. Over Zelensky's doel zegt hij dat het 'niet onmogelijk is' om te bereiken. ,,Ik zeg alleen dat het een zeer moeilijk taak is.'' Kyiv ziet het vertrek van het Russische leger als een voorwaarde voor vrede. Een wapenstilstand wordt als onacceptabel gezien, omdat Rusland dan nog steeds de controle heeft over delen van Oekraïne.
De Verenigde Staten zijn een van de belangrijkste bondgenoten van Oekraïne in de ruim een jaar durende strijd tegen Rusland. De Amerikanen leveren miljarden aan steun. Er zijn volgens Milley geen plannen om langeafstandsraketten van het type ATACMS te sturen. ,,We hebben er zelf relatief weinig van en we moeten ervoor zorgen dat we onze eigen munitievoorraden onderhouden.''
© AP — Mark Milley Het overgrote deel van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties maakt zich zorgen over het plaatsen van kernwapens in Belarus. Alleen Rusland, eigenaar van de kernkoppen, vindt dat er niets mis is met de plaatsing in het buurland. Rusland heeft een veto in de Veiligheidsraad, dus van een resolutie zal het niet komen.
De westerse landen die aanwezig waren bij de vergadering van de raad zien de kernwapens in Belarus als een bedreiging. ,,Dit is een klap voor de stabiliteit in Europa en de internationale vrede en veiligheid'', zei de Franse ambassadeur. De vertegenwoordiger van het Verenigd Koninkrijk benadrukte dat Rusland niet geprovoceerd wordt, zoals Moskou beweert. ,,Niemand bedreigt Ruslands soevereiniteit.''
Rusland vindt dat er geen verschil is tussen de aanwezigheid van Russische kernwapens in Belarus en Amerikaanse kernwapens in Europese Navo-landen.
China en Brazilië spraken zich in algemene zin uit tegen de verspreiding van kernwapens. Zelfs al zou het Kremlin zijn uitgelokt door het Westen, dan rechtvaardigt dat in de ogen van Brasilia deze actie nog niet. ,,Reageren op elke vermeende nucleaire dreiging met het plaatsen van wapens in een niet-kernmacht, is een schending van de non-proliferatie", verwees de Braziliaanse ambassadeur naar het verdrag dat de verspreiding van kernkoppen tegen moet gaan. China eiste de terugtrekking van alle kernwapens die in het buitenland zijn geplaatst.
De inzet van acht Nederlandse F-35 gevechtsvliegtuigen in Polen zit erop. Ze waren twee maanden op de basis Malbork gestationeerd om onder meer het noordelijk deel van het Navo-luchtruim te bewaken. De F-35's stegen vier keer op om Russische toestellen te onderscheppen, aldus Defensie.
Vier F-35's zijn in deze periode ingezet voor een trainingsprogramma met bondgenoten. ,,We hebben weer ervaren wat wij en onze bondgenoten kunnen. Maar uiteraard ook wat de beperkingen zijn als het erop aankomt", aldus luitenant-kolonel Guido Schols, die leiding gaf aan het detachement.
Ongeveer 170 mannen en vrouwen waren mee met de acht vliegtuigen. Begin volgende week keren de F-35's terug naar Nederland.
De Amerikaanse president Joe Biden roept op tot de vrijlating van de in Rusland opgepakte journalist Evan Gershkovich. De Amerikaan blijft er voorlopig vastzitten op verdenking van spionage, in afwachting van zijn proces.
,,Laat hem gaan", zei Biden toen hij in het Witte Huis vragen van de pers beantwoordde. Het Witte Huis had de arrestatie eerder al veroordeeld en waarschuwt Amerikanen niet naar Rusland af te reizen. Amerikaanse burgers in Rusland krijgen het advies het land voor hun eigen veiligheid te verlaten.
De 31-jarige journalist van The Wall Street Journal werd opgepakt in Jekaterinenburg, zo'n 1400 kilometer ten oosten van Moskou waar hij nu wordt vastgehouden. Zijn voorarrest duurt tot en met 29 mei, maar kan nog worden verlengd. Gershkovich kan worden veroordeeld tot maximaal twintig jaar cel. De details van zijn zaak zijn niet openbaar gemaakt.
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft vandaag samen met Europese leiders een bezoek gebracht aan Boetsja. De voorstad van Kyiv werd precies een jaar geleden bevrijd, nadat er onder de Russische bezetters een bloedbad had plaatsgevonden.
Zelensky verklaarde in Boetsja onder meer dat in Oekraïne wordt gestreden voor vrijheid en dat zijn land die strijd zal winnen. ,,Het Russische kwaad zal vallen, precies hier in Oekraïne, en zal niet meer kunnen opstaan", aldus de president. Hij was samen met de leiders van Kroatië, Slovenië, Slowakije en Moldavië naar Boetsja afgereisd. Ze herdachten er de slachtoffers van de oorlog.
Het bloedbad in Boetsja staat volgens Zelensky 'symbool voor de wreedheden' van het Russische leger. De plaats werd aan het begin van de Russische invasie ingenomen en werd na 33 dagen bevrijd. Na de Russische terugtrekking werden tientallen lichamen op straat aangetroffen, een deel met vastgebonden handen. Beelden hiervan gingen heel de wereld over.
© AFP — Zelensky spreekt in Boetsja. Russische en Belarussische tennissers zijn komende zomer welkom op Wimbeldon. Ze moeten dan wel onder neutrale vlag deelnemen. Dat is een wijziging ten opzichte van vorig jaar, toen de organisatie van het Britse grandslamtoernooi de deur dicht hield voor tennissers uit beide landen, vanwege de oorlog in Oekraïne.
De Belarussische president Aleksandr Loekasjenko heeft in een toespraak tot het parlement en de natie gezegd dat door de steeds verder opgevoerde westerse steun aan Oekraïne een kernoorlog dreigt te worden geprovoceerd. Er moet onmiddellijk en zonder voorwaarden vooraf een wapenstilstand komen in Oekraïne en er moet worden gesproken over een vredesregeling voor de lange termijn, zei Loekasjenko.
Ook Amerikaanse satellieten die de Oekraïense strijdkrachten helpen, maken van de strijd in Oekraïne 'een totale oorlog en brengen een nucleaire oorlog dichterbij' vreest Loekasjenko. Hij heeft net ingestemd met de plaatsing van tactische kernwapens uit Rusland op het grondgebied van Belarus. Volgens Loekasjenko is dat voor de handhaving van de vrede en de veiligheid van zijn land.
Belarus is de enige bondgenoot van Rusland in de regio en heeft een grens van circa 1000 kilometer met Oekraïne. Russische troepen gebruikten het land vorig jaar als springplank bij de aanval op Oekraïne.
Een Rus die veertien jaar de cel in moest voor moord, heeft door het rekruteringssysteem van de huurlingengroep Wagner de gevangenis vervroegd kunnen verlaten en is meteen bij thuiskomst weer aan het moorden geslagen. De 28-jarige Ivan Rossomachin mocht enkele dagen met vakantie van de Wagner-groep, met alle gevolgen van dien: hij vermoordde zijn eigen moeder.
De vrouw werd zwaar mishandeld en met meerdere steekwonden gevonden door een van de buren. Haar zoon werd meteen in hechtenis genomen en bekende de daad.
Voor zijn vorige moord werd hij veroordeeld tot een gevangenisstraf van veertien jaar, maar hij kon na drie jaar al vrijkomen doordat hij gebruikmaakte van Wagners rekruteringssysteem. Via deze regeling krijgen gevangen gratie wanneer ze zes maanden in Oekraïne gaan vechten.
De 28-jarige Rus was tot mei 'op vakantie', al had hij er wel mee ingestemd eerder dan gepland terug te keren naar het front. Hij was maar acht dagen thuis toen hij opnieuw een moord beging.
Enkele dagen voor de moord haalde Rossomachin nog het lokale nieuws. Bewoners van zijn Russisch geboortedorpje, in de buurt van de stad Kirov in het westen van Rusland, dienden een klacht in bij de plaatselijke politie nadat hij dronken door het dorp zwierf met een hooivork en een bijl.
Hij zou met de bijl ruiten van voertuigen op straat hebben ingeslagen. ,,We slapen ‘s nachts niet”, zei een van de bewoners aan de lokale nieuwszender. Een ondernemer in de buurt vertelde dat zijn werknemers bang waren om naar hun werk te komen terwijl Rossomachin door het dorp heen raasde.
,,Het was te verwachten dat hij zich opnieuw vreemd zou gedragen”, getuigde de politiechef. ,,Hij is extreem onvoorspelbaar en problematisch. Je kunt alles verwachten van deze smeerlap.”
De Amerikaanse regering heeft na de arrestatie van een Amerikaanse journalist in Rusland nogmaals gevraagd aan Amerikaanse staatsburgers om onmiddellijk dat land te verlaten. ,,De aanwezigheid van Amerikanen in Rusland is zorgwekkend”, verklaarde John Kirby, woordvoerder van de Nationale Veiligheidsraad, donderdag.
Kirby zei dat de arrestatie van Evan Gershkovich, een correspondent van The Wall Street Journal op verdenking van spionage als een verrassing kwam. Er waren geen waarschuwingen en ook geen aanwijzingen dat Rusland grote acties zou ondernemen ten aanzien van journalisten in het algemeen, aldus nog Kirby. Het is volgens hem ook nog te vroeg om te zeggen of dit het geval is.
Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken raadt landgenoten al langer af om naar Rusland te reizen, onder andere vanwege het risico op onterechte arrestaties. Het is niets nieuws voor Moskou om Amerikanen vast te houden of stappen te zetten tegen een vrije en onafhankelijke pers, besloot Kirby.
Gershkovich werd opgepakt in de stad Jekaterinenburg en voor twee maanden in voorlopige hechtenis geplaatst op verdenking van 'spionage in het belang van de Amerikaanse regering'. De journalist had eerder deze week nog een artikel gebracht over de vertraging van de Russische economie als gevolg van de oorlog in Oekraïne en de westerse sancties. Hij werkte ook mee aan artikels over de Wagner-groep, een beruchte Russische privémilitie die met haar huurlingen een sleutelrol speelt bij de belegering van de Oekraïense stad Bachmoet.
De atleten van Oekraïne hebben donderdag officieel de opdracht gekregen om wedstrijden met sporters uit Rusland of Belarus te boycotten. Dat heeft het Oekraïense kabinet beslist, zo maakte kabinetsminister Oleh Nemchinov bekend. Het besluit geldt voor alle wedstrijden, met inbegrip van de kwalificatietoernooien voor de Olympische Spelen van 2024 in Parijs.
Het besluit is genomen op voorstel van de minister van Jeugd en Sport en de voorzitter van het Oekraïens olympisch comité, Vadym Gutzeit. Mochten atleten toch deelnemen aan wedstrijden met sporters uit Rusland en Belarus, dan kunnen de betreffende bonden hun nationale status ontnomen worden.
De beslissing van de Oekraïense regering is een reactie op de aanbevelingen van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) om sporters uit Rusland en Belarus als neutrale deelnemers toch tot wedstrijden toe te laten.
Turkije heeft als laatste Navo-land het lidmaatschap van Finland goedgekeurd. De ratificatie was een formaliteit nadat de Turkse president Recep Tayyip Erdogan zijn goedkeuring had uitgesproken voor de toetreding. Ook de Turkse oppositie in het parlement sprak haar steun uit.
Daarmee is Helsinki, op enkele technische formaliteiten na, het 31ste lid geworden van de alliantie. 29 Navo-landen hadden al veel eerder ingestemd. Maandag kwam ook Hongarije over de brug. Met Turkije is nu iedereen aan boord.
Aanvankelijk had Finland gehoopt om samen met buurland Zweden lid te worden van de NAVO. Maar zowel Hongarije als Turkije weigeren voorlopig het Zweedse lidmaatschap te steunen. Stockholm hoopt zelf nog steeds dat het lid kan worden voor een grote Navo-top in Vilnius in juli van start gaat.
Finland ging er, net als Zweden, lang prat op dat het bij geen enkele militaire alliantie was aangesloten. Maar daar bracht de Russische invasie in Oekraïne verandering in. Finland deelt een grens van 1300 kilometer met Rusland. Lidmaatschap van de Navo betekent dat Finland steun krijgt van de andere leden, mocht Rusland het wagen om het land binnen te vallen.
De Europese Unie 'veroordeelt' de aanhouding van de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich door Rusland. Dat laat EU-buitenlandchef Josep Borrell weten via Twitter.
'Journalisten moeten vrij hun beroep kunnen uitoefenen en verdienen bescherming. De Russische autoriteiten tonen opnieuw hun systematische minachting voor mediavrijheid.'
Premier Mark Rutte levert vrijdag via een videoboodschap een bijdrage aan de Boetsja-top, die markeert dat het precies één jaar geleden is dat de Oekraïense stad werd bevrijd van de Russische troepen. De door Oekraïne georganiseerde top is deels digitaal. Ook onder anderen de Franse president Emmanuel Macron en de Belgische premier Alexander de Croo doen op afstand mee.
De Russen vielen Oekraïne in februari vorig jaar binnen en kregen al snel Boetsja in handen, een stadje vlakbij de hoofdstad Kyiv. Nadat de Russische militairen na enkele weken waren verdreven, werden zeker vierhonderd lichamen gevonden. Het waren vooral gedode burgers. Het onderzoek naar het bloedbad loopt nog.
In andere bevrijde steden zoals de Oost-Oekraïense stad Charkov werden martelkampen ontdekt. De Russen trokken zich na een maandenlange belegering van de stad en de omgeving terug in september, na een groot Oekraïens offensief. Ook daar werden vele honderden gedode burgers gevonden.
Rutte zal in de video-opname stilstaan bij de verschrikkingen in Boetsja. Zelf bezocht hij de stad in juli vorig jaar, tijdens zijn bezoek aan het door geweld geteisterde land.
© videostill — Premier Mark Rutte. Oekraïne heeft nog maar de controle over een derde van Bachmoet, bevestigt een adviseur van de president na meldingen van internationale waarnemers. De stad in het oosten van het land is al maanden het toneel van een bloedige strijd met de Russen.
De adviseur ontkent dat de stad wordt omsingeld door Russische troepen. Onder anderen Jevgeni Prigozjin van het Russsiche huurlingenbedrijf Wagner Groep had verklaard dat Bachmoet 'praktisch omsingeld' was. Vorige week zei Prigozjin dat 70 procent van de stad was ingenomen.
Oekraïne meldde vorige week dat de situatie rond Bachmoet was gestabiliseerd en dat het leger snel met een tegenoffensief begint. De stad had voor de Russische invasie ongeveer 70.000 inwoners. De meeste mensen zijn vertrokken en de stad is door de oorlog grotendeels verwoest.
© AFP — Oekraïense strijdkrachten vuren een howtitzer af op Russische troepen nabij Bachmoet. De Verenigde Staten roepen alle Amerikanen in Rusland op om het land direct te verlaten. Het gaat om Amerikanen die er wonen of er momenteel doorheen reizen. Dat meldt persbureau Reuters.
De aanleiding is het aanhouden van de Amerikaanse journalist Evan Gershkovich, werkzaam voor de The Wall Street Journal. De verslaggever is in Rusland opgepakt op verdenking van spionage. Een Russische rechtbank besloot vanmiddag dat hij nog twee maanden blijft vastzitten.
Amerika noemt het aanvallen van Amerikaanse burgers' door Rusland 'onacceptabel'. Ook veroordeelt de VS het 'intimideren, onderdrukken en straffen van journalisten'.
In Belarus is donderdag een 54-jarige Rus aangehouden die op de vlucht was voor de autoriteiten in zijn land, omdat zijn dochter op 12-jarige leeftijd een tekening tegen de oorlog had gemaakt.
Alexej Moskaljov stond sinds 1 maart onder huisarrest en werd in zijn thuisland veroordeeld tot twee jaar strafkamp. Zijn dochtertje Maria is in een tehuis geplaatst.
© AFP — Alexej Moskaljov stond sinds 1 maart onder huisarrest in zijn woonplaats Efremov. Gelekte Russische documenten bieden een zeldzame kijk op hoe Rusland cyberaanvallen uitvoert, desinformatie verspreidt en het internet in de gaten houdt, meldt een internationale groep media.
Zij wisten de hand te leggen op ruim 5000 pagina's vertrouwelijke bedrijfsdocumenten van de in Moskou gevestigde onderneming Vulkan, die tools maakt voor de Russische cyberoorlog tegen bijvoorbeeld vliegvelden, energiecentrales en overheden. De geheime gegevens geven 'voor het eerst inzicht in hun wapenarsenaal, en onthullen hun strategie', aldus het Duitse Der Spiegel.
De wereld ziet de destructieve effecten van Russische hacking- en desinformatiecampagnes al lang, maar er is zelden veel inzicht geweest in hoe deze operaties plaatsvinden, aldus de Amerikaanse krant The Washington Post. Bij de zogenoemde Vulkan Files gaat het om informatie over computerprogramma's en databases waarmee Russische inlichtingendiensten en hackgroepen beter kwetsbaarheden kunnen vinden, aanvallen kunnen coördineren en online activiteiten kunnen controleren.
De anonieme persoon die de Vulkan Files aan een Duitse verslaggever gaf, zei dat te doen omdat hij boos en verontwaardigd was over de Russische invasie in Oekraïne. De documenten werden gedeeld met de groep nieuwsorganisaties, waaronder de Duitse Paper Trail Media en Der Spiegel en The Washington Post. De media bogen zich ruim een jaar over de documenten van het software- en cyberbeveiligingsbedrijf Vulkan, dat commerciële en overheidsklanten heeft.
